Truyện Ngắn và Thơ!

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Trong quán[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Kim[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bà lão mù gầy đét dò dẫm từng bước giữa dòng người qua lại. Chiếc nón lá rách tươm như bộ đồ của bà đang mặc được chìa ra phía trước.
- Lạy ông, lạy bà!
Tiếng van xin nghe thống thiết nhưng dường như không gây được sự chú ý nào của khách đi đường. Thỉnh thoảng bà dừng lại đưa bàn tay sương xẩu ra mò mẩm vào chiếc nón xem có gì không. Rỗng tuếch. Bà thu tay, đôi mắt lòa đờ đẫn rồi quờ quạng bước đi.
- Lạy ông, lạy bà!
Bả chợt nghếch tai như nghe ngóng. Mắt bà mù nhưng tai bà vẫn còn thính. Rõ ràng có tiếng cười nói ồn ào đâu đây. Ðúng rồi, nó xuất phát từ quán ăn của chú Ba Mập. Bà chẳng biết chú Ba “Mập” cỡ nào, nhưng cứ nghe người ta gọi thế, thì lão cứ y vậy mà gọi. Bà lại dò dẫm từng bước tiến dần đến cái quán ăn gần đấy.
Quán chú Ba Mập hôm nay thật đông khách. Quán bình dân nhưng nấu ăn ngon nổi tiếng nhất ở khu phố này. Luôn luôn có khách vào ra. Từng đĩa cơm sườn, từng tô phở béo ngậy được thằng Tí, con Mẹo liên tục mang ra cho khách hàng. Giọng chúng nó thật ngọt.
- Có ngay bàn số 3. Tô phở tái nạm.
- Bàn số 8 tính tiền.
Gần cửa ra vào là bàn của đôi thanh niên nam nữ. Họ vừa ăn xong tô phở. Anh thanh niên vừa dùng đũa quẹt quẹt, lau chùi những váng mỡ vàng ngậy dính mép, vừa hỏi cô gái:
- Em ăn gì nữa không, anh gọi?
Cô gái ỏng ẹo:
- Thôi em no rồi.
Giọng anh nài nỉ:
- Nhằm nhò gì một tô phở. Ăn thêm cái gì nha!
- Xí! Anh làm như em bụng... bò vậy. Ứ ừ! Cũng được. Ăn... bò viên đi!
Nghe cô gái chịu “ăn thêm” gã con trai mừng húm, vội búng ngón tay một cái “bóc”, thằng Tí vộichạy lại ngay:
- Cậu cần chi ạ?
- Một tô thịt bò viên.
Cậu bé bán vé số đon đã mời:
- Cậu mua hộ giúp cháu tờ vé số.
- Trúng mốc xì gì mà cứ mời mua. Thôi cho tao mượn số dò mấy tờ vé số hôm qua đi!
Thằng bé nhanh nhẩu lấy quyển sổ đưa ra. Anh ta cẩn thậ dò từng số rồi xụ mặt:
- Mẹ kiếp! Lại trật rồi.
Cô gái nhún vai:
- Ai bảo anh cứ mua mãi chi. Tiền mua vé số để dành lâu ngày cũng trở thành... tỷ phú.
- Thử thời vận vậy mà!
Hắn đẩy quyển sổ lại trả thằng bé. Thằng nhỏ năn nỉ:
- Mua giúp cháu một tờ nhá!
- Dẹp đi mày! Vé số tụi bây bán xui thấy mồ.
Nài nỉ mãi không được, thằng nhỏ tiu nghỉu cầm xấp vé số sang bàn khác.
Cô gái nhồm nhoàm mấy viên bò viên. Hắn cũng vói tay lấy cái bánh bao bỏ vào mồm:
- Thấy giống trong phim không? Cứ vào quán không ăn mì thì lấy bánh bao mà ngoạm.
Cô gái cười khúc khích:
- Ừ! giống Quách Phú Thành ghê!
Hắn khoái chí cười hô hố. Theo tiếng cười của gã, bà lão mù lần bước đến chìa nón van vỉ:
- Lạy ông bà mở lòng nhân bố thí...
Cô gái nghếch mặt đi, dùng khăn tay thấm thấm vành son môi đỏ mọng. Chiếc nón vẫn quờ quạng trước mặt. Cô gái ne né như muốn lảng tránh, chỉ sợ chiếc nón bẩn thỉu ấy trúng vào người.
- Lạy cô ạ, giúp cho lão vài đồng.
Gã con trai vừa định đưa tay lên đẩy bà lão, chợt nhếch môi cười đắc ý. Anh ta quơ tay vội mấy tấm vé số vừa dò xong trật lất còn để trên bàn bỏ trọn vào cái nón bà lão.
- Thời buổi này vài đồng nhằm nhò gì. Tôi cho bà cả chục ngàn đồng đấy!
Cô gái cười rú lên.
Bà lão cũng mừng rỡ hấp háy đôi mắt kèm nhèm chỉ một màu trắng xóa. Miệng cảm ơn rối rít.
- Ôi! Cảm ơn ông. Ông thật nhân hậu. Trời phật sẽ phù hộ cho ông.
Bàn tay bà run run quờ quạng cầm lấy “xấp tiền” trong nón. Chợt bà khựng người. Niềm vui sướng phút chốc tan biến, vẻ thất vọng lại hiện lên trên khuôn mặt hốc hác của lão. Bà vừa dò dẫm đôi chân bước đi ra khỏi cửa tiệm vừa lẩm nhẩm bảo:
- Lạ thật, sao mình mù lòa còn biết đây là những tờ vé số. Còn ông ta sáng mắt sao lại có thể nhầm lẩn những tờ vé số ra tiền?[/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Trúng số[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Phan Thanh Nhã[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Nhà thuê. Nằm sâu trong một con hẻm nhỏ nghèo nàn và bẩn thỉu với đủ loại thành phần xã hội. Ngày hai buổi rác rến từ khắp nơi đổ về ngập ngụa cả một con rạch đen ngòm vốn đã bị ô nhiễm từ lâu. Không khí lúc nào cũng nặng nề vì mùi hôi và nhữgn khuôn mặt chẳng lấy gì làm vui vẻ, cởi mở của những cư dân ở nơi đây.

Nó và nhỏ bạn thuê một căn phòng khoảng chừng mười thước vuông có lối đi riêng và tự nấu nướng. Khá tự do nhưng cũng không kém phần phức tạp vì ồn ào và nhiều người qua lại. Nó thì không quen với sự ồn ào, nhất là trong những lúc học tập. Mấy lần, nó đòi chuyển nhà đi nhưng nhỏ bạn nó khuyên mãi. Túi tiền của tụi nó không đủ để tìm một chỗ như ý muốn giữa đất Sài Gòn này. Nó không giống như ở Ðà Lạt, tất cả đều phải chung chạ, không có cái gì là của riêng mình. Ðành vậy, nó phải tập cho quen chứ sao?!

Cạnh nhà nó ở là một “ổ đề”. Tuần nào xem tivi nó cũng thấy người ta kêu gào dẹp bỏ cái tệ nạn này đi nhưng cái ổ cạnh nhà nó vẫn ngang nlhiên tồn tại. Ngày ngày, từ sáng tới chiều lúc nào cũng có người ra người vào, tấp nập nhất là lúc xế trưa mọi người ùn ùn képo tới ghi đề và lúc chiều tối, mọi người xúm xít bên chiếc bàn ghi kết quả trúng để dò đề và lãnh tiền trúng nếu có. Không khí những lúc ấy như sôi lên vì giành giật, chen lấn... Căn phòng nó ở sát bên cạnh, tràn ngập những tiếng xuýt xoa tiếc rẻ xen lẫn những câu chửi thề tục tĩu. Những cảnh ấy vẫn cứ tiếp diễn mỗi ngày, nó và nhỏ bạn dù không cố ý nhưng vẫn thuộc như nằm lòng những con số những con vật, những sự kiện gắn liền với nhau như là định mệnh (!) và chứng kiến biết bao nhiêu là chuyện nực cười...

Bà Ba bán cà phê dạo một hôm nào đó trước khhi biên đề bỗng thiết lộ cho mọi người một câu chuyện: “Mấy người biết không, hôm qua nằm mơ tui thấy con phốc đó!” Ðám đông xung quanh lao xao: “Con phốc nào? Mà làm sao...?”. “Thì con chó phốc Nhật Bản của tui đó (!). Nó chết ba năm nay rồi nhưng hôm qua nó về, giống như là báo mộng cho tui vậy!... Tui nhớ rõ ràng nó liếm tay tui ba cái...”. Ðó là lý do tại sao bà quyết định đánh con số 351, một con số đem lại cho bà ta nhiều hy vọng?

Còn ông Bính chạy xe ôm thì đánh số 239 và 279. Ông cho biết hôm qua ông vừa nằm mơ thấy người anh của ông ở bên Mỹ về cho ông ta một nắm tiền. Ông giải thích một cách rất... logic: “Người cho tiền tức là thần tài vì chỉ có thần tai mới đem lại cho ta tài lộc. Thần tài có hai số 39 và 79, ông anh của tui thứ hai cho nên tui đem ghép vào...”

Thú vị hơn, bà Sung bán bánh tét, bánh bò thì lại đánh con số 432. Bà giơ cái chân bó băng trắng toát có loang vài vết máu như một bằng chứng hùng hồn: “Ðây nè, sáng nay mới đẩy cái xe ra đường thì bị hai thằng cô hồn đâm xe một cú chí mạng, đau thấy cả mấy chục ông trời. Tụi nó đưa về nhà thương làm thuốc hết cả trăm ngàn đồng! Con số này là c’ai số xe cuả hai thằng quỷ đó! Bữa nay coi như là hết bán hết buôn gì được. Ðánh đậm một cú coi có gỡ gạc được gì hay không?”

Ngày nào cũng vậy, cái lỗ tai của nó cũng nhét đầy những thông tin về đề đóm, thông tin nào cũng xuất phát từ những giấc mơ, những sự kiện đại loại như quẹt xe, chó cắn hay “con nhỏ mặc cái áo có số... nó là người tui thấy đầu tiên kể từ khi bước ra khỏi nhà”... Nhưng xem ra thông tin nào cũng sốt dẻo cả. Mới nghe thì cảm thấy có vẻ buồn cười, nghe mãi rồi thấy nhàm nhưng không thể nào quen được. Mà làm sao quen với những cái điều hết sức vô lý ấy được?

Nó cảm thấy vô cùng bực mình vì cái sự ồn ào ấy không ngày nào láang dịu xuống được. Những khi muốn tập trung vào bài học nó phải như căng người hế sức ra để mà chịu đựng. Nó bỗng trở nên khó tánh: cau có và bực bội. Nhiều lúc trong đầu nó manh nha cái ý định điểm chỉ cho công an đến hốt sạch cái ổ đề ấy đi nhưng trong lòng nó lại thấy sợ bị trả thù, hơn nữa lương tâm nó cắn rứt vì nhgĩ làm như thế là phá hỏng chuyện làm ăn của người ta. Nhưng nó lại thấy bực mình, thấy ghét... Nó tự nhủ với mình nghèo khổ đến đâu nó cùng không cầu may vào chuyện đề đóm này!

Rồi một hôm, nó bỗng nằm mơ. Cái bếp dầu của nó không dưng mà bốc lửa ngùn ngụt. Nó hoảng sợ, kêu váng lên, vừa kêu vừa chạy đi xách nước để dập tắt đám cháy... Nhỏ bạn cũng phụ nó một tay nhưng chẳng ăn nhằm gì. Lửa cháy mỗi lúc một lớn, cháy bén cả vào đôi dép mà nó đang mang. Nó sợ quá, kêu thét lên và bừng tỉnh. Sáng dậy, nó kể lại cho nhỏ bạn và chị chủ nhà nghe. Nhỏ bạn nó chỉ cười không nói gì nhưng chị chủ nhà thì khuyên nó nên đi... đánh đề. Ðánh số 27 và 67. Chị bảo nằm mơ thấy lửa cháy là hên, là linh lắm (!) hoặc là sắp sửa trúng số hoặc là có một giấc mơ nào đó của mình sắp trở thành sự thật. Nó nghĩ thật là nhảm nhí nên cười cười cho qua chuyện.

Chiều hôm đó, kết quả có 27 ở đầu. Mọi lần thì nó chẳng quan tâm nhưng lần này nó cảm thấy có một cảm giác như là hụt hẫng, tiếc rẻ. Rồi nó tự an ủi mình: Chắc chỉ là tình cờ thôi.

Rồi nó cũng nhanh chóng quên chuyện đó. Sắp thi, nó lao đầu vào học, học như điên nhưng kết quả cuối cùng không làm nó vừa lòng, cả nhỏ bạn của nó cũng vậy. Vấn đề gian lận trong thi cử thì ở cấp nào cũng luông là vấn đề nhức nhối nhưng lên Ðại Học nó mới thấy được cái bản chất hiện tượng đó là như thế nào... Rõ ràng, nó không đơn thuần chỉ là vấn đề quay cóp, người ta mua bán, trao đổi với nhau một cách sòng phẳng và trắng trợn... Nó cảm thấy bất mãn và buồn.

Những ngày cuối tháng, tiền, gạo cũng “cạn kiệt” dần. Cả hai đứa đều lỡ mất suất học bổng nên chẳng còn hy vọng gì. Ðã đến lúc cả hai đứa phải ăn cơm với nước mắm kho và sắp tới sẽ không còn cơm để mà ăn nếu như gia đình không gửi tiền xuống kịp. Chiều hai đứa cúp học Anh văn ở nhà ngủ, mà có phải bảo nằm là ngủ được đâu. Chỉ thấy chán hơn.

Nó lại nằm mơ, vẫn giấc mơ cũ nhưng cái bếp không còn dầu mà cháy rõ ràng là một chuyện không bình thường... Nó ước mơ nhiều, nhiều lắm. Nó ước mau sớm kết thúc bốn năm Ðại học để ra đi làm kiếm tiền phụ giúp gia đình, ước mơ có thật nhiều tiền để giải phẩu cho em nó suốt mười ba năm năy đã phải sống trong cảnh tật nguyền... Xa xôi lắm, liệu những mơ ước ấy của nó có trở thành hiện thực?... Bây giờ nó đang thiếu thốn, đang cần một số tiền nhỏ để xoay xở cho qua ngày. Ðầu óc nó rối tung lên vì thực hiện biết bao nhiêu là phép tính. Nó nghĩ, hay là mình thử một phen? Nó chỉ sẽ đánh một con số 67, đầu đuôi chỉ mất ngàn rưỡi nhưng nếu trúng thì nó sẽ được đến bảy chục ngàn, còn không trúng thì thôi vậy. Một lần rồi sẽ không bao giờ nữa.

Và nó trúng thật. Con số 67 chễm chệ ở lô độc đắc. Nó cảm thấy bất ngờ thật sự nhưng không thấy vui. Một chút hổ thẹn vì cái lời hứa của mình và ý định điểm chỉ cho công an bỗng dưng lại hiện về trong đầu nó. Nếu như ngay lúc này công an ập đến trong khi nó đang chờ nhận tiền, không biết nó sẽ phản ứng như thế nào? Nó thấy lo. Thà không được trúng còn thấy thang thản hơn vì nó biết chắc trong cuộc sống của nó khó khăn về tiền bạc không phải một lần duy nhất.[/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Trước ngày sinh nở[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Nguyễn Ngọc Thuần[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Trước ngày sinh con độ mươi ngày, chị quay lại vùng núi tìm cha đứa bé, người mà đáng lý phải ngồi đầu giường trong ngày chị sinh và đặt cho đứa trẻ một cái tên yêu thương nào đó. Nhưng rốt cuộc không thấy anh đâu, thậm chí sự hiện diện của đứa trẻ anh cũng không biết. Anh đang ở với vợ và con riêng, làm sao hình dung được ở đây - một nơi xa thế này - mầm sống của anh đang hình thành, phát triển, đang làm cho đời sống của chị ngày một tồi tệ thêm.
Ban đầu chị định tự mình nuôi con. Chị sẽ giáo dục nó thành người tốt, nghĩa là xóa mọi dấu vết về anh. Và nếu mai sau bỗng dưng cha con gặp lại, con chị sẽ không bao giờ nhận ra ruột thịt của mình, không thấy gì hết, tẩy sạch trong tận cùng ý nghĩ. Đó là cái gan điên của chị.

Nhưng bây giờ đã khác rồi. Thời gian trôi qua, cái thai lớn dần, lòng căm giận của chị cứ nguội đi. Chị không thấy điên tiết như trước, thỉnh thoảng còn nhớ một vài cử chỉ của anh, một vài chăm chút trên tóc, trên vai chị. Chị nhớ đến những giờ khắc hạnh phúc. Tuy chỉ là thoáng qua trong tâm trí thôi, nhưng bấy nhiêu đã là tha thứ lắm rồi. Phải chăng đứa trẻ càng lớn thì chị lại càng tha thứ. Tha thứ dần hồi cho đến gần ngày sinh bỗng chị không còn cầm lòng được nữa, quyết định phải báo tin cho anh biết giữa anh và chị đã có một đứa con, và điều quan trọng khác nữa là anh có muốn đứng tên trong giấy khai sinh của đứa trẻ hay không. Chị sợ vào ngày sinh người ta sẽ hỏi rằng cha nó tên gì và tỏ vẻ tế nhị khi biết rằng đứa trẻ sẽ mang họ mẹ. Chẳng có gì đâu, chị biết người ta sẽ nói như vậy, thiếu gì những đứa trẻ trên đời này lớn lên thành đạt mà chẳng cần phải có một thằng cha khốn kiếp nào.

Theo lộ trình trong trí nhớ, chị sẽ lên xe đò dọc theo quốc lộ một đến địa phận tỉnh K thì xuống xe. Từ đó đi bộ vào rừng mất ngày rưỡi đường. Với cái thai lớn như chị, có thể sẽ chậm hơn. Nhưng nếu may mắn gặp xe bò cho đi nhờ chị sẽ đến nơi vào lúc nửa đêm. Và sáng hôm sau đã có thể quay trở ra đường quốc lộ. Rồi cũng như lúc đi, chị đón xe quay về nhà. Ở một góc vườn xa xăm, chị mắc lên cái võng nhỏ chờ ngày sinh nở.
Đó là một lộ trình hoàn hảo. Nhưng khi bắt đầu leo lên xe chị chợt nhận ra, nó không hoàn toàn như vậy. Cái thai hành hạ chị quá cỡ. Đứa trẻ như đạp thốc vào chị, đạp giận dỗi. Chị nằm bẹp suốt quãng đường dài, nôn tất tần tật những thứ ăn đêm qua lẫn sáng hôm nay. Người đàn ông ngồi kề bên đành phải nhường cho chị cái ghế của mình. Chị chỉ lờ mờ nhìn thấy anh qua nước mắt, nước mũi, qua những cơn choáng váng không thể hình dung được. Anh có gương mặt thật giống cha - của - con - chị. Ngày xưa chị gặp anh cũng trên một chuyến xe như thế này, nhưng dài hơn, một quãng đường Nam Bắc.

Xế chiều, không khí mát mẻ dễ chịu làm chị tỉnh hẳn. Người đàn ông đã xuống xe lúc nào rồi. Chị chưa kịp nhìn rõ mặt, cũng chưa kịp cám ơn anh. Bên phần ghế ngồi của anh có một trái cam. Anh để quên, hay anh để lại cho chị? Chị lăn nhẹ trái cam trên lòng bàn tay mình, vẻ mềm mại của nó như thể một cánh tay người khác.

Đường quốc lộ tại chỗ chị xuống xe quá sức vắng vẻ. Hụt hẫng làm sao. Lúc đi chị đã biết sẽ đối diện với một quãng đường như thế, nhưng rõ ràng vào lúc này, cái cảm giác vắng vẻ của nó cứ nao cả lòng. Cái thai thật tĩnh lặng, không thấy nó đạp, hơi đau đau. Có lẽ chị đã đi quãng đường quá dài so với sức chịu đựng của đứa bé. Có lẽ nó cũng như chị, đang quay cuồng vì quãng đường.

Rời khỏi quốc lộ, chị băng vào con đường nhỏ, đất đỏ, mù bụi. Cái khăn quàng cổ lâu lâu lại bay thốc. Đêm nay chị sẽ ngủ ngoài rừng nếu không gặp mái nhà nào. Chị đã chuẩn bị sẵn khăn choàng cổ, áo ấm và cái chăn dày. Nó sẽ giữ ấm cơ thể chị nguyên một đêm.
Đây là một vùng núi trơ trọi vì nắng và gió. Cây vẫn mọc nhưng không hề đem đến cảm giác xanh tươi nào. Người dân ở đây sống dọc theo triền núi, rải rác như ai đó rải lên những nếp nhà một cách tùy tiện. Họ sống dựa vào đất, gỗ và con buôn. Ai trồng trọt thì trồng, ai đốn rừng thì đốn, và những con buôn vận chuyển hàng hóa đi xa, và những thứ vật dụng kim chỉ gạo muối... quay trở lại. Anh là một trong những con người đó.
Vào lúc 5 giờ chiều, chị gặp căn nhà đầu tiên. Chủ nhà là Lệ, khoảng tuổi chị nhưng già dặn, lam lũ, trơ gầy. Vừa thấy chị, Lệ đã thốt lên:
- Cái bụng chị nhìn gớm quá!
- Tôi muốn tìm một người tên Hoàng.
- Sáng mai, chồng tôi sẽ cho chị đi nhờ vào rẫy.
Người chồng nói:
- Lâu rồi không thấy anh ta. Lúc trước hay đi ngang qua đây. Anh ta là cái gì của chị?
- Không là gì hết! - Chị thấy cổ mình khô khốc.
- Tôi biết vì sao chị đi tìm rồi! - Người vợ nói.
Đêm ở nhờ dài hun hút và lạnh lẽo. Nằm mãi vẫn không ngủ được. Chị dự định sáng hôm sau, lúc ra đi sẽ tặng Lệ cái khăn choàng. Vợ chồng Lệ có ba con, nhếch nhác và bẩn thỉu. Hầu như họ không còn thời gian để chăm sóc chúng. Khi chị đến là lúc họ từ trong rẫy trở về. Những đứa trẻ đang vàng mắt chờ ăn. Ăn xong chúng lăn ra ngủ, không tắm rửa. Chị nghiêng người cuộn mình trong tấm chăn mang theo nhìn ngọn lửa cháy cho đến gần sáng, nghĩ về nhiều thứ, về sự giống nhau cũng như sự khác nhau của con người. Người ta cần điều gì cho cuộc đời mình? Có lẽ con người không bao giờ có thể hiểu được cái cuối cùng mà mình cần là gì? Trong đó có chị. Chị đi vì đứa con, vì chính bản thân chị, hay chị đi chỉ vì muốn anh nhìn nhận, dù chỉ một chút thôi, như một thứ ve vuốt xoa dịu cuối cùng?
Tờ mờ sáng, trời lạnh và ẩm, chị và chồng Lệ đã lên đường. Chị ngủ thiếp trên xe. Tỉnh dậy đã đến trước cửa nhà Hoàng. Một bãi hoang quạnh quẽ, cỏ lúp xúp tận thềm nhà. Anh ở đây sao?
Chuyện gì sẽ xảy ra khi một người đàn bà mang thai như chị đến gặp chồng một người đàn bà khác? Chị sẽ nói gì? Chị vạch mặt trái xấu xa bỉ ổi của anh cho người vợ biết, chị kể tội, giống như quan tòa, chị tuyên án? Hay chị sẽ đóng vai một người vô tình lạc rừng đến đây gõ cửa và xin trú tạm? Hay chị làm gì khác? Nếu xét cho cùng thì anh ta chẳng lừa chị điều gì. Khi đến với chị, anh kể về vợ mình, về đứa con, về cuộc sống ở đây. Có lẽ chị yêu anh vì những điều tự cho là chân thật đó.
Chồng Lệ nói:
- Thôi tôi phải đi đây, trời sáng mất rồi. Nếu không ai đưa về thì chị cứ đi thẳng con đường này khoảng nửa ngày đường, gặp một cái ngã ba. Chị cứ đốt một đống lửa thật lớn báo hiệu, tôi sẽ đến đón chị.
- Cám ơn anh - Chị nói mà thấy giọng mình nghèn nghẹn, như muốn khóc.
- Chị cũng nên lo về sớm. Cái thai chị lớn quá coi chừng không kịp.
Một người đàn bà đứng trong góc nhà nhìn ra. Chị chột dạ. Chờ chồng Lệ đi khuất, chị đi đến chỗ người đàn bà. Đây là lúc chị cần phải nói một điều gì.
- Tôi muốn gặp anh Hoàng - Tự dưng phản xạ trong chị bật ra.
Người đàn bà nhìn chị đầy vẻ e ngại.
- Chị từ nơi xa lắm đến đây phải không?
- Ừ. Tôi hơi mệt vì đường dài quá.
Một đứa trẻ từ trong nhà chạy ra, núp vào áo mẹ nó. Người đàn bà từ tốn ẩy nó ra.
- Chào cô đi con - Rồi nói thêm, nó là con riêng của anh Hoàng.
- Nó không phải là con chị à?
- Không. Một hôm người ta mang nó tới đây. Mẹ nó đã chết rồi.
- Người ta có nói gì về mẹ đứa trẻ ấy không?
- Không.
- Anh Hoàng có nói về người đàn bà ấy không?
- Không. Có lẽ cô ta ở đâu đó dọc đường. Nó có cái mũi thật giống anh Hoàng, nhưng con mắt thì chắc chắn là của mẹ nó. Chị nhìn xem, lông mi thật dài và cong. Hẳn cô ta phải đẹp lắm.

Chị ngước nhìn căn nhà tồi tàn. Mẩu sân nhỏ đầy cỏ. Có lẽ đã lâu rồi, người đàn ông ở đây không hề chăm sóc chúng. Anh có yêu nơi này không? Anh có yêu người đàn bà tàn tạ kia? Anh có nói thật với cô ta như đã từng nói thật với chị? Có lẽ là không bao giờ.

- Tôi tìm anh Hoàng để mua một ít gỗ quý - Tự dưng chị buột miệng. Chị nhớ ngày xưa có lần anh kể cho chị nghe về công việc của mình. Anh chuyên tìm gỗ quý cho bọn thương lái. Những chuyến đi của anh cũng là một phần công việc đó. Một trong những chuyến đi đã đem anh đến với chị.
Người đàn bà vẫn không hết vẻ e dè. Đưa chị vào nhà xong bỏ đi đâu đó một lúc khá lâu. Lúc về mang theo cái võng nhỏ. Người đàn bà lặng lẽ cột nó vào góc nhà.
- Chị cần phải nằm võng nghỉ ngơi. Tôi đã nhờ người tìm nhắn anh Hoàng về rồi. Chắc độ trưa mai ảnh sẽ về tới.
- Không cần phải gấp đâu - Chị nói.
Tự dưng chị hoảng sợ khi nghĩ rằng sẽ gặp Hoàng tại đây, trong ngôi nhà của anh, trước mặt người đàn bà gầy gò kia. Rồi chị sẽ phải nói trước với anh rằng chị đến đây để mua gỗ quý. Rồi anh cũng sẽ phải giả vờ như một kẻ không mấy thân thuộc. Anh nói với chị mọi thứ trừ cái điều mà cả anh và chị đều muốn nói. Cả hai sẽ giả vờ cho đến lúc không thể giả vờ được nữa.
Nhưng cái điều chị muốn nói với anh là gì? Càng gần đến giây phút gặp gỡ chị càng không tìm cho nó dù chỉ là một lý do.
Cái võng thật êm ái. Vừa nằm xuống là chị đã muốn ngủ một giấc dài. Chị không còn muốn nhấc mình lên nữa, như thể chị và nó sẽ dính liền với nhau mãi mãi. Đứa trẻ con Hoàng ngồi thu lu trong góc nhà như một con chó con nhìn chị, u tối. Đúng như lời người đàn bà, đôi mắt nó quá đẹp. Hẳn là mẹ nó phải đẹp lắm. Ngoài đôi mắt, cô ta còn sở hữu điều gì khác? Khi đến với người đàn bà đó, anh có cảm giác giống như khi đến với chị không? Nếu chị là vợ của Hoàng, liệu chị có đủ trầm tĩnh để nuôi đứa trẻ đó không? Chị có bối rối khi nhận ra một vẻ đẹp khác mà chị không có?
- Đã ba năm nay anh Hoàng không về đây nữa ngoại trừ hôm nào chở gỗ đi ngang - Người đàn bà nói. Ảnh có một cái chòi ngô trên rẫy.
- Thế chị sống ở đây có một mình à?
- Tôi sống với con bé. Thỉnh thoảng tôi sẽ tự lên thăm.
- Chị không có con sao?
- Không.
- Đó có phải là lý do mà anh ấy không về đây nữa?
- Tôi không biết. Cũng may trời cho tôi con bé. Nếu nó là con tôi, nó sẽ không bao giờ có được đôi mắt đẹp như vậy.
Lại thêm một đêm mất ngủ trong căn nhà của người đàn bà xa lạ. Cái bụng của chị lại bắt đầu đau. Chị thoa dầu bên phải, nó chuyển sang đau bên trái. Có lúc chị thấy dường như mình sắp tắt thở. Người đàn bà trở dậy nấu cho chị một bát cháo trắng, gạo cưng cứng, lờ lợ. Chị nuốt khan vào người.

Bên ánh lửa gió lùa, căn nhà vật vã rít lên từng hồi dài như kẻ sắp ngất. Hai người đàn bà ngồi với nhau. Chị cứ miên man tự hỏi điều gì khiến một người đàn bà hao gầy thế kia sống hết phần đời còn lại của mình giữa một nơi hoang vắng như thế này mà không có người đàn ông của họ bên cạnh? Hay người đàn bà ấy cũng như chị, sẵn sàng đi mấy ngày đường chỉ vì một người đàn ông thoáng qua để rồi chợt nghĩ mình đã sống mà không vì một mục đích gì rõ ràng. Thế mà cứ sống, cứ đi và cắt nghĩa nó từng ngày từng giờ cho đến khi hao mòn...

Buổi sáng hôm sau, cái bụng vẫn không hết đau, chị quyết định lên đường. Chị sợ mình phải nằm lại ở cái nơi mà chị không muốn. Còn một điều khác lớn hơn nữa, chị sợ gặp Hoàng. Một đêm không ngủ đã cho chị ý nghĩ đó, không nên gặp anh ta nữa dù là lần cuối. Trước khi đi, chị tặng người đàn bà chiếc khăn của mình, nó sẽ là một vật đẹp đẽ nhất trong căn nhà u tối này. Nó cũng sẽ là một thứ ngầm báo cho Hoàng biết rằng chị đã tìm đến đây.

Người đàn bà tiễn chị ra cửa, ái ngại nói:

- Tôi biết chị đến đây không phải để mua gỗ quý! Nhưng chị cũng không cần phải giải thích nữa. Tôi quen rồi.

Theo hướng chồng Lệ chỉ, chị đi suốt một ngày đường, dọ dẫm, mù lòa và mất phương hướng. Cái bụng nặng nề như muốn vỡ tung ra. Khoảng chín giờ sáng, một dòng nước âm ấm chảy dài giữa hai chân, nhẹ nhàng như thể nó chưa từng thuộc về cơ thể của chị. Cái thai quá im lìm. Thậm chí đã hai ngày nay, dường như chị không còn cảm nhận về nó. Mối liên hệ giữa chị và nó đã bị đứt lìa. Chị không thể hàn gắn mối quan hệ đó. Chị cố đi tiếp.

Đi đến xế trưa thì dòng nước ngừng hẳn. Một cơn đau đâu đó đột ngột run lên. Ngã ba đường đã ở trước mắt chị, không xa lắm. Chị gom những chiếc lá khô và nằm xuống. Trong cái cơn tỉnh táo sau cùng chị nhận ra mình không hề có lấy một que diêm đủ để thắp lên ngọn lửa gọi chồng Lệ tới.

Cuối ngày, những người làm rừng đi ngang phát hiện ra chị. Người ta mang chị đi. Nửa đêm, đứa con giữa chị và Hoàng ra đời. Mặc nhiên cho cái điều chị vẫn thường suy nghĩ đã không bao giờ xảy ra, không ai hỏi bố đứa trẻ là ai cả. Người ta cũng không hỏi tại sao một người đàn bà bụng mang dạ chửa lại đi hàng mấy ngày đường để đến một khu rừng cọc cằn sỏi đá, để rồi sinh con ở đó trong cái đêm giá lạnh như thế này.

Người ta chỉ hỏi chị mỗi một câu: chị có muốn chôn đứa trẻ ở đây không? Chị lắc đầu. Như nhìn thấy một góc vườn xa xăm, một cái võng treo ngang, trời ạ, chẳng có gì để có thể ru ở đó.[/FONT]

 

Tản mạn - Hôn nhân cuộc sống!

“Ngoại cảnh”

Hạnh Chi
​

Chị và anh cưới nhau khi chị vừa 19 tuổi. Non nớt, khi về làm dâu chị thường va vấp việc nhà, lúc làm khét nồi thịt, lúc làm bể mâm chén kiểu… Những lúc ấy, má chồng chị thường kêu: “Trời!” rồi quay ngoắt đi để dằn cơn nóng giận, cô em chồng thì cứ nhìn rồi tủm tỉm cười.

Vậy là chị khẳng định bị coi thường, khi dễ nên luôn né tránh mẹ chồng, căm ghét em chồng. Bà góp ý, chị nghĩ bà nặng nhẹ; bà dạy bảo, chị cho là bà “lên mặt”. Với em chồng, chị cay cú: “Người đâu mà sung sướng. Lớn tồng ngồng chỉ ăn học rồi nhẩn nha chơi”. Thật vậy, em chồng vui thì mang quần áo đi phơi, quét sơ sài phòng khách, trong khi chị bụng mang dạ chửa phải suốt ngày nấu cơm, rửa bát, lau dọn… Chị kìm không nổi những ẩn ức trong lòng, tối nào cũng trút cho chồng. Thương vợ, anh đi làm về là lao vô phụ giúp việc nhà. Anh còn hứa sẽ sớm ra ở riêng để vợ bớt gánh nặng. Rồi anh chị cũng được ra riêng. Ba má anh cắt phần nhà kho, cho anh chị cất căn nhà cấp bốn.

​

Có nhà riêng nhưng vẫn cùng ngõ nhà chồng, nên hầu như chuyện gì của vợ chồng, chị cũng có cảm giác đang bị “dòm ngó”. Khó chịu, chị lại ca thán với chồng. Con trai ba tuổi, chị gửi nhà trẻ, trở lại xưởng may làm việc. Những lúc tăng ca, chị nhờ má và em chồng trông hộ con thì hay bị từ chối vì: “Mẹ không thức đêm được, sợ đổ bệnh”, em chồng thì: “Năm nay mắc học thi”. Từ đó, chị đóng luôn cửa nhà, “cạch mặt” hai người đàn bà mà chị “ưa không nổi” và “chẳng nhờ cậy được gì”. Để cái gia đình nhỏ yên ổn, anh chiều chị, không qua lại nhà mẹ ruột nữa.
Chị đang đắc thắng vì thấy mình “điều khiển” được chồng thì bất ngờ nghe anh có bồ. Người báo tin là cô em chồng. Thay vì an ủi, cô út lại “tạt” vào mặt chị: “Chuyện phải tới thôi! Đàn ông mà ngày nào cũng phải tự ủi áo quần, tự lo đồ ăn sáng như anh ấy là hiếm đó. Chị coi lại chị đi”. Chị nghe mà lùng bùng lỗ tai, giận anh ít mà giận cô em chồng “châm dầu vào lửa” thì nhiều. Chị mắng lại cô em chồng. Lời qua tiếng lại, mẹ chồng chị ra mặt bênh con gái. Chị lên tiếng “từ” luôn nhà chồng. Vậy là chị đã tự cô lập mình.
Giờ chị phải lên kế hoạch “kéo” chồng về. Chị chờ ở cổng khu nhà tập thể của cô văn thư, chứng kiến cảnh anh chở hai mẹ con cô ấy đi về. Khi chia tay, cô bé con chừng năm, sáu tuổi cứ ôm riết lấy anh: “Bác Tú ơi, bác vào ăn cơm với con, hôm nay, mẹ kho món sườn non bác thích nè…”. Chị thấy anh cười, nụ cười mà nhiều năm rồi chị chưa “gặp lại”. Chị nhào vào, đạp tung tất cả. Anh bất ngờ, chỉ kịp cản chị cho người phụ nữ kia chạy trốn.
Về nhà, vẫn chưa hả giận, chị vừa chửi, vừa khóc. Hai đứa con ôm mẹ khóc theo. Anh đóng cửa phòng, không thèm trả lời vợ. Trong cơn giận, chị đập phá đồ đạc tan tành. Chị ngồi giữa đống đổ nát mà lòng cũng nát tan.

​

Sáng, anh lặng lẽ đi khi chị còn mê mệt ngủ.
Ngày ra tòa, chị khóc bảo chồng hãy vì chị, vì con. Vị thẩm phán cũng khuyên anh nghĩ lại. Anh chậm rãi trình bày: “Tôi cũng có lỗi là tìm đến tình cảm khác nhưng tôi không thể cứ nghe cô ấy, “từ” cha mẹ, em út của mình. Giờ ba má tôi đã già, ba tôi còn bị tai biến nằm một chỗ, mà tôi cũng “không được phép” qua thăm. Cô ấy cứ ôm hận với má tôi, em tôi từ những việc nhỏ nhặt hồi mới về làm dâu 18 năm về trước, nên luôn xem họ như kẻ thù. Cô ấy đổ thừa do “ngoại cảnh”, mọi chuyện đều vì mẹ và em gái tôi gây ra, làm xáo trộn gia đình của chúng tôi, mà quên rằng đó là người sinh ra tôi, là ruột thịt của tôi. Tôi đã chịu đựng rất lâu rồi, mong một ngày vợ tôi nghĩ lại nhưng sự việc ngày một tồi tệ hơn”. Chị ngỡ ngàng, lắp bắp: “Nhưng… chính anh cũng thấy tôi đúng kia mà!”. Anh từ tốn tiếp: “Tôi chiều cô vì muốn cửa nhà êm ấm, mà cô chưa một lần thấy những gì cô làm là quá đáng. Mỗi lần tôi vừa lên tiếng khuyên can là cô đã lồng lên xỉa xói, nặng lời với mẹ, với em tôi, nên tôi đành chịu đựng cho qua vì con còn quá nhỏ. Giờ thì không cần nữa rồi!”. Nói xong, anh nhấn mạnh thêm, nếu hôm nay tòa bác đơn, hết thời hiệu, anh sẽ lại nộp đơn ly hôn lần nữa.
Chị đứng chôn chân, chết lặng giữa phiên tòa!

 

Tản mạn - Hôn nhân cuộc sống!

Đừng gọi chồng là… nó!

Nguyễn Dân
​

​

Ngày nghỉ hôm qua, vợ chồng mình đi siêu thị. Trong lúc chồng loay hoay xem vài món đồ thì vợ vô tình gặp cô đồng nghiệp. Đứng cách xa mấy mét, chồng nghe cô bạn hỏi: “Ông xã mày đâu?”. Vợ chỉ tay về phía chồng, nhanh nhảu: “Nó kìa!”. Chồng nghe mà… đỏ mặt. Nhưng dường như cái cách vợ gọi chồng không khiến cô đồng nghiệp ngạc nhiên, vì đã quen rồi chăng?

Khó khăn lắm vợ chồng mình mới đến được với nhau. Rào cản là do vợ lớn hơn chồng ba tuổi. Phụ nữ bằng tuổi, mặt bằng chung là đã thấy “già” hơn đàn ông, cả về suy nghĩ lẫn hình thức, huống hồ... Thuyết phục “người ngoài” dẫu khó, song chồng cũng làm được. Nhưng thuyết phục “người trong” - là vợ, sao lại khó như phải hái sao trên trời.
Vợ vốn là bạn thân của… chị gái chồng, nên ngày mình yêu nhau, vợ một hai bắt chồng gọi bằng… chị. May mà theo thời gian, khả năng năn nỉ của chồng đã khiến vợ mềm lòng, chuyển “chị” sang xưng tên. Chấm hết! Đừng mơ hay nghĩ đến chuyện vợ gọi chồng là “anh”. Vợ giả lả: “Gọi “anh” sao… tui ngượng miệng quá, không quen!”. Rồi từ ngày nhóc Bi, kết quả tình yêu hai đứa mình chào đời, vợ khéo léo chuyển sang gọi chồng bằng “ba cu Bi”.

​

Thế nhưng, điều đó vẫn không khiến chồng phiền lòng bằng cái cách vợ nhắc đến chồng trong những cuộc chuyện trò với người khác. Ở đó, chồng trở thành nhân vật thứ ba… khuất mặt, nên nếu không “ổng” thì là… “nó”. Nhớ có lần chồng qua công ty đón vợ ăn trưa, đang bận nói chuyện với đồng nghiệp nên vợ cắt ngang: “Thôi tao đi chứ để đợi lâu, nó bực!”. Chồng nghe mà chóng mặt. Thổ lộ nỗi niềm đó với vợ, vợ hất mặt: “Tui vẫn chưa “tao - mày” với ông là may lắm đó!”. Chồng dở cười dở khóc.
Vợ ơi! Vợ có biết, khi dùng một đại từ để gọi người khác là cho thấy sự tôn trọng, tình cảm mình dành cho người đó, đồng thời qua đó cũng thể hiện phép lịch sự, trình độ giao tế của mình không? Khi biết chồng trở thành “nó” trong câu chuyện của vợ, chồng cảm giác như bị vợ… xem thường, như trở thành thằng đàn ông nào đó xa lạ và… thấp kém chứ không phải là một người chồng, người cha, người đàn ông của gia đình trong mắt vợ. Sao không thay “nó” thành “anh ấy”, nghe tình cảm và đầy thương yêu? Ngụy biện rằng ngượng, không quen và hai đứa mình là cặp vợ chồng… trẻ măng nên sớm chiều khó thay đổi mà vợ quên mất, thói quen cũng như con đường mòn, được tạo nên từ những bước chân “mở lối” đầu tiên. Giờ mà không thay đổi, chẳng lẽ đợi đến bạc đầu chồng mới được gọi “anh”?

 

Tản mạn - Tình yêu hôn nhân!

Ông chồng họ “Lạc”, tên “Quan”
Diễm Phượng

​

Ngày ấy, tôi quen “anh xã” thông qua mai mối. Buổi đầu tiếp xúc, cảm giác nơi tôi chẳng mấy an tâm vì anh ăn nói hóm hỉnh, hài hước, có hơi hướng bác Ba Phi nên thực - giả chẳng biết đâu mà lần.

​

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet​

Dù vậy, tôi cũng cảm thấy thoải mái, nhẹ nhàng, cuốn hút. Trong câu chuyện phiếm, anh buông câu than vãn rằng giá xăng đắt đỏ nên đi đâu xa cũng phải cân phân, tính toán. Lần gặp sau đó, anh lại đón tôi bằng... xe đạp. Tôi bất ngờ và hơi bực. Khó chịu không phải do chê anh nghèo mà tôi ấm ức chuyện anh “xạo” rằng mình có xe máy. Vốn thẳng tính, tôi hỏi cho ra lẽ, anh đáp tỉnh bơ: “Ờ thì đi xa phải tính xem nên đi xe đạp hay đi... “honda ôm” cho đỡ tốn!”.
Tôi không sắc nước hương trời, da lại hơi đen nhưng anh cứ “đồn ầm” rằng lỡ cưới cô vợ quá dễ thương, giờ phải cực công để giữ. Nhiều người chưa biết mặt tôi rất muốn một lần diện kiến để xem tôi đẹp cỡ nào. Ngại quá, tôi cằn nhằn và đề nghị anh đừng nói những điều không thực. Anh vẫn bảo thủ vì “anh thấy vợ đẹp thiệt, còn họ thấy thế nào là... lỗi của họ”.
Là công chức nhưng do siêng năng, cần mẫn, ngoài giờ làm việc, “anh xã” thường vác cuốc ra đồng như nông dân thứ thiệt. Trên mảnh đất của cha mẹ để lại, anh hết trồng lúa, mía rồi lại trồng cây ăn trái. Khi thu hoạch, ai hỏi được bao nhiêu, nhiều lần anh “nổ” đến gấp rưỡi sản lượng thực. Mấy ông hàng xóm sang hỏi bí quyết, anh cười hề hề: “Bí quyết chỉ là... nói thêm một chút, chứ thực ra năng suất của nhà tôi cũng sàn sàn như nhà các anh thôi!”. Với lối nói cà rỡn của anh, tưởng các ông giận hờn, ghét bỏ, ai ngờ lại gầy độ lai rai để tâm sự chuyện đời.
Tánh tôi thiệt thà, thẳng ngay, có sao nói vậy nên mãi vẫn chưa “tiêu hóa” được thói dóc tổ của chồng. Mấy lần tôi nghiêm khắc chỉnh đốn, “anh xã” không có thiện chí sửa đổi. Anh nói: “Đùa chút cho vui, có hại ai đâu, mất gì! Bi quan, buồn lo khó sống lắm, cứ lạc quan thì sẽ lâu già, chậm chết”. Tôi nghĩ rằng chồng mượn chữ “vui” chỉ để bao biện cho “kho đạn” của mình. Sợ người ngoài không hiểu, sẽ đánh giá, quở trách.
Tôi nhớ hoài năm ấy, kinh tế gia đình rất thắt ngặt, tôi lại bị mổ ruột thừa. Dù vậy, cà mèn cơm của tôi tại bệnh viện không bao giờ thiếu cá lóc, thịt, ếch... Tôi lo hai cha con ở nhà thiếu ăn vì đã dồn hết cho tôi. Hỏi “anh xã” và con trai, cả hai đều nói ở nhà ăn toàn đặc sản. Nghi lắm! Hôm xuất viện về, dù đau vết mổ, tôi vẫn len lén lần dò xuống bếp. Nhìn nồi ơ trên bếp mà xót dạ. Té ra, dừa xiêm đem cho tôi uống nước, còn lại phần cơm, anh nạo ra, xắt nhỏ đem kho. Anh gọi là món “thịt heo leo cây” cho sang! Tôi đậy nắp lại, bếp không khói mà mắt cay cay. Nụ cười gượng trên môi anh như phân bua: “Mình nghèo quá mà, đùa chút cho vui, vợ ơi!”.
Thằng nhỏ dựng xe đạp ngoài ngõ, gọi cha ầm ĩ: “Cha ơi, ngà voi xanh nè! Con mới hái ngoài vườn về!”. Thì ra là trái đậu bắp mà con gọi tên hoa mỹ như sơn hào hải vị. Bó tay! Cu cậu này khỏi đi giám định ADN cũng biết chắc là con của người cha “họ Lạc, tên Quan”!

 

Tản mạn - Tình yêu hôn nhân!

Đành vậy...
MINH QUÂN

​

Tính đến hôm nay nữa là tròn 4 năm 3 tháng ngày mình kết hôn. Họ hàng, bạn bè nhìn vào ai cũng ganh tỵ với cơ ngơi của hai đứa mình: hai căn nhà, xe hơi, hai công ty.

Vợ chồng mình đã cày cật lực và nhân số tài sản được cha mẹ hai bên cho ngày cưới lên được gấp 5,6 lần. Thế nhưng, anh vẫn chưa cảm nhận được hạnh phúc đầy đủ của cuộc sống vợ chồng.​

​

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet​

Nhà của vợ chồng mình giống như cái nhà búp bê. Mình thích trang trí như vườn trẻ, xanh, đỏ tím vàng, và bày đầy thú nhồi bông suốt ba tầng lầu. Trong căn nhà như vườn trẻ ấy, mình muốn hai vợ chồng là hai đứa trẻ, nũng nịu, chơi đùa và chiều chuộng nhau sau giờ làm. Anh không bao giờ mỏi mệt chiều chuộng mình, nhưng điều anh mong ước còn hơn thế, mà mình biết rất rõ: anh thèm được chiều chuộng nâng niu thêm một đứa con.

Cưới nhau năm đầu, năm hai, mình nói để làm ăn gầy dựng. Anh gật đầu. Gia đình cả hai bên đều là dân kinh doanh, mình giỏi, anh giỏi, từ thời sinh viên hai đứa đã biết kiếm ra tiền. Hai năm sau, mình nhăn nhó: Để vui chơi cho thỏa thích đã. Anh không nỡ giận hờn vì thấy mình như con nít, vẫn còn thích chó bông, gấu bông... Qua năm thứ 5, mình tuyên bố sẽ đi du học để nâng trình độ quản lý. Anh bất ngờ…

Nhưng, khi anh yêu cầu: sinh con đi rồi em muốn học gì cũng được, mình mới chịu nói thật: em sợ đẻ lắm! Mỗi lần anh nói đến chuyện sinh con là mình lăn ra mếu máo, khóc lóc, sợ bụng to nặng nề, sợ ói mửa, sợ đau đẻ… Với mình, tất cả những điều đó thật khủng khiếp.
Nhiều lần anh động viên mình: Người phụ nữ nào rồi cũng phải sinh đẻ. Không có con cái sao thành gia đình? Em phải đau đẻ thì anh sẽ nuôi con, anh sẽ làm hết, không bắt em làm gì cả. Mình khóc lóc như bị đòn: “Người chửa - cửa mả” anh không nghe ông bà nói à? Hay anh muốn em chết? Anh im lặng không biết trả lời em thế nào.​

​

Hôm qua đi làm về, mình hớn hở nói với anh: “Em nghĩ ra rồi, hay mình… nhờ người mang thai hộ. Mình có nhiều tiền mà, cần gì phải cực khổ”. Mình ơi! Anh biết em là cô tiểu thư được cưng chiều từ nhỏ. Anh biết em sợ cực khổ, sợ đau đớn nhưng sợ đến mức từ chối hạnh phúc lớn lao nhất của người phụ nữ, của chồng mình, của gia đình… thì anh không thể nào hiểu nổi. Em đòi đi học, em muốn mở rộng kinh doanh… hóa ra chỉ là những cái cớ để em… trốn đẻ.

Chiều nay đi làm về, nhìn chồng hồ sơ chuẩn bị đi du học của em trên bàn, anh thấy lòng nặng nề hơn bao giờ hết. Anh biết khó cản được em làm điều em muốn và anh cũng không muốn cản. Anh nghĩ anh chẳng thể nào ép em khi em đã không muốn làm mẹ. Nhưng em có hiểu, anh cũng không thể ép bản thân mình sống mãi trong một gia đình không thể có hạnh phúc đúng nghĩa. Đành vậy thôi... ​

 

Tản mạn - Tình yêu - Cuộc sống!

Cám ơn Em!
Ngọc Thiện


​

Có thể nói anh là một trong số những người đàn ông hạnh phúc nhất thế gian. Nỗi khổ tâm lớn nhất của người đàn ông là bị kẹt giữa mâu thuẫn của hai người phụ nữ quan trọng nhất đời mình: mẹ và vợ. Anh thì thật may mắn khi vợ mình lại chính là cầu nối làm mối quan hệ giữa anh và mẹ ngày càng tốt đẹp hơn.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet​

Anh và em đều có công việc ổn định, lương cao. Anh dự tính sau đám cưới mình sẽ mua một căn hộ sống riêng cho tự do và thoải mái. Mẹ anh vốn là người kỹ tính, tiết kiệm, anh lo sẽ xảy ra bất hòa giữa mẹ chồng và nàng dâu và cũng ngán ngẩm khi bị mẹ ép vào khuôn khổ.
Những tưởng em sẽ vui mừng và ủng hộ quyết định của anh như bao cô gái khác khi lấy chồng, không ngờ em lại phản đối. Em còn khuyên anh nên suy nghĩ lại, đừng ích kỷ chỉ biết lo cho mình mà bỏ quên mẹ. Các anh chị lớn đều có gia đình ở xa, nhà chỉ còn mình anh và mẹ, nếu anh cũng ra riêng thì lấy ai chăm sóc mẹ khi ốm đau, bệnh hoạn?

Lời nói của em đã buộc anh phải suy nghĩ lại. Đúng là anh đã quá vô tâm, chỉ muốn sống thoải mái mà quên mất mẹ mình tuổi cao, sức yếu không ai chăm nom. Mỗi lần mẹ cằn nhằn anh tiêu xài hoang phí là anh bực dọc, bỏ lên phòng mà không hề quan tâm đến nỗi buồn của mẹ. Em đã chỉ ra cho anh thấy, những lúc ấy sao anh không cảm thông cho mẹ thay vì trách móc? Cuộc sống cơ cực, nghèo khổ thời trẻ đã hình thành nếp tiết kiệm ăn sâu vào máu thịt mẹ. Ngày ấy, nếu mẹ không ki bo từng đồng bạc lẻ thì làm sao nuôi nổi ba đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn mà không có chồng bên cạnh?

Anh hay phàn nàn mẹ ăn mặc quê mùa, trông giống bà giúp việc hơn là bà chủ nhưng anh chưa bao giờ tự tay mua cho mẹ thứ gì. Em thì khác, em chu đáo và tế nhị, âm thầm sắm sửa cho mẹ từng đôi dép, cái áo vì em hiểu, chỉ để tiết kiệm vài ngàn đồng mà mẹ lội bộ mấy cây số ra chợ đầu mối hàng ngày, thì làm sao mẹ chịu tự sắm sửa cho mình.
Quán cóc trước nhà làm anh bao lần mất mặt với đồng nghiệp nên nhất định bảo mẹ nghỉ bán. Em chẳng những ủng hộ mẹ còn chỉ cho anh cái sai của mình. Cớ gì anh phải xấu hổ khi mẹ kiếm tiền bằng chính sức lao động của mình? Quán nhỏ trước nhà không những giúp mẹ sống khỏe và vui lại được thêm chút tiền lãi.

​

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet​

Từ ngày về làm dâu em đã giúp anh nhận ra nhiều điều, biết quan tâm đến vui buồn của mẹ, biết kiềm chế bản thân để không làm mẹ phật lòng. Cám ơn em, người vợ tuyệt vời của anh, cô con dâu hiếu thảo của mẹ.

 

Tản mạn - Tình yêu - Hôn nhân!

Hàng cúc áo lệch
Nguyệt Thu

​

Dắt xe ra khỏi cơ quan, tâm trạng chị nhẹ nhàng kỳ lạ. Hôm nay, chị sẽ không phải tất bật sang trường đón con để kịp đến chợ trước khi kẹt xe.

​

Chị cũng sẽ không phải cặm cụi nấu nấu nướng nướng để lúc nào chồng về cũng đón chồng bằng bộ dạng xộc xệch khó coi, toàn mùi dầu mỡ. Chị thong thả chạy xe sang trường con. Trường nằm trên đường đến công ty chồng nhưng vì ra muộn hơn nên anh chỉ đưa đi, chị đón về. Nhìn hàng cây ven đường, chị thấy những tán lá như xanh non hơn, bầu trời cũng dịu dàng hơn. Lâu lắm rồi chị mới có một ngày thoải mái như thế. Tối nay, chị sẽ mặc bộ quần áo mới, cả nhà sẽ xúng xính sang nhà chị gái chị dự tiệc sinh nhật. Quà chị đã chuẩn bị. Mọi thứ đã sẵn sàng.
Hai mẹ con đã xong đâu vào đấy mà vẫn chưa thấy anh về. Gọi điện, chồng không nghe máy, đoán anh đang đi trên đường, chị dỗ dành con đợi ba thêm lúc nữa. Cu cậu đang hào hứng, cứ vài phút lại hỏi: “Sao ba lâu thế mẹ?”, khiến chị càng sốt ruột. Sốt ruột biến thành thất vọng khi chị nhận được tin nhắn của chồng bảo hai mẹ con ăn tối trước, anh đi sinh nhật bạn. Biết chồng quên sinh nhật cháu, chị vội vàng gọi lại. Những tiếng ồn ào khiến anh nói như hét vào tai chị: “Em đưa con đi trước đi, lát anh từ đây chạy qua luôn, giờ về không được”. Chị tiu nghỉu dắt xe ra, niềm vui đã khuyết đi đáng kể.
Sự vắng mặt của anh gây thắc mắc cho mọi người. Ai cũng hỏi sao chồng không tới, hay vợ chồng giận nhau, chị phải nói đỡ là anh có việc đột xuất sẽ tới sau. Cả buổi tiệc, cứ thấy có người đến chị lại ngoái cổ nhìn ra, hy vọng đó là anh nhưng lần nào cũng thất vọng. Gọi điện, chồng không nghe máy. Tiệc tàn, bạn bè đã về hết mà vẫn chưa thấy anh đâu. Đứa cháu vốn quý anh cứ hỏi dượng, nằng nặc bắt chị điện. Gần 10g, hai mẹ con chị đành ra về. Chị vừa lo vừa bực, lòng lại lợn cợn vì chị mình và cháu có vẻ không vui do anh vắng mặt.
Về nhà, cho con ngủ mà chồng vẫn chưa về. Lòng chị như lửa đốt. Kim đồng hồ nhích dần sang 11g rồi 12g, chị không thể chợp mắt được. Hơn 12g, nghe tiếng lạch cạch, chị chạy vội ra, thấy anh khật khưỡng dắt xe vào, quần áo nhăn nhúm, xộc xệch, nồng nặc mùi “nhậu nhẹt”. Anh có vẻ say, chẳng buồn thay quần áo, cứ thế bò lên giường ngủ. Chị giục, anh ậm ừ: “Kệ đi, anh buồn ngủ lắm” rồi lăn ra ngủ ngay. Chị đã định giúp chồng cởi bớt đồ cho thoải mái, nhưng chẳng hiểu sao nỗi bực tức cứ dồn lên. Có vợ con rồi mà đi đến nửa đêm mới về. Bỏ sinh nhật cháu để tụ tập bù khú với bạn bè. Mùi bia rượu nồng nặc cả phòng… Giận chồng, chị ôm gối sang phòng con, trằn trọc cả đêm.
Sáng hôm sau, gọi năm lần bảy lượt anh chẳng buồn dậy, chị phải tất bật cho con ăn rồi đưa đi học. Đến lúc chị gần đi anh mới lồm cồm dậy. Ngày làm việc của chị vì chuyện gia đình cũng trở nên kém hào hứng. Hết ngày làm việc, tâm trạng chị uể oải vô cùng. Thế mà về tới nhà, đập vào mắt chị là đèn không tắt, ngổn ngang trên bàn ăn là chén đũa từ sáng… Nhìn đống đồ ăn chưa làm, chén đũa chưa rửa, chị thấy tủi thân muốn khóc. Bực bội, chị cáu gắt với con. Anh về, thấy chị càu nhàu, chỉ nói tại sáng vội quá, chẳng đả động gì đến chuyện hôm qua. Chị thấy như mọi điều không suôn sẻ bỗng dưng đổ ụp xuống đầu mình, ấm ức chẳng nói thêm câu nào. Gối vẫn đang trong phòng con từ đêm qua, lại thêm một đêm vợ chồng chị mỗi người một giường.
Mấy ngày sau, không khí gia đình chị vẫn không khá hơn. Chị giận anh vì hàng tỷ thứ. Anh chẳng biết bắt đầu thế nào, vì thấy mọi chuyện chẳng có gì to tát, vợ cứ nghiêm trọng hóa vấn đề. Cũng có lúc anh muốn làm lành, tình nguyện rửa chén nhưng vợ vẫn giận, cau có đẩy anh ra, chẳng thèm nói lời nào khiến anh cũng bực. Chị lại “cố thủ” bên phòng con làm anh càng khó chịu. Anh thấy nhún nhường không xong, rút về thế giới riêng của mình. Chiến tranh lạnh khiến không gian gia đình như đông đặc…
Buổi sáng, chị dậy trễ, hậu quả của mấy đêm ngủ không trọn giấc. Mọi thứ lại cuống cuồng. Không kịp ăn sáng mà gần đến giờ làm. Cũng vì cuống quýt, khi thay áo, cài đến nút cuối cùng, chị mới phát hiện bị lệch nhau. Ngó lại, ngay từ nút đầu tiên chị đã cài nhầm. Lật đật cài lại cúc áo, chị nhớ hồi vợ chồng mới cưới, cũng dậy trễ, anh và chị bàn nhau “trốn việc” một ngày rồi phởn phơ đi xem phim như còn đang hẹn hò. Chị thấy nhớ chồng. Nghĩ lại, có lẽ ngay từ đêm đầu tiên, ai cũng đã sai. Giá như chị bỏ qua lỗi cho chồng khi anh làm lành. Giá như chị đã không để nỗi bực bội của mình khiến không khí gia đình trở nên ảm đạm. Giá như chị đã không biến phòng con thành chiến địa gần một tuần qua… Chị thở dài, cúc áo cài lại ngay ngắn chỉ mất chưa đầy một phút nhưng chuyện vợ chồng, giờ sắp xếp cho ngay ngắn, chẳng biết nên bắt đầu từ đâu.

 

Tản mạn - Tình yêu - Hôn nhân!

Phát mệt với cô hàng xóm
Vy Thảo

​

Vợ chồng tôi đang sống khá bình yên trong một căn hộ chung cư. Con gái út vừa du học, con trai đầu mới cưới vợ ra riêng. Tôi đã nghỉ hưu, nhưng vẫn còn đi dạy thêm. Chồng tôi cũng vừa xin nghỉ hưu non, để phụ giúp con trai- kỹ sư xây dựng- coi ngó các công trình.

​

Năm rồi, đối diện căn hộ của tôi có chủ mới. Một cô gái còn khá trẻ, khá xinh. Vài ngày sau khi dọn đến, cô gõ cửa nhà tôi, dắt một bé gái, mang theo một ổ bánh kem: “Em đến để làm quen, bà con xa không bằng láng giềng gần”. Cô trò chuyện rất cởi mở, mới gặp mà chúng tôi đã biết cô là bà mẹ đơn thân, không biết người yêu có vợ nên trót lỡ. Ở quê, không sống nổi với dư luận, cô bán hết đất vào TP sinh sống. Mẹ cô đang sống với vợ chồng người anh trai ở Bình Dương.

Thông cảm với hoàn cảnh của cô, vợ chồng tôi giúp được gì thì giúp cho cô. Cô hay gởi con gái sang nhà chúng tôi, có khi tôi hoặc chồng tôi phải đưa đón cháu đi học, vì cô làm ở nhà hàng, về nhà rất khuya. Thế nhưng, dần dần tôi thấy chồng tôi và cô ấy có vẻ rất thân thiết với nhau. Có hôm, tôi về gọi cửa, thấy chồng tôi từ căn hộ của cô ấy chạy ra, mặc mỗi cái quần đùi, khi thì sửa bếp ga, lúc chùi cái quạt, thay cái bóng đèn. Tôi đã phải cố giấu sự bực bội. Dù tính chồng tôi không thuộc dạng lăng nhăng, nhưng cứ thường gặp gỡ, nam nữ trong một căn hộ, ai biết chuyện gì xảy ra? Lòng tốt liệu có vượt rào sang lĩnh vực khác?
Chưa hết, chồng tôi còn mê tít những câu chuyện của cô ấy. Ông hay kể lại với tôi với một giọng bùi ngùi thương cảm cho cô ấy. Cô ấy có một tuổi thơ vất vả tội nghiệp như thế nào, thời con gái ra sao, vì sao bị phụ bạc… chẳng biết sao chồng tôi đều rõ. Họ trò chuyện với nhau nhiều đến thế sao? Tôi đi dạy buổi tối, không thể biết lúc đó ông ấy làm gì, ở đâu…

​

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet​

Tôi lựa lúc, lựa lời cảnh giác chồng tôi coi chừng “lửa gần rơm”, ông ấy nổi giận cho là tôi xúc phạm ông ấy, rằng ông ấy chỉ xem cô kia như em gái “người ta xa nhà, mới cần mình giúp đỡ”. Tôi tự ái im luôn, vì xưa nay chỉ có ông ấy ghen với tôi, tôi chưa bao giờ phải ghen tuông. Tự dưng tôi đâm ra sống không yên. Trong khi đó chồng tôi rất vui, cô hàng xóm cũng rất vui, gặp tôi cứ cười toe: “Chồng chị hay thiệt, cái gì cũng biết sửa”. Tôi chỉ còn biết gượng gạo cười, mà lòng như bị kiến đốt.
Có ai biết cách nào giúp Cô ấy thoát được cảnh này không?

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Truyện không tên[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bùi Ngọc Tấn[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Chị Sợi cho rằng tất cả mọi người trong ngõ ánh Hồng đều biết rõ công việc của chị. Chị chấp nhận điều ấy. Với chị đó cũng là một nghề, một nghề như những nghề khác dù nó bị mọi người khinh bỉ. Dào ôi. Ai khinh thì cứ việc. Chị có cần người ta trọng đâu. Chị cần tiền. Để nuôi bà mẹ già nằm liệt sáu bảy năm nay. éể có cái và vào miệng. Để có tí phấn son bôi lên mặt, giấu đi làn da đen đủi nhăn nheo, cặp môi tái nhợt của mình. Để có thể mua một bộ cánh mới khi bộ cánh chị mặc trên người đã mòn, sờn, bạc, khiến chẳng còn ai muốn nhìn chị.

Chị còn cần tiền để phòng khi mẹ chị nằm xuống. ít nhất cũng phải có bộ áo quan. Chị đã dành dụm mua được mấy tấm gỗ cốp pha, đã nhờ người cưa cắt sẵn nhưng chưa ghép mộng, mấy mét vải diềm bâu để liệm cho cụ. Tất cả cất trên gác lửng. Cả vải. Cả gỗ. Không thể để dưới gầm giường. ở đó phân gio, nước giải của mẹ chị nằm ốm liệt giường hôi thối lắm.

Chị cũng đã tích được một ít tiền, cứ định sẽ không bao giờ đụng đến, nhưng rồi vẫn cứ phải lấy ra tiêu. Bởi vì có khi cả tuần lễ không bán được hàng, lại chẳng có một người khách nào đến nhà chị.

Chị Sợi có một mẹt hàng bán các thứ linh tinh ở đầu hẻm: ấm nước chè, gói thuốc lào, bao thuốc lá, lọ ô mai, gói bánh bích quy. Mùa nóng chị bán cả bia hơi. Khổ nỗi là chị chẳng thể nào cạnh tranh nổi với các hàng quán san sát gần đó. Họ có lều quán. Họ có cái bán mái nhô ra. Họ có cả căn nhà mặt tiền của họ. Hàng của họ trông vui mắt, sạch sẽ, sang trọng, nhiều loại, mới tinh, đầy vẻ mời chào. Chứ không như hàng của chị. Vạ ra vỉa hè thì chớ. Lại còn bụi bậm, bạc phếch, cũ kỹ. Không biết bao Vinataba của chị bóc bán được chưa mà vỏ bao đã nhợt ra hết cả.

Để làm bớt đi vẻ nghèo nàn tiều tụy của mẹt hàng, chị Sợi đã ngồi lảnh ra một nơi, cách xa cái đám phồn hoa kia. Khách của chị cũng muốn như thế.

Đó là những người ăn xin. Vâng. Những người ăn mày là khách hàng chủ yếu của chị. Những người này cũng muốn có một lúc dừng chân sau khi đã rạc cẳng trên các vỉa hè. Những người này cũng muốn trở lại làm người, cất đi trong chốc lát bộ mặt nhăn nhó đau khổ của mình khi đi ăn xin. Họ cũng muốn chuyện trò đôi câu một cách bình đẳng ngang hàng với những người không phải là ăn xin như họ. Họ cũng muốn ăn một cái bánh bích quy, cũng muốn lấy cái điếu cày của chị kéo một hơi cho đã, rồi chiêu một ngụm nước chè trước nụ cười tán thưởng của chị. Sang hơn thì làm một điếu Vinataba. Để rồi lại đi.

Chị Sợi quen rất nhiều ăn mày. Chị biết có những người đi ăn mày để có tiền bó cái bậc hè. éể láng nốt góc sân còn dở dang. Để thêm vào xây cái bể. Chị biết có những người ăn xin vì không muốn làm nghề gì khác. Nhiều người trong số họ là những người tình chốc lát của chị. Cô điếm già, xấu, nhăn nheo, gầy gò còn có thể có khách nào ngoài đám ăn mày.

Người ta đi tới, ngồi xuống, uống chén nước chị rót và khẽ nháy mắt, hất hàm về phía trong hẻm. Chị khẽ gật. Người ấy đi. éi thẳng hè phố để rồi lát nữa mới quay lại. Chị Sợi thu xếp tất cả hàng họ vào thúng, bưng về nhà, đổ chậu phân nước giải dưới gầm giường bà mẹ, rồi đi tắm rửa bằng xà phòng thơm, lại còn xịt vào người, xịt vào giường bà mẹ, xịt lên gác lửng tí nước hoa rẻ tiền, kéo tấm ri đô che khuất một phía chiếc giường có người mẹ đang nằm khô như một cái xác nặng mùi hôi thối tỏa ra.

Chị đã làm mọi cách để mẹ chị luôn trong trạng thái sạch sẽ nhất. Chị khoét chiếu, khoét giát giường đặt chậu bên dưới. Quần của cụ, chị cắt khâu lấy mà không một hãng thời trang nào có thể nghĩ ra. Nó chỉ có một mảnh vải ở đằng trước che kín bụng và dính vào hai ống.

Tuy vậy cũng chẳng thể nào tránh được mùi hôi. Cũng may, người khách mới đến có thể nghĩ rằng đó không phải là mùi trong nhà chị. Bởi vì ngay trước nhà chị, phía bên kia con hẻm là một cái nhà xí công cộng. Nó dài đến non chục mét, phân, nước giải, nước mưa ngập ngụa ra đến sát hẻm. Mùi nó còn nặng hơn nhiều, nhất là những hôm có gió mạnh.

Nhờ cái nhà xí công cộng mà chị Sợi cảm thấy yên tâm khi có khách. Thứ nhất là vấn đề mùi như đã nói. Thứ hai, có nó nên không có những nhà bên kia đường hau háu nhìn sang. Cả một quãng dài, chỉ có một cánh cổng duy nhất là nhà chị. Những nhà liền bên, phía trong và phía ngoài đều xây tường cao, tìm mọi cách quay ngõ ra hướng khác. Quãng hẻm nhà chị thật vắng vẻ. Thảng hoặc ai có việc đi qua đấy, đều nín thở cắm mặt bước cho nhanh.

Từ vỉa hè phố chính, chị bưng thúng hàng về, mở khóa cổng nhà chị trong cái hẻm không một bóng người và người bạn tình tới sau cũng vậy. Anh ta chỉ khẽ đẩy cánh cổng gỗ, bước vào rất nhanh và cũng rất nhanh khép cánh cổng gỗ lại, chị chỉ việc đi ra, cài chốt cửa, thì thầm: "Vào đi, vào đi". Thế là xong. Yên tâm. Chắc chắn chẳng một ai nhìn thấy. Chị không xấu hổ. Nhưng chị sợ. Chị sợ người ta sẽ xúc chị xuống trại 26 là trại cải tạo gái điếm và nếu vậy thì mẹ chị ai trông? Vì tuy rằng chị là điếm thật nhưng có như những cô điếm khác đâu. Họ trẻ trung, xinh đẹp, đắt khách, sang trọng, hái ra tiền. Khách đến nhà chị năm thì mười họa, lại là thứ khách mạt hạng, tiền kiếm được cho mỗi lần đi khách của chị có đáng là bao! Cho nên những người không biết thì ái ngại cho chị về cái nhà xí công cộng mênh mông trước cửa, còn chị, chị cám ơn nó. Và chị đâm lo khi nghe mong manh rằng đang có chủ trương phá đi cái nhà xí ấy. Chị còn nghe nói hai hộ làm ăn gì đó một ở phường, một ở quận sẽ chia đôi khu đất ấy, làm nhà tầng ở đó. Thật nguy. Chị sẽ bị dồn vào bước đường cùng. Sống bằng gì? Làm ăn ra sao khi đối diện với nhà chị là hai gia đình lúc nào cũng người ra người vào tấp nập? Rồi chị lại tự nhủ. Thôi, ngày nào biết ngày ấy. Phải hết sức tằn tiện. Tương lai còn khó khăn. Thế này là tốt lắm rồi. Được đến đâu hay đến đó. Biết đâu mà lo trước.

Thực ra chị Sợi có chi tiêu một khoản nào gọi là hoang phí đâu. Cứ gọi là những khoản bất hợp pháp cũng không. Làm hôm nay nhưng luôn nghĩ tới ngày mai. Ngay trong một năm cũng có hai đợt ế khách. Trừ dịp Tết ra không kể, cứ đến ngày mùa là thành phố vắng bóng ăn mày. Họ trở về quê hương, gặt rồi cấy hái. Chỉ đến lúc nông nhàn, họ mới rời làng ra đi. Quãng thời gian ấy chị sống chỉ bằng cái mẹt hàng, bán cho những chú bé đánh giày hay những khách bộ hành đi ngang qua. Nên bí lắm chị mới rút từ số tiền dành dụm được ra một ít để chi tiêu.

Thế giới của chị Sợi là thế giới ăn mày nên chị rất hiểu họ. Có ông ăn mày giả làm người tỉnh T, chị bảo không phải. Người ở đây thôi. Người tỉnh T, không nói giọng ấy, có muốn nghe tiếng vùng T không, tôi nói cho mà nghe. Lại còn anh nói lỡ độ đường. Chị bảo đừng nói thế. Cứ nói là đi ăn xin. Lỡ độ đường gì mà hôm nào cũng lỡ độ đường.
Xấu gì chuyện phải đi ăn xin. Ăn mày là ai, ăn mày là ta... Nghe chuyện chị, những người ăn mày ngồi chung quanh cái thúng của chị thấy tự tin hơn. Họ cởi mở cùng chị, quý chị rồi dần dần đi cùng chị từ vỉa hè phố chính vào nhà chị trong ngõ thối.

Trong số những người chồng hờ ấy, chị đặc biệt yêu quý một anh ăn mày trẻ, còn ít tuổi hơn chị. Anh ta đến với chị không như người đến với gái làng chơi.
Chị có thể nói thật với anh tất cả. Ví như khi hai người đã đi qua bức ri đô che cái giường có bà cụ già nằm giả cách ngủ, trèo lên gác lửng và khi anh đã nắm tay chị, chị bảo:
- Anh có tiền đưa em vài đồng, em ra ngoài kia ăn cái gì tí đã. Em chưa ăn. éói quá.
Anh đưa tiền ngay. Bởi vì chính anh đã khuyên chị tuyệt đối không đụng đến số tiền dành lo ma chay cho cụ. Để anh một mình trên gác lửng, chị cầm tiền anh đưa, mở cổng đi. Một lát sau chị về mang theo cho anh một cái bánh mì và một bát gân bò cùng với bạc nhạc hầm, gọi là món nhừ.
- Anh ăn đi. Hôm nay họ nấu hơi mặn, nhưng ngon lắm. Em ăn hai suất. Húc như cẩu.

Sau khi yêu nhau bên những tấm ván quan tài còn để mộc và chưa ghép mộng, bao giờ anh cũng nán lại trò chuyện, hỏi chị về diễn biến bệnh tật của bà cụ, công việc của chị, còn chị thì ngắm nghía cái chân khoèo của anh, cái chân mà chị biết rằng trước đây nó cũng lành lặn, bình thường như cái chân bên kia, chỉ vì giả què lâu quá, nên đã thành què thật. Anh đã kể cho chị nghe chuyện chân anh. Còn chị kể cho anh chuyện mẹ chị. Khi bị ngã gẫy xương hông, nằm liệt, ba năm đầu cụ hát. Ba năm sau cụ chửi. Và một năm nay cụ yên lặng. Mỗi khi có khách lên gác lửng cùng chị, cụ nhắm mắt giả cách ngủ. Anh thương chị. Chị thương anh. Chính anh đã mượn cưa, bào ở đâu về cưa, bào, đo, cắt mộng mấy tấm gỗ cốp pha, ráp thành cái áo quan cho cụ. Và cũng chính anh, dù què một chân cũng đã bắc ghế trèo lên, xây thêm hai hàng gạch pa panh tường bao cho nó cao thêm, chắn bớt cái hơi nhà xí tạt vào.

Người thứ hai chị Sợi yêu quý là một phụ nữ. Một bà già. Bà cụ Mít. Đó là một bà già thấp bé, lại còng, mặt chằng chịt vết nhăn, chẳng biết bao nhiêu tuổi nữa. Chính bà Mít cũng không biết mình bao nhiêu tuổi.

Hôm ấy, chị dọn hàng, ngồi từ sáng đến trưa mà chẳng bán được một hào. Vét hết tiền trong người mua được một bát cơm, một bát canh suông định ăn thì bà Mít đến chìa tay xin. éang cầm đũa, chị hạ xuống, thành thật:
- Bà ơi! Con không còn một hào nào trong người. Có ít tiền lẻ mang đi để trả lại cho khách, mua được bát cơm, bát canh này đây, bà ăn đi.
Bà ăn mày toan bước đi tiếp. Nhưng chị Sợi đã kéo tay bà:
- Bà ngồi xuống đây. Bà ăn đi. Con mời bà thật đấy.
Bà cụ ăn. Thế là từ đấy quen nhau. Thỉnh thoảng trên đường đi ăn xin, bà lại ghé qua chỗ chị. Bà móc trong bị ra khi quả chuối, khi quả cam, lúc nắm xôi và kể lai lịch những món ăn sang trọng ấy của bà. Ai cho. Ai thương người. Ai xởi lởi. Ai xua đuổi. Nhà nào làm giỗ, cho bà cả bát miến thừa mà không mang về đây được. Bà cũng kể cho chị biết vì sao bà phải đi ăn xin. Bà ở vùng Hà Nam, Phong Cốc. Anh con trai duy nhất của bà a dua với bọn xấu trong làng đi ăn trộm lợn. án xử hai năm. Trong tù bị bọn đầu gấu đánh chết. Người con dâu bỏ đi lấy chồng, để lại cho bà hai đứa cháu gái, đứa chín tuổi, đứa bảy tuổi.
- Bây giờ một đứa lên tám, một đứa lên mười rồi cô ạ. Vài năm nữa, chúng nó lớn khôn là tôi không lo gì nữa. Tôi có chết cũng không ân hận.
Một lần bà Mít đến, nắm lấy bàn tay chị:
- Em ơi. Chị nhờ em một cái này được không.
Bà ngập ngừng. Chị Sợi không hiểu chuyện gì. Nhưng rõ ràng là một việc hệ trọng, rất hệ trọng đối với bà.
- Giúp chị với em nhé. Chị tin ở em.
Thì ra bà muốn gửi chị tiền. Tiền là vàng, là cuộc sống của hai đứa cháu côi cút của bà ở quê. Chúng còn bé lắm. Chúng mồ côi, chúng mong bà. Chúng cần tiền của bà. Bà phải nuôi chúng. Chúng chưa thể tự kiếm sống được, chưa thể tự lo liệu được. Để nhiều tiền trong người, bà sợ. Suốt ngày đi bộ rạc cẳng mà đêm cứ ngủ chập chờn. Nên nghe chừng thấy nằng nặng hầu bao, bà phải mang tiền về quê. Bà nói với chị rằng bà cũng muốn về quê lắm để được nhìn mặt chúng nó. Để nằm ngủ với chúng. Để bà ôm chúng. Để chúng ôm bà. Để nấu một bữa cơm nóng, bà cháu ngồi ăn, đơm đơm xới xới. Để tắm rửa giặt giũ cho chúng nó. Để xem hai chị em có quấn túm thương yêu bảo ban nhau mà sống khi bà vắng nhà không. Về quê sung sướng là thế nhưng lại tốn kém, mất ngày mất buổi, ảnh hưởng tới số tiền kiếm được.
- Thoạt đầu tôi lo nên cứ phải về nhà luôn, chứ bây giờ cũng đỡ rồi. Nghe chừng chị em cũng biết thân biết phận, thương yêu nhau. Bà con xóm làng cũng thương, qua lại trông nom bảo ban. Tôi cũng yên lòng. Với lại còn khỏe ngày nào phải cố ngày ấy cô ạ. Chứ tôi nghe trong người tôi biết, sức cạn lắm rồi. Ngộ nhỡ nằm đấy thì khổ cả bà, cả cháu.
Bà bật cười:
- Cháu cô còn biết cuốc vườn, trồng rau, lại nuôi được một con gà mái đẻ. Chuyến trước tôi về cứ nhất định luộc trứng cho bà ăn.
Chị Sợi nhận những đồng tiền bà gửi. Những đồng tiền giống những đồng tiền chị nhận từ tay những vị khách ăn mày của chị: Nhàu nát quăn queo bẩn thỉu, rồi loại tiền hai trăm, ba trăm, họa hoằn lắm mới có tờ giấy một nghìn. Những tờ giấy bạc không biết đã qua tay bao nhiêu người đã bạc thếch, thẫm đen, đẫm mồ hôi, mỡ và ghét bẩn, nhưng nó vẫn là tiền, là mồ hôi nước mắt, là cuộc sống. Chị nắm chặt tay bà:
- Bà yên tâm. Tiền bà gửi con không suy suyển một xu.
Bà Mít rân rấn:
- Cô phúc đức quá. Cầu trời Phật phù hộ độ trì cho cô.
Chính chị Sợi chảy nước mắt. Vì cảnh ngộ của bà. Vì hai đứa bé gái mồ côi ở một nơi xa mà chị chưa hề biết mặt. Chị chảy nước mắt vì đây là tất cả niềm tin to lớn của ba con người còn khốn khổ hơn cả chị đặt vào nơi chị khiến chị tự hào và trách nhiệm của chị thấy nặng nề. Chị không có quyền phụ lòng tin cao cả ấy.

Chị Sợi đã quen với những món tiền bà cụ Mít gửi, với nét mặt tin cậy pha lẫn biết ơn, sung sướng của bà cụ ăn mày già khi bà trao tiền cho chị, những món tiền nhỏ nhoi, khi hai chục nghìn, khi ba chục nghìn, nhưng cộm lên to tướng vì mệnh giá của đồng tiền quá nhỏ. Bà cụ cũng đã mấy lần đếm tiền về quê, lo lắng vì sợ bị mất cắp khi trở về và sung sướng khi từ chỗ hai đứa cháu ra thành phố.

Bởi vậy chị thật sự xúc động khi một lần bà Mít đến và lôi từ trong bị ra không phải tiền mà là một xếp giấy xi-măng đã được giặt sạch sẽ, phơi khô. Và mấy ngày sau lại thêm bốn cái túi đựng bánh kẹo bằng ni-lông. Bà cụ gửi chị tất cả. Đó là cái vải liệm của bà, những cái túi bọc bàn chân bàn tay cho bà khi bà chết. Chị nhìn bà, mãi mới nói được một câu:
- Bà ơi. Bà cẩn thận thế hở bà.
- Chẳng biết ông giời còn để sống bao lâu nữa cô ạ. Đi qua chỗ người ta đang xây nhà. Vỏ bao xi-măng nhiều quá. Nói khó mãi, người ta thương, cho hai bao. Thế là mới nghĩ đến túi ni-lông. Cứ chuẩn bị trước đi là vừa cô ạ. Ngộ nhỡ đùng một cái, ông giời ông ấy bắt mình đi, các cháu cô còn dại lắm, chúng nó biết xoay xở làm sao. Cái chiếu cũng không biết mua đâu. Chẳng lẽ lại lấy chiếu nằm của chúng nó. Với lại giấy xi-măng này tốt hơn chiếu đấy cô ạ. éịnh xin mấy cái bao dứa nhưng người ta không cho. Mua thì không có tiền. Bao giấy cũng tốt chán.

Chị thẫn thờ nhìn theo bà cụ ăn mày đi trong gió bấc hun hút mà thấy thương cho mình, thương cho bà, thương cho những kiếp người khổ cho đến lúc chết. Rồi lại nghĩ đến mẹ. Dù sao mẹ chị cũng còn sung sướng hơn bà Mít. Mẹ chị còn có mấy tấm gỗ cốp pha, mấy mét diềm bâu. Có lẽ chị cũng phải kiếm mấy cái túi ni-lông phòng xa như bà Mít!

Mùa rét bao giờ cũng là thời gian gay go của chị. Hàng họ ế ẩm. Khách đến nhà cũng ít. Bù lại với đám ăn mày, mùa rét là mùa cưới xin, mùa bốc mả. Trong khi hiếu, hỷ, người ta rộng rãi với ăn mày. Bà cụ Mít vẫn thỉnh thoảng tới chỗ chị để cho chị hòn xôi, miếng thịt. Bà kêu rét và gửi chị thêm một ít tiền. Chị bảo bà đã gửi bốn lần tiền rồi sao không mang về cho các cháu kẻo chúng nó mong, đã lâu rồi bà chưa về nhưng bà Mít nói: "Tôi cố thêm ít ngày nữa. Rồi về ở với chúng nó một thời gian. Ngoài giêng tôi mới ra. Bà cháu xa nhau lâu quá rồi. Lại còn phải cố mua cho mỗi đứa một bộ quần áo mới mặc Tết".
Chị Sợi kiểm kê số tiền bà Mít gửi trong những đợt ấy. Chị khoe với anh què hôm anh đến với chị:
- Xem em nhiều tiền không này!
Anh què bảo:
- Lần cuối bà ấy đến gửi là cách nửa tháng rồi à? Thế thì bà ấy sắp quay lại đấy.
Chị cũng nghĩ vậy. Mỗi lần bà Mít gửi tiền cách nhau khoảng chục ngày. Chỉ ngày một ngày hai, bà sẽ về cầm chỗ tiền này cùng với số tiền bà mới xin được đem về quê nuôi cháu. Cả hai cùng mừng cho bà. Họ hình dung ra hai đứa cháu bà vui sướng như thế nào khi bà về, chìa ra cho mỗi đứa một bộ quần áo mới. Họ cũng mong bà xin được nhiều và sớm về đây lấy chỗ tiền bà gửi, bởi vì những đợt gió bấc giá lạnh thỉnh thoảng điểm mưa phùn tê cóng khiến chị Sợi cũng thấy buốt cả đầu óc và phải nghỉ bán hàng.

Nhưng cả tháng sau bà Mít vẫn không quay lại. Chị Sợi biết rằng có chuyện chẳng lành nhưng vẫn hy vọng được thấy dáng người nhỏ còng còng của bà trong tấm ni-lông vá víu chống gậy, khoác bị bước tới. Chị chưa chờ ai đến như vậy. Lo lắng. Hy vọng. Tuyệt vọng. Chắc chắn bà Mít đã chết ở đâu rồi!

Chị Sợi kiểm lại số tiền bà Mít gửi một lần nữa. Rồi gấp những tờ giấy xi-măng, những túi ni-lông. Cho tất cả vào một cái túi xách. Bây giờ chị không chờ bà Mít nữa. Chị chờ anh què đến. Chị bảo anh:
- Bà Mít chết thật rồi. Anh phải giúp em. ở đây trông nom, cơm nước, rửa ráy cho mẹ em vài ngày. Em phải đi đây.
- Em biết quê bà ở đâu mà tìm?
- Cứ về Hà Nam, Phong Cốc hỏi. Thế nào cũng ra. Hỏi dân. Hỏi tòa án.
Phải đem chỗ tiền này về cho hai đứa trẻ mồ côi. Phải thực hiện nguyện ước của bà cụ, kể cả việc mua hai bộ quần áo mới cho chúng nó.

Buổi sáng hôm ra đi, từ biệt mẹ, từ biệt anh què, bước tới cửa chị sững lại: một dẫy xe máy sáng loáng dựng ở đầu hẻm, một đám người đi ủng đang cầm thước, cầm dây, lội vào khu nhà xí ngập ngụa đo và ghi chép. Tim chị thắt lại vì lo. Đúng là người ta sắp xây nhà tầng ở trước cửa nhà chị! Nhưng chị không có thời gian dừng lại. Phải đi ngay kẻo lỡ mất chuyến tàu...

[/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Truyện ngắn thứ 7[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Đỗ Thanh Vân[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Như ngôi sao mượn ánh sáng[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif] Tôi mượn từ đời sống những ký ức để lớn lên.[/FONT]
​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]
1. Thụy khúc khắc ho, ấp mu bàn tay lên trán, thấy hâm hấp sốt. Chiều đã đổ ánh cuối ngày vàng vọt ngoài kia, mấy con chim hoang dại nào cất cánh xao xác lên trong tàn cây khế sai trĩu trịt. Khế chín muỗm rụng đầy mặt sân, cùng với lá khô bốc lên mùi ngái nồng dậy men.

Anh vừa về. Ngay khi cái dáng cao gầy đượm buồn của anh rẽ khuất phía bên kia mép tường đổ của căn nhà giải tỏa nửa chừng, Thụy kéo lê chiếc ghế dựa ra mép hiên, nằm ngả lưng xuống đó và bắt đầu ho một cách chậm rãi, khoan khoái. Vì chẳng còn anh ngồi đó câu thúc đủ chuyện, nhìn Thụy đầy lo lắng, trách móc đến độ mỗi lần muốn ho, Thụy phải hơi ngửa cổ về phía trước, nín thở, mặc cho mặt đỏ ửng lên và nước mắt chỉ chực trào ra. Bây giờ, Thụy nằm duỗi mình, nhìn lên trên những thanh sắt giàn đan ô, cây hoa tỏi mọc lan trên đó tím ngát. Thụy bất chợt nghĩ, cuộc sống lắm lúc như một giấc mơ dài, về cuối, người ta mới mơ màng nhận ra muôn đời muôn kiếp người chồng chéo lên nhau như tơ giăng. Ôi, giấc hoàng lương. Và anh, e dè nói với Thụy:
- Em có làm sao không? Ánh mắt của em lạ lắm, có vẻ sáng hơn bình thường?
- Hay là vì em đang yêu?
Thụy cười rầu. Anh lặng im.
- Yêu thì không đi kèm với ho và suy nhược. Nhìn em bây giờ giống cái bóng của bà nội anh.
- Tệ đến thế sao? Bà anh bảy tám chục tuổi rồi mà. Em thì mới hai mươi.
- Ừ, vậy mà mỗi lần hơi thấy mệt, bà lại giục chở đi khám bệnh ngay. Không như em, quá lì lợm và ỷ lại.

Thụy mỉm cười nhẹ tênh. Nếu mà cứ mãi mãi được ỷ lại vào một điều gì đó trong đời, chẳng phải tuyệt sao? Như bức tường có thể dựa vào bất cứ lúc nào, như chiếc giường có thể ngả lưng bất cứ lúc nào? Người lì lợm, đôi khi, lại là những người cố ảo tưởng một điều gì đó để dựa dẫm phía sau lưng.

Nhưng khi anh về rồi, Thụy cảm nhận rõ hơn cơ thể mình đang bất ổn. Ánh mắt Thụy về chiều đúng là thi thoảng có sáng long lanh khác lạ, thi thoảng ho gió, sốt nhẹ. Thời gian dài vừa qua, Thụy sút cân, không thiết ăn uống gì, thậm chí trở nên hiền lành rụt rè vì ngại không muốn va chạm với ai. Hơn cả, Thụy luôn thấy bất an, lo lắng, bồn chồn mỗi khi ngày đổ dần về đêm, đến độ một tiếng động lao xao ngoài bóng tối khu vườn cũng khiến Thụy giật mình. Tất cả những triệu chứng giản dị ấy khiến Thụy nghĩ đến lao - một kiểu lao nào đó mà tùy lứa tuổi mắc phải, phần nhiều vì tâm tưởng, chứ không phải vì chế độ ăn uống hay nhọc mệt lao động.

Có nỗi buồn nào cứ lớn dần mãi trong Thụy chẳng thể hiểu nổi nguyên cớ. Thụy chẳng có gánh nặng nào phải gánh, chẳng có bi kịch nào phải chịu, sẽ rất đáng bị ăn một cái cốc đầu nếu than thở với ai đó rằng Thụy đang buồn. Vì lẽ gì? Thụy đâm ngại giao tiếp, thói quen tâm sự với mẹ cũng trở nên lơ đễnh. Thụy ra sức kiếm đủ mọi cách để bỏ bữa, vì không muốn ăn uống. Đêm về, Thụy ôm lì lấy máy vi tính mà vào mạng hay viết lách, có khi đến hai ba giờ sáng, đành phải dùng lý trí mà lấn át cơn ngái ngủ. Bố mẹ đã quá sốt ruột khi nhìn con gái đi đi về về như bóng, ra sức nài ép, dậm dọa Thụy đi khám bệnh hay cắt thuốc bắc. Thụy chỉ cười trừ.

2. Khi Thụy bước vào phòng khám, sau một đợt dài bệnh nhân lấy số từ tờ mờ sáng, nữ bác sĩ độ ngoài ba mươi, người đậm với khuôn mặt quá tròn, đẩy nhẹ gọng kính lên cho khớp sống mũi:
- Xét nghiệm à? Có thấy triệu chứng gì không?
Thụy lặng lặng kể lại. Bác sĩ lắc đầu dòm chừng, và quay lưng nói gì đó với cô y tá, rồi đẩy cửa ngách sang phòng bên. Cô y tá hỏi Thụy có ăn sáng chưa, tỏ thái độ hài lòng khi biết Thụy vẫn chưa ăn gì, yêu cầu Thụy khạc đờm thật mạnh vào một khay nhỏ tròn dẹt bằng thủy tinh, sau đó đậy nắp lại và hí hoáy dán nhãn.

Công đoạn tiếp theo sau thật sự hấp dẫn với Thụy. Cô y tá, bằng cử chỉ rất thành thạo, tiêm vào tay Thụy, đoạn giữa cùi chỏ và cổ tay. Vết tiêm ngay lập tức tròn nhọn lên nho nhỏ như hạt đậu xanh, rồi cô ta rút từ túi áo bờ-lu ra cây viết bi xanh, vạch một vòng tròn đường kính độ chừng một phân quanh hạt đậu ấy.
- Rồi, cô cầm giấy này về đi. Đúng hẹn lại đến để biết kết quả.
Bước ra bãi giữ xe, nắng đã lên gay gắt, Thụy theo phản xạ khẽ nheo mắt lại tránh sáng, trong người dấy lên cảm giác nhẹ nhõm như trút được gánh khỏi vai. Ai cần biết kết quả chứ? Thụy bật cười. Ai mà thèm chứ? Chỉ cần đến được đây khạc khạc nhổ nhổ, yên chí người ta sẽ soi xét cẩn thận thứ chất dịch từ người mình; rồi được tiêm mấy thứ vớ vẩn gì đó, có lẽ vô hại. Thụy định quẳng hết mọi lo lắng đằng sau, quay trở lại với cuộc sống rộn rịp nhỏ bé đang đợi cô.

Thụy ở vùi trên thư viện đến xế chiều, bắt đầu thấy húng hắng ho lại, và ngây ngất sốt. Trở về nhà, điều đầu tiên Thụy bắt gặp là ánh mắt trách móc pha lẫn hoài nghi của mẹ:
- Con có ăn trưa không đấy?
- Dạ...
- Thế cái dấu gì ở trên tay đấy? Thôi chết!
Không sao hết. Thụy cố gắng an ủi và gạt nhẹ tay mẹ ra khi mẹ giằng lấy cánh tay Thụy. Chỉ là một vết kiến cắn, và đứa bạn nghịch ngợm đã vẽ lên đó vòng tròn bằng bút bi xanh thôi. Mẹ tránh sang một bên cho Thụy vào trong, bất lực vọng theo:
- Con làm gì thì làm. Đến bữa xuống ăn cơm nhé!
- Dạ.
Mặc dù thế, Thụy nằm xuống giường và thiếp đi cho đến khi mẹ đẩy cửa phòng vào, tay bưng khay cơm canh. Rồi ngồi đó đợi nhìn Thụy ăn.
- Mẹ làm gì thế? Sao phải bưng lên đây? Con không sao mà.
- Mẹ chỉ tin những gì mẹ nhìn thấy thôi. Con có chuyện gì không? Chuyện ở trường hay ở chỗ làm thêm? Hay là chuyện tình cảm?
- Không. Mẹ à. Con bình thường.
- Vậy thì ăn đi. Ăn nhiều vào.
Thụy lùa một mạch hai chén cơm. Nhiều lúc tưởng chừng nghẹn đến nơi, Thụy lại hớp một hụm canh, dồn cơm xuống. Mẹ nhìn theo kỹ càng không bỏ sót bất cứ chi tiết nào, nghi ngại. Mẹ khép lại cánh cửa rồi, nghe được tiếng dép quẹt nhẹ trên cầu thang xa dần, Thụy vào nhà tắm, móc họng, ói ngược ra.

Đồ mất dạy. Thụy tự nhủ. Mày là đồ mất dạy. Chỉ có hạng không ra gì mới làm trò đó. À, mẹ mày bưng cơm lên tận phòng dỗ mày ăn, và mày lại ói ra, trong khi thân thể mày đang lành lặn, khi mày mới hai mươi tuổi đầu, khi mà mấy đồng lương làm thêm của mày chỉ đủ chi trả vớ vẩn và mẹ thì suốt ngày dỗ nghỉ làm ở nhà để mẹ cho tiền dư dả mà tiêu. Thụy giơ tay lên định tát cho mình một cái, chợt chựng lại, đập vào mắt Thụy, chỗ hạt đậu được khoanh tròn trên cánh tay đã ửng đỏ, hơi lan ra xung quanh.


3. Cầm trong tay tờ giấy ghi kết quả xét nghiệm BK+, Thụy tự trách mình. Nếu như không quay lại, có lẽ Thụy đã tránh được những lo lắng không cần thiết. Thực tế, việc mỗi buổi sáng phải ghé trạm xá uống một vốc thuốc trước mắt y tá khiến Thụy thấy phiền kinh khủng. Điều an ủi buồn cười là Thụy sẽ được khám chữa phát thuốc hoàn toàn miễn phí, chỉ phải đóng tiền thế chân một trăm nghìn đồng, đến lúc khỏi lại được hoàn trả. A, ra là nhiễm căn bệnh tầm cỡ quốc gia như bệnh lao cũng có ưu đãi khác thường. Thụy nhìn xuống cánh tay, vết đỏ đã lan ra bên ngoài vòng tròn bút bi.

Sáng nào Thụy cũng dậy sớm tập chạy bộ thể dục, lúc về tạt ngang trạm xá uống thuốc, rồi lại chạy về nhà. Mấy ngày đầu choáng thuốc, váng đầu không chịu nổi, nhưng sang tuần lễ thứ hai, Thụy đã thấy trong người dễ chịu hơn và bắt đầu ăn lại được. Gia đình hoàn toàn tin tưởng vào điều kỳ diệu mà thể dục thể thao đem lại, đến độ bố mẹ và thằng em trai nằng nặc đòi đi chạy bộ chung. Thụy lắc đầu. Cô muốn chạy một mình. Tất nhiên.
Những tứ truyện ngắn cứ ào ào tuôn chảy khi đêm về, Thụy tảng lờ chúng đi như kẻ làm ngơ thịt giữa mùa chay. Nằm trên giường, Thụy ép tay dưới gối và hít thở sâu, tưởng tượng về cái củ lao sậm màu dưới xương đòn bên phải đang nhỏ dần, mờ dần. Nếu nó lớn lên cũng chịu, Thụy làm động tác lè lưỡi trong bóng tối. Kệ mày. Tao không quan tâm nữa.

Điều quan tâm lớn nhất của Thụy lúc này là việc dành nhiều thời gian và tâm trí để lo lắng chăm chút cho chính bản thân mình, tập lắng nghe tiếng nói từ cơ thể còn-đang-phát-triển, lẫn trong những âm thanh xao động của cảm xúc. Một câu chuyện buồn đã trôi qua trong Thụy. Chưa bao giờ cô nghĩ đến lúc nào đó, mình đủ dũng cảm ngồi trước màn hình vi tính và lóc cóc gõ lại nó, chưa nói gì đến chuyện phơi nó lên mặt báo để mọi người nhìn vào. Thụy luôn cố quên và tự trấn an mình vô sự. Điều giả dối với chính bản thân, xem ra, còn nguy hại hơn sự lừa dối người khác. Một dạng của ẩn ức lớn dần lên trong Thụy, hiện nguyên hình là một củ lao sẫm màu. Những cô gái khác ở tuổi Thụy có như thế này hay không, Thụy không biết nữa. Thực sự, Thụy không tin lắm một đứa luôn dụng công lý trí hóa cuộc sống như mình, lại có lúc vướng bệnh vì một chuyện phiền lòng. "Cuộc sống là con đường dài, trên đó, người ta nghe và thấy những chuyện mà bản thân cứ ngỡ là chẳng gặp bao giờ. Anh chưa bao giờ nghĩ mình sẽ mến thương một cô bé thất thường như em!". Anh đã nói thế với Thụy, sau khi Thụy từ chối lời tỏ tình từ anh. Vì Thụy vẫn còn đau. "Cho em thêm thời gian. Để cho em kịp lớn nhé! Vì em chỉ mới hai mươi". Anh xách chổi ra mé vườn quét lá và khế. "Ừ, anh chờ."

4. Thụy nguyện rằng nếu anh có rời bỏ Thụy mà tan biến vào đời sống ngoài kia, Thụy vẫn sẽ đi đến tận cùng kỳ chữa trị kéo dài chín tháng, diệt cho đến hết những ô sậm trên bản phim chụp phổi của mình. Bản thân Thụy đã không còn ý nghĩa gì nữa trước sự lo lắng và tình yêu thương của gia đình. Thụy đâu chỉ vì mình Thụy được để mà thức đến hai ba giờ sáng viết hàng trăm điều lang thang vơ vẩn, trong đó không có lấy một dòng một chữ đá động đến điều Thụy đang thực sự nghĩ, và cũng chẳng gì gợi nhắc đến kỷ niệm buồn bã cố tránh né. Lâu lâu, trong yên ắng của ngày, Thụy tự mắng mình là con bé hèn nhát.

Con bé hèn nhát mua cho mình một cái chén, một đôi đũa, một cái muỗng, một cái ly sứ xinh đẹp và giải thích rằng không có đủ tiền sắm cho cả nhà. Mẹ Thụy cười thông cảm, bẹo má con gái cưng. Thụy cứ thế quây riêng các thứ đồ dùng của mình. Cái khăn tay màu hồng nhạt viền hoa được lôi ra, Thụy cầm nó theo suốt ngày và điệu đàng che miệng mỗi khi ho hay nói chuyện. Bố Thụy cũng cười, chẳng hiểu gì. Chỉ duy có một vật bí mật được cất kín trong nhà tắm ở phòng riêng là cái lon sữa bò rỗng, xạm đen vì lửa. Thụy cẩn thận khạc nhổ vào đó khi cần, và đốt cháy nó.

"Anh sẽ chờ!". Và Thụy cũng chờ đợi bình thản. Sau chín tháng, đến kỳ hạn cuối cùng Thụy lận vào bóp một trăm ngàn đồng thế chân, cảm giác trống trải lạ kỳ. Như là chấm dứt một thói quen, hay là chia tay một người bạn thân.

Nắng đã lên lao xao, ngoài phố đông người. Thụy mơ hồ thấy những buổi sáng chạy bộ cùng với gia đình, những buổi chiều giữ thang cho anh vạt lá hái khế. Và, khi đêm về, biết đâu Thụy lại mở máy vi tính bắt đầu lóc cóc gõ lên bàn phím vết đau của mình, cho dù nó chưa lên da non.[/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Từ một miền không đáy[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Nguyễn T Thanh Bình[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Thoạt đầu cô còn do dự chưa muốn giết hắn. Cô cần một người đàn ông để yêu.

Lắm lúc cô nghĩ, đàn ông là một thứ thức ăn càng nhai càng thèm nhưng rất dễ bị ngộ độc. Hắn là một loại vi khuẩn mà cô thật khó lòng tránh xa.

Dạo sau này hắn hay ngáp vặt trước tình yêu của cô và tệ hại đến nỗi chẳng cần lịch sự che giấu. Những người đàn ông nghệ sĩ thường rất cuồng nhiệt mà lại rất đỗi mau chán. Hắn chỉ có thể yêu hắn lâu hơn là yêu những người đàn bà và như thế không phải là lỗi của cô.

Thật phiền là cô càng phân tích càng không rõ hắn có yêu cô chăng. Cô biết, điệu này có ngày hắn phải chết dưới tay cô. Hẳn hắn khó tin như vậy vì hắn vẫn hay lên giọng rằng thì là mà... cô luôn luôn chết dưới người hắn. Đêm cùng hắn đã có nhiều lúc không gian như nín thở. Mọi sự im bặt lắng nghe cơn dã thú man dại của con mạnh đè lên con yếu. Hình như hắn đã tỏ ra rất khát cô. Kỳ thực hắn đã uống cô như một tên khát máu, nhưng cô cũng không vừa gì khi gậm nhấm xương tuỷ hắn cho đến khi cạn kiệt. Hắn bảo cô là thuốc mê làm hắn ngất đi, còn cô bảo hắn là thuốc độc làm cô tan theo bóng đêm. Ban đêm khi ngủ lại với cô, môi hắn trơn mướt như miếng thạch. Cô không cách gì không yêu hắn. Cô khóc ấm ức, đòi hắn phải nói thật cho cô biết bao giờ hắn sẽ thôi đến với cô. Lúc đầu nghe cô khóc nhỏ nhoi, hắn trả lời thoái thác là cuộc đời mấy ai biết được ngày mai. Hắn bảo cô cứ yêu nhau đi, sắp tận thế tới nơi rồi, thắc mắc làm chi cho mệt. Cô khóc lớn hơn, hắn tìm cách chạy lòng vòng: chiến tranh nguyên tử hay bom vi trùng sắp bùng nổ, hắn và cô có thể toi mạng bất cứ lúc nào, vậy xin cô đừng tỏ ra hối tiếc khi yêu hắn mà hãy tận hưởng hết mình những giây phút đang có. Lần này cô gào lên, sau khi đã vặn hết âm thanh nức nở. Hắn đành chọn lối trả lời mà như không trả lời: vậy thì nếu hắn nói hắn sẽ đến với cô dài dài, liệu cô có tin không. Cô chụp ngay trái tim đen của hắn: hắn không nên đem chữ nếu để đặt vào lòng bàn tay của người đàn bà cả tin như cô. Nhưng dù nhẹ dạ cách mấy, cô cũng biết hắn trẻ hơn cô những mười tuổi và rồi cô chẳng còn gì để cho hắn. Chắc cô chạm đến lòng trắc ẩn giữa người với người trong hắn nên hắn an ủi: tuổi tác đâu thành vấn đề một khi hắn đã chọn cô. Dưới mắt hắn, cô vẫn còn quyến rũ và dư sức làm mất thời giờ cả khối người. Trong thâm tâm, cô thừa biết hắn thuộc típ đàn ông có khiếu nói xạo. Hắn ít khi thất bại trong việc làm cho đàn bà tin mỗi lần hắn trổ tài tán láo. Hắn biết lựa ra những ưu điểm (dù xoàng xĩnh, nhưng ai mà chả có một chút gì) của người khác phái để khen nhặng cả lên mà không đỏ mặt. Nhiều lúc cô tự hỏi nếu hắn có tình yêu với cô thực sự thì cách biểu tỏ dương vật đàn ông của hắn liệu có khác đi chút nào chăng. Chẳng lẽ lúc ái ân với cô, hắn không biết nhắm mắt lại cảm tạ những ân sủng (?!) Vậy thì lúc giao cấu với một con điếm, người đàn ông không hề nhắm mắt (vì lo nghĩ bệnh giang mai hay bệnh AIDS?) và miệng cứ tỉnh bơ nhai kẹo chewinggum hoặc giả mở mắt ít là trong dăm bảy lượt động tác (?!)

Thật ra, đêm sâu hoắm với hắn chỉ khác với tay đĩ đực (có sòng phẳng) là nhờ vào cái tên gọi thần thánh (hay quỷ dữ?) là tình yêu và những bờ lưỡi ấm nóng. Tình yêu và sự động cỡn khác nhau ở những môi hôn ấy.

Hắn cũng khác những tên đàn ông đã đi qua đời cô với cái định nghĩa về tình yêu thật giản tiện: đừng thèm gắn cho tình yêu một định nghĩa gì cao cả. Chỉ tổ khó hiểu thêm thôi. Tốt hơn là đồng nghĩa với sự có mặt của hắn bên cô và những phút giây ấp ủ trong nhau. Cô bảo cô chưa biết rõ nhiều điều về hắn, chỉ mơ hồ nhận được một lần hắn cao hứng đi ngang nhà để lại một ngụm thơ no nê tình ái, kiểu tân kỳ hậu hiện đại (chứ nếu là một bài thơ lục bát loại vè thì không biết số phận tình yêu của cô và nhà thơ đang lên hay chưa-lên-đã-xuống ấy sẽ trôi về đâu) và một con chim két đã tập nói được ba chữ "I Love You". Có lẽ nhờ những tín hiệu trị giá bảy trăm đô la của con chim và cái lồng nên cô ngu ngơ để nhà thơ hiện sinh đâm thẳng vào đời cô sau một vòng quay 180 độ. Không dưng cô vừa yêu cái môi cười nửa miệng (đượm chút tinh ranh của ngọt ngào và độc tố) vừa muốn bổ lên đầu hắn câu hỏi: tình yêu với những người đàn ông đã quì mọp dưới chân cô là sự sống. Không có nó nghĩa là chết. Sao hắn có vẻ bất cần tình yêu và chỉ nghĩ đến những giây phút hiện hữu? Hắn cười và chỉ biết nhả những nụ cười mê hoặc: hắn đã thèm muốn điên cuồng đôi môi cô biết mấy và hãy tận hưởng tình yêu như vậy đủ rồi, không thì đời người bỗng vụt đi nhanh lắm. Đời người ư, cô thoáng mường tượng đến chén thanh xuân sắp cạn của mình và thấy rõ không ai áp đặt cô phải yêu hắn. Lâu lâu cô muốn vặn cổ hắn vì vẻ lừng khừng vui đâu chuốc đó của mẫu người chúa ghét những lời hứa hẹn. Cô tức tối nhìn hắn nhởn nhơ, sẵn sàng làm bất cứ những gì hắn khoái mà không cần biết là lòng cô hỗn độn đến chừng nào. Hắn là người đàn ông tàn nhẫn đã phá tung những trật tự của đời sống cô. Hắn làm cô muốn nổ bung xác mình hay xác hắn. Cô chẳng biết tại sao cô lại gọi hắn đến, khi cô đang toan tính bỏ cuộc đời mà đi. Hắn có giúp ích cô được gì đâu hoặc chỉ tổ làm cô không chịu nổi hắn thêm một lần nữa. Cô hỏi và hắn tránh nhìn vào đôi mắt rợn ngợp đến nao lòng của cô: hôm qua sao hắn lại manh tâm dung dăng dung dẻ, tay trong tray với con đĩ ngựa "nhí" nào đó. Thoạt đầu hắn chối và thoạt đầu cô còn do dự chưa muốn giết hắn. Cứ để hắn sống vì hạnh phúc chẳng qua chỉ là một sự lừa dối của ảo tưởng.

Thoạt đầu thì như thế nhưng hắn cứ còn định "thanh minh thanh nga" một điều gì nữa. Hắn nói: nghĩ cho cùng hắn có yêu cô đâu mà đòi hỏi sự công bằng và quyền hạn tối thiểu của một tình nhân. Cô giật nẩy mình và hét vào mặt hắn (cũng như cô đã hét vào khoảng trời cao không biết bao nhiêu lần, và chỉ có những ngôi sao bé nhỏ lạnh lẽo bày tỏ những nhấp nháy cô đơn). Trời ơi, cô biết cô là người rồ dại trong tình yêu , nhưng chính vì thế mà cô không xấu xí, tệ hại như hắn. Cô không chọn kiểu yêu đương chảng hảng mà làm gì hay nói đúng hơn trái tim cô không cho phép, cho đến khi hắn cút xéo ra khỏi đời cô. Hình như hắn nghinh mặt khi thấy cô ôm mặt khóc (mặc dù cô không hiểu tại sao cô không dằn được những giọt nước mắt vô nghĩa). Hắn còn bảo cô cứ khóc nữa đi, khóc cho thật nhiều, khóc thật to lên, khóc cho trôi hết những nỗi buồn, khóc cho đã nư, khóc phủ mờ tấm gương soi này đến tấm gương soi khác, khóc long lanh những vì sao chín rực trên cao, khóc mềm hết những hộp giấy thấm Klenex, khóc vinh danh một thứ tình yêu mê muội, khóc... Hắn càng nói cô càng thấy mình cần phải câm miệng lại và càng muốn họng súng để sẵn dưới nệm nuốt chửng lấy hắn. Nhưng rồi hắn lại cười, nụ cười sáng trắng ảo diệu như những đường chiêm bao cô vẫn gặp trong mộng mị của riêng mình. Giọng hắn trầm trầm như đang đọc lời cầu kinh: đàn bà sinh ra không phải để khóc cho những cuộc tình phi lý. Hắn yêu cầu cô mạnh dạn đứng dậy, lau chùi tất cả những giọt lệ và hãy cười những nụ thật quyến rũ. Cô cười không nổi ư? Thôi thì hãy cứ cười gượng, cười gằn trước, rồi từ từ cô sẽ cười ngạo, cười một mình, và sau đó hãy nghĩ đến tất cả những hài hước trong cuộc đời để cười nhạo, và cuối cùng thì cô sẽ cười miếng chi, cười toét miệng và cười tươi như hoa (dù là hoa nở muộn). Mặc cho hắn giảng giải về lợi ích của những nụ cười (hắn bảo thật dễ dàng: cứ cười thôi, một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ...) cô vẫn không tài nào hái được mấy nụ héo hon để tặng chính mình.

Cô bảo cô muốn ăn tươi nuốt sống con đĩ ngựa nào đó đã cướp hắn ra khỏi tay cô và chỉ có lúc đó cô mới cười toét miệng được. Hắn cười phá lên, cười ngặt ngoẽo, cười lăn cười lộn, cười rũ ra và cười... chê cô: chắc là cô sẽ không được gì, khi cười gian ác như thế. Lần này cô bỗng cười khanh khách: mặc kệ, cô sẽ tụ tập những người đàn bà "hận kẻ bạc tình" để lập một hội kín với "hội chứng khóc cười". Hắn còn nói chêm vào: nhưng trước hết phải bắt những hội viên phải: "Em nên điểm phấn tô son lại" thì mới có thể "Ngạo với nhân gian một nụ cười" được chứ.

Hình như hắn tưởng là hắn có thể xúc phạm đến cô, vì cô đã lỡ móc trái tim máu me của mình ra khoe hắn. Cô nghĩ, đã đến lúc hắn không thể làm cô thương tổn. Nếu hắn đã khiến cô cười được để bắt đầu yêu hắn, thì khi hắn làm cô khóc, hắn sẽ phải bị chấm dứt. Chấm dứt đồng nghĩa với cái chết. Nhưng mà, thoạt đầu cô còn do dự chưa muốn giết hắn.

Cô muốn hắn phải khóc để nhớ cô, dù phải bước qua thế giới khác. Nếu người ta có thể chữa được bệnh sầu não bằng những nụ cười thoạt đầu gượng gạo rồi từ từ đến trạng thái cười vỡ bụng, cười nôn ruột thì hẳn là hắn phải khóc, phải van xin; phải chết dưới tay cô, cô mới... cười được. Coi một tuồng diễu trên TV chưa hẳn là phương pháp chọc cười hữu hiệu và đôi khi lại quá tầm thường. Lẽ nào người ta không thể nghĩ đến những điều hạnh phúc hoặc đau khổ đã qua hoặc sắp đến để cười hoặc để khóc. Hoặc giết người trong mộng hay trong thực cũng là một cách thế giải sầu ghê gớm. Để những tay xảo thuật trong tình trường như hắn dở trò mãi coi bộ không ổn. Cô muốn giết con vi khuẩn tình yêu tàn bạo là hắn.

Cô nghịch ngợm quay tròn ổ súng trên tay. Hắn bảo là chuyện đâu còn đó, cô đừng đùa giỡn với tử thần. Cô tỏ vẻ quyết liệt: ai rồi cũng phải chết một lần mà thôi. Mọi con đường thù hận, mọi ngã rẽ ân tình đều dẫn đến cái chết, chỉ khác là tuỳ theo tốc độ nhanh, chậm mà theo lẽ thường tình, người ta càng chọn con đường thù hận thì càng dễ nộp mạng sớm.

Hắn đã làm cô thù hận, vì thế hắn phải chết trước, như vậy là hợp với lý lẽ thường tình và lý lẽ đàn bà. Đàn ông vẫn tự ban cho mình cái quyền hạn của một trái tim không đáy, để có thể chứa một lúc vô số hình bóng lổn ngổn đàn bà. Hắn cũng tưởng là chỉ có hắn mới được quyền như vậy. Hắn không cho phép cô phản trắc đã đành, trái lại còn lên giọng: đàn bà phải biết lúc nào cần giả mù, để không phải lồng lên như sư tử mà sớm mất đàn ông. Cô thật tình không hiểu tại sao hắn không biết giả điếc (?!)

Hình như hắn vừa thụp người xuống làm viên đạn đầu coi như chỉ bị thủng tường. Chắc hắn nghĩ cô chỉ giỏi bắn những phát súng cảnh cáo chỉ thiên. Không đâu, cô muốn viên đạn phải xuyên qua tim hắn. Vậy mà hắn lại ôm bụng, với một bụm máu loang ra thật nhanh. Những cơ mặt nhăn nhúm như cố dằn cơn đau. Một tay ôm bụng, một tay bám lấy chân cô, đau đáu mắt nhìn của một chú nai trúng đạn. Hắn không ngờ từ một vai vế thiện xạ lại có thể xuống cấp như thế. Cô chờ hắn khóc thật to như cô đã khóc, nhưng cô lầm vì hắn chỉ gượng cười (dù nụ cười như mếu) và nhất định không khóc. Một lát không lâu, hình như hắn chịu hết nổi vì bàn tay ôm bụng máu đã bắt đầu run lẩy bẩy. Những tiếng rên hừ hừ kéo theo sau đó, dù chắc hắn đang cố kiềm hãm cho thật nhỏ để giữ chút kiêu hãnh của giống đực. Cô hất tay hắn làm hắn mất đà ngã lăn ra sàn nhà, nhưng cô nhất định không tội nghiệp. Cô bảo hắn nếu cần cứ rên la thật to như mọi lần đè lên người cô tìm nhục cảm. Hắn nhắm mắt như mỗi lần làm tình hay hôn cô và van xin cô hãy để cho hắn sống. Hắn bảo hắn cần sống, hắn cần được sống... Cô nghe hắn bật ra một cái tên thật lạvẳng lên từ cổ họng đắng ngắt ấy, như thể tên cô. Cô cũng có một cái tên cho một tình nhân bất trắc như hắn gọi kêu? Một cái tên từ cuống họng đã sắp bị vọt máu bởi bàn tay cô. Bờ môi hắn chừng như đã băng lạnh, và tên cô vẫn chỉ rít lại như những tiếng gió lùng bùng không thoát ra được từ cổ họng. Hình như cô thấy những tia mắt như máu đỏ của hắn sắp nhỏ xuống từng dòng. Mắt hắn sẽ phải mở thao láo như thế, vì người vuốt mắt chắc chắn không phải là cô. Hắn thừa biết từ yêu đương đến thù hận, đàn bà có thể đổi lốp cừu non thành sói già như chơi.

Cô quay mặt đi và vụt nhớ đến những ngụm thơ của hắn. Cô đọc râm ran như một người bị ma nhập. Làm sao cô biết hắn có thể nghe hoặc không nghe gì cả. Những ngụm thơ như những ngụm gió phiêu hốt đã có lần cô nhắp đầy thống khoái. Hình như con người thơ trong hắn đã chết và hắn nằm đó hệt như loài ốc mượn hồn. Cô cũng không biết gì cả hay chính cô cũng chỉ là một chiếc vỏ, và hồn cô đã bị ném xuống một vực sâu không đáy. Ở đó những giấc mơ tảng sáng của cô vẫn thường bị cắt thành từng đoạn hoặc xé vụn. Ở đó cô thấy mọi hình ảnh trong đời sống đều chập chùng và một đôi khi cô gặp những khuôn mặt từ năm xửa năm xưa hay chưa từng gặp khi nào. Hình như có ai như hắn gọi tên cô ậm à ậm ực trong cuống họng. Hắn không nhặt được hồn cô đâu mà gọi, nhưng mà sao cô vẫn cứ muốn lắng nghe một điều gì. Nơi đây là đâu mà tiếng cười của hắn nghe chừng quái đản. Nơi đây là đâu mà cô như chìm vào vũng tối của những thảm cảnh tình yêu. Hình như cô vừa chạm thảng thốt một chốn nào rất sâu thẳm. Cô không tin là nơi cô vừa rơi xuống, mọi sự đang được hồn cô tuyên dương là địa ngục. Niềm hạnh phúc cất giữ về hắn đã rớt rơi và không còn có mặt nơi đây. Hắn đã đi thật xa và không còn gì nữa. Một sự mất tích như quả bóng ký ức đã tự ý lũi vào những đám mây lãng quên. Cô dửng dưng và đáy vực cũng phải dửng dưng theo. Những ước mơ cháy bỏng đã rơi tuột xuống. Trong vực thẳm của lòng mình, hồn cô là đứa bé đã mỏi chân không còn muốn đuổi theo những cánh diều hun hút của ảo mỵ.

Cô thấy mình đang trút bỏ dần mọi ngu xuẩn âm u. Người cô nhẹ dần và cô phải tự cứu vớt mình. Thật ra cô chỉ cần một ngụm gió để bốc cô ra khỏi miệng vực. Cô nóng quá và người cô đang đầm đìa mồ hôi. Khi cô trở lại căn phòng mang theo một luồng khí lạ, cô không tìm thấy những vệt máu bầm đen đã loang trên sàn gạch. Không lẽ nắng đã liếm hết những chứng tích và càng quét hắn đi. Một đốm nắng bên ngoài khung kính đổ ập vào làm cô nhói mắt. Thì ra là một tên đàn ông trẻ con trông hệt như hắn hay chính là hắn đã bỏ đi và vừa quay lại như lỡ bỏ quên một điều gì. Cô hỏi thật to như một người vừa tỉnh ngủ: không phải cô vừa giết hắn nằm cứng đơ không cựa quậy, sao lại có thể khoẻ khoắn nhanh như vậy hay là hắn chỉ giả chết. Chừng như hắn đang cười cầu tình thật sáng và nói gì cô nghe không rõ, nhưng cô lại trả lời hắn mà như nói với chính mình: điệu này chắc lại giết người... trong mộng nữa rồi. Hắn đưa tay lên trời tỏ vẻ phân bua một điều gì hay hắn đang nhại theo nhạc Phạm Duy: "Kẻ thù ta đâu có phải là người. Giết người đi thì ta ở với ai."

Cô biết. Có thể nào cô vẫn còn yêu hắn. Giết người trong mộng hay giữ người trong mộng? Trước mắt cô là những dấu hỏi và ngoài kia hình như hắn đang lướt nhanh xuống một chiếc ghế màu trắng với vẻ thiểu não. Hắn hối hận và muốn xưng tội ăn năn với cô? Hắn còn trẻ quá mà nên còn cả trăm mùa táo trên cây và ngàn mỹ nhân ngư dưới đại dương. Hắn cần gì đến cô chứ.

Bây giờ bầu trời đang là buổi sáng, và đầy ắp những sợi nắng lung linh mờ ảo. Ngày xanh mướt trên những tàng cây và cô mướt xanh những điều không có thật. Hạnh phúc là điều không có thật. Tình yêu cũng là điều không có thật, ít ra là không có thật ở cuộc đời này. Cách tốt nhất là cô không nên nhìn ra phía chỗ có hắn đang ngồi. Cứ coi như nắng đã vỡ oà những vạt khổng lồ và hắn đã tan chìm trong nắng. Nhưng mọi sự không đơn giản "cứ coi như" là được. Cô chưa đủ sức để quên hắn và không khéo cô lại bị nhận chìm lần nữa xuống vực sâu không đáy và không cách chi ngoi đầu lên nổi.

Hắn đó. Sao hắn vẫn an nhiên tự tại như thế. Có thật là chỉ một khung kính mỏng, cô có thể chạm được người hắn. Cô thấy hai mắt hắn rực cháy như lửa và môi đàn ông đỏ rộp hay tại hắn ngồi dưới nắng quá lâu, hoặc hắn đang lên cơn sốt vì sự hành hạ của cô. Hắn ra dấu đòi cô mở cửa nhưng cô biết là giữa hắn và cô không nên có lòng thương hại. Hắn nói xuyên qua mặt kính trong suốt ý định của hắn. Hình như hắn hỏi cô tới tấp: có chuyện gì vậy, chuyện gì đã xảy ra, sao không cho hắn vào. Hắn còn nói thêm: hãy để hắn vào, hắn sẽ tuyên bố là sẽ yêu cô đến hơi thở cuối cùng và chỉ yêu mình cô. Cô nghĩ, hay là cứ để hắn ở ngoài kia với cái khẩu hiệu "ái tình muôn năm" giả dối của hắn. Cô lẩm bẩm: đừng làm tình làm tội cô nữa, cô vừa mới ở dưới vực lên. Còn một khi hắn đã đến và không còn gì nữa với cô thì hãy ở ngoài khung cửa đời cô như thế. Hắn cũng vờ lải nhải điều gì nghe như là hắn cũng vừa ở dưới đó lên, hắn bảo, sao cô và hắn không gặp nhau -Không, không phải lúc nào hắn cũng bắt gặp cô được đâu, cô nói. Hình như hắn bắt đầu nổi đoá và cô lại tỉnh bơ thách thức: cứ hét rầm trời đi, không ai nghe thấy đâu ngoài chính mình. Tình yêu nhiều lúc chỉ cần cảm và không cần gặp, hoặc gặp nhau ở thiếu gì cách. Hắn nhìn cô chằm chằm suy xét: cách của hắn là phải đụng vào người cô mới biết được.

Cô bỗng ngờ vực mình. Sao lúc này cô nói nhiều quá, đến nỗi nhiều lúc cô không còn nhớ là mình đang nói với ai. Hắn không thể đụng vào người cô được nữa, một cọng tóc cũng không. Điều đó đối với cô không còn quan trọng và thật nhảm nhí khi cô đang rơi...

Thoạt đầu cô còn do dự chưa muốn giết hắn. Cô cần một người đàn ông để yêu. [/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Tuần có 6 ngày[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Phan Thị Phong Điệp[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bố đi vào hôm thứ sáu. Mẹ ôm nó vào lòng: "Bây giờ một tuần chỉ có sáu ngày thôi". Rồi mẹ im lặng nhìn chiếc áo cũ của bố treo trên mắc.Nó vẫn đi học vào ngày hôm sau và chỉ nghĩ về bố. Mãi tới chiều mẹ mới đón về. Thằng Vinh còi quệt tay ngang mũi bảo: Tối nay cả nhà tớ đi xem kịch. Tớ chào ấy nhé. Mãi đến tuần sau chúng mình mới được gặp nhau cơ đấy.
Nó lắc lư cái đầu và nói một cách đầy nghiêm túc:
- Không, một tuần chỉ có sáu ngày thôi.
Nhưng thằng bạn nó đã chạy biến ra cổng, miệng hét toáng lên: "Hôm nay là thứ bẩy. Hoan hô!".
Buổi tối, hai mẹ con tắt vô tuyến đi ngủ sớm. Chiếc gối của bố đặt giữa hai mẹ con. Nó cảm nhận được rất rõ hơi ấm của bố, mùi mồ hôi quen thuộc của bố và ngủ thiếp đi, thật yên bình.
Có một lúc nào đó giữa đêm, nó chợt tỉnh giấc bởi những giọt nước mắt ấm nóng khẽ khàng rơi trên má. Sáng hôm sau nó thấy mắt mẹ thâm quầng. Nó thầm thì:
- Tuần có sáu ngày mà lâu nhỉ, mẹ nhỉ?
Bố chẳng tin tức gì về cho hai mẹ con. Thỉnh thoảng có những người bạn tới hỏi thăm về bố. Nhưng mẹ thường lắc đầu và thở dài.
Nó hay đứng trong bóng tối, nắm vào ống tay áo cũ của bố: "Bố sẽ về, bố nhỉ!. Tuần lại có bẩy ngày".
Nhưng mà bố đi mãi. Cái máng nước sau nhà bị vỡ. Mùa mưa, nước tràn lênh láng vào nhà. Con mèo con rên hừ hừ, nằm khoanh tròn cuối giường. Cái cổng sắt bị kẹt chẳng có ai sửa. Thứ bẩy mẹ phải nhờ người đến giúp. Chú ấy tốt lắm. chú mang đến cho nó những quả bóng bay xanh đỏ. Chú làm đến bữa ăn cơm vẫn chưa chịu nghỉ. Đôi lúc mặt chú cứ đỏ lựng lên, nhìn mẹ. Nó hát bi bô và kể cho chú nghe về bố, về tuần có sáu ngày. Chú bảo:
- Sao tuần lại chỉ có sáu ngày? Thứ bẩy tới chú đưa hai mẹ con đi ăn kem nhé. Cháu có thích ngồi đu quay không?
Suốt cả tuần, nó hồi hộp chờ đợi cái ngày ấy. Đã lâu lắm rồi. Nó khoe cả với thằng Vinh còi. "Tớ sẽ đi ăn kem. Cả ngồi đu quay nữa". Nhưng đến khi mẹ tắt đèn, khoá cửa, nó bỗng nhìn thấy chiếc áo cũ của bố treo đơn độc trên tường. Nó nhảy phắt ra khỏi xe, chạy vào nhà, cương quyết: "Thiếu bố, cháu không đi đâu".
Mẹ buồn lắm. Khoé mắt mẹ lấp lánh nước. Chú ở lại rất khuya để nói chuyện cho mẹ khuây khoả. Còn nó lên giường, áy náy ngủ cạnh chiếc gối thơm mùi mồ hôi bố.
Mẹ không còn nói về tuần có sáu ngày. Càng ngày mẹ càng đẹp. Nhưng hay quên. Đôi khi nó định nhắc mẹ nhưng nghĩ thế nào lại im lặng.
Nó cũng quen dần với sự có mặt thường xuyên của chú trong nhà. Chú cười giống bố nhưng dù sao chú cũng không phải là bố. Vì vậy nó không thích cái kiểu chú nhìn mẹ. Chú thay mẹ đón nó lúc tan học. Hầu như chẳng bao giờ chú hoàn thành công việc ấy vì cứ thoáng thấy bóng chú, nó lại vòng sang cổng sau, chạy tót về nhà. ở lớp, nó ghét cả thằng Vinh còi - cái thằng thường huênh hoang về những ngày thứ bẩy vui vẻ. Còn nó, không bao giờ nghi ngờ rằng một tuần chỉ có sáu ngày, cho tới khi bố trở về.Thực ra bố cũng có gửi thư nhưng chỉ có mẹ đọc. Mà cũng thưa thớt lắm. Thậm chí, càng ngày mẹ càng tỏ ra ít hào hứng với những lá thư mực xanh nguệch ngoạc ấy. Mẹ cất kỹ chúng trong tủ quần áo. Có lần nó lén lục ra xem và hết sức ngạc nhiên khi thấy có những lá thư chưa từng được bóc. Nhưng tất cả đều đã nhàu nát.

Chú với mẹ cãi nhau. Chú nắm lấy tay mẹ còn mẹ lại giằng ra. Chưa bao giờ nó thấy mẹ đối xử với chú như thế. Mẹ hối nó ra mở cổng cho chú về. Cái cổng đã được chú sửa cận thận tới mức khi mở ra không còn nghe thấy bất kỳ một tiếng kêu nào.

Chú bế thốc nó lên và dụi đầu nó vào ngực áo. Nó ngửi thấy mùi nước hoa quen thuộc của mẹ. "Chú sẽ nhớ con lắm đấy, nhóc ạ".
Nó biết chú đang buồn. Cái cười của chú lúc buồn càng giống bố hơn. Nhưng chú không phải là bố.
Tối thứ bẩy, hai mẹ con tắt vô tuyến đi ngủ sớm. Nó nhường gối của bố cho mẹ ôm.
Sinh nhật mẹ, có một bác đến mừng. Bác ôm theo một lẵng hoa hồng to chưa từng thấy. Trong một buổi tối mà bác đốt trọn cả bao thuốc. Mùi thuốc lá ngàn ngạt trong phòng làm nó thấy nghẹt thở, phải bỏ ra ngoài. Bố cũng hút thuốc lá. Thuốc lá của bố khét hơn. Nhưng mỗi lần hút, bố hay ra ngoài sân.
Dần dần, như một thói quen, bác cứ đến nhà, nó lại bỏ đi. Những hôm trời mưa nó nhận thấy vết bánh xe của bác ngay từ ngoài ngõ. Mẹ ít nói chuyện với nó hơn. Có hôm, nó thấy mẹ ngồi bần thần trước vô tuyến rất lâu. Nó đâm nghĩ ngợi. Trong thâm tâm, nó mong bố sớm về.
Giỗ ông nội, chú Miên lên nhà đón nó từ sáng sớm. Bố cũng viết thư về nhà cho bà. Bà hỏi:
- Con có quấy mẹ Hương không? Mẹ Hương có hay khóc không?
Lúc mẹ đến, cả hai mẹ con cùng vào thắp hương cho ông. Các cô các chú ai cũng khen. Đến tối, nó đòi ở lại nói chuyện với bà. Mẹ phải về để hôm sau đi làm sớm.
Nhà nồng nặc mùi thuốc lá. Nó kéo hết rèm cửa sổ cho thoáng. Cũng chính lúc ấy nó nhìn thấy một đầu mẩu thuốc lá nằm trên gối bố. Nó hốt hoảng nhào tới. Những ngày hôm sau, không còn ai đến viếng thăm nhà nó nữa. Chiếc gối của bố âm thầm nằm trong tủ quần áo.
Bố về ồn ào như một cơn lốc, da đen sạm, nụ cười sáng bóng lên. Nó chẳng làm được việc gì cả, chỉ ôm chầm lấy bố. Mẹ đón bố trầm lặng hơn. Một bữa ăn đúng theo sở thích của bố. Nhà cửa sáng sủa hơn, thơm tho. Bố kể chuyện về những chuyến đi, về thời tiết. Chưa bao giờ nó cảm thấy hạnh phúc đến như thế.
Buổi tối, nó mở tủ và lấy gối cho bố - chiếc gối bị thủng một lỗ. Nó lặng lẽ đặt sấp mặt gối xuống.
"Bố ạ, mai con sẽ kể cho bố nghe một chuyện".
Nó suy nghĩ rất lâu để tìm cách mở đầu câu chuyện.

Cả ngày hôm sau bố hết sức bận rộn. Cái bàn học của nó bị long một chân. Cửa kính bị vỡ. Cống bị tắc. Nhưng bố vẫn nhớ những gì nó đã hứa.
"Có chuyện gì đã xảy ra hả con?"
Nó nhìn lại chiếc gối lần nữa và vẫn không thể bắt đầu được.
"Mà sao bố đi lâu thế? Con cứ đợi, đợi mãi".
Bố bật cười trước cái giọng bà cụ non của nó.
"Được rồi, tối bố sẽ đưa hai mẹ con đi chơi phố".
Buổi chiều đi học về, nó nhìn thấy mẹ đang ngồi khâu áo cho bố - cái áo rách tả tơi một bên lưng. Chính giây phút ấy, nó quyết định im lặng.
Bao nhiêu lâu rồi, nó mới thực sự được hưởng một tuần không chỉ có sáu ngày.[/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Tuổi còn xanh[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Phan Thúy Hà[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Giọng cô lạc đi: "Tình cảm của em, đời con gái của em... anh có trả nổi không mà sao đòi sòng phẳng vậy", khi anh gọi cô ra quán nước và dè dặt đặt lên bàn chiếc phong bì. Phải, giá người ta có thể trả lại cho nhau những gì đã nhận, nhưng anh còn biết làm sao. Anh làm việc này hoàn toàn thiện tâm chứ không phải như cô nghĩ.

Anh biết mình không bao giờ trả nổi, nhưng số tiền này sẽ rất cần với cô trong những ngày tới. Anh cũng có ý định sẽ tìm phòng trọ mới cho cô, nhưng, việc đó lúc này còn ý nghĩa gì. Và chắc hẳn cô cũng không muốn. Dùng dằng hay dứt khoát thì cũng thế thôi, anh hiểu cô rất khó chịu với cái cách quan tâm ra vẻ này. Hãy để cô ra đi, thà một lần đau. Thực ra anh cũng không muốn đẩy đến kết cục này, nhưng cuộc chia tay của hai người là không thể khác. Không ai có lỗi. Chỉ không cùng suy nghĩ mà thôi.

Sau những say mê, anh bắt đầu gợn gợn một cảm giác gì đó không rõ ràng. Anh có gắn bó nổi suốt cuộc đời cùng cô? Cô chủ động dọn đến phòng anh, nghĩ sớm muộn gì cũng là vợ chồng nên anh cũng không có ý giữ gìn gì cho cô. Đến một ngày, sau những trận mưa gió, anh bắt đầu cảm thấy mình đang bị thống trị bởi sự bạo liệt của cô. Cô có khả năng làm anh yêu đến mê muội, có khả năng làm đau nát trái tim anh, có khả năng làm anh thấy không thiếu cô được nữa, nói chung cô đã đẩy anh đến tận cùng của mọi cảm giác. Anh bị mê hoặc nhưng đồng thời cũng sợ người con gái đó trong cô.

Cô đứng thật lâu trước cửa nhà anh, nơi đã quá thân thuộc với cô nhưng không bao giờ thuộc về cô nữa. Căn phòng này, những bức tranh, và cả những chậu cây cảnh cô mang về mỗi khi có dịp sẽ không bao giờ thuộc về cô nữa. Anh xa xót: "Về đi em. Muộn rồi"... Cô nhấn ga, lao thật nhanh, không dám ngoái lại. Nếu ngoái lại cô sợ mình sẽ không đi nổi mất. Cô không đến nữa. Sẽ không bao giờ cô đến đây nữa. Anh biết như thế.

Đã lâu rồi cô không triết lý những điều vụn vặt. Niềm ham mê văn chương dường như đã nguội, dù trước đây nó cũng chỉ mới trong nung nấu. Con gái sắp tuổi "băm" chưa lập gia đình không gọi là "ế " mà do chưa tìm được người hợp, người ta an ủi vậy. Khu nhà trọ cô thuê chỉ mười ba phòng nhưng cũng đủ các thành phần. Cô cũng lặng lẽ như những con người nơi đây, trong căn phòng tám mét vuông. Đêm thức giấc, từ phòng bên kia lại vọng sang những tiếng lào xào của một cặp yêu đương. Thật phiền toái khi phải nhớ lại những cảm giác mình từng đi qua. Cô những muốn hét lên, rồi đến lúc cô cậu cũng thế thôi, cuộc đời luôn không thể nói trước. Rồi trở dậy, vuốt lại mái tóc, soi vào chiếc gương, cô cười với mình, cười mà như giễu, mình già thật rồi sao. Cô nhìn sang tờ lịch bàn, một sinh nhật không đợi không mong nữa sắp qua. Mấy sinh nhật trước hội bạn của cô còn tụ tập đi hát hò, uống bia nhưng giờ đứa vào miền Nam, đứa về quê, đứa vẫn ở lại thì cũng sẽ chẳng buồn gọi cho nhau nữa đâu. Gặp nhau, nói đông nói tây một thôi một hồi rồi cuối cùng lại quay về với thực tại của mình để thở ngắn than dài. Luôn luôn là như thế. Dong xe về mà chẳng đứa nào thấy lòng nhẹ hơn. Những ngày nghỉ vài người trong công ty rủ cô tới nhà chơi, biết là thiện tâm thật đấy nhưng đến sao được, thấy mình lủi thủi thì người ta an ủi vậy thôi, cô sợ sự có mặt của mình lạc lõng giữa không khí gia đình người ta, làm người ta thêm bận lòng.

Sao cô nhớ anh đến thế này. Còn bao nhiêu lần thức giấc như đêm nay nữa? Và có chịu nổi không?! Mạnh mẽ quá dễ trắc trở chuyện tình duyên. Những người xung quanh đã dạy bảo cô điều đó. Cô muốn anh nhận thấy được người con gái yếu đuối trong cô đằng sau những dữ dội bất thường hằng ngày. Nhưng anh đã không hiểu, hay không hiểu nổi. Bên nhau nhưng sao xa vời vợi. Chuyện lẽ ra cũng không đến nỗi đẩy đến đỉnh điểm vậy nếu ngày đó cả anh và cô đừng quá vì cái tôi của mình, nếu cô biết câu đúc kết của người đời: lùi một bước, thì giờ này chắc cả anh và cô đang trút những hơi thở đều đều sau một tuần làm việc căng thẳng. Tháng trước, cái Lam bảo có thấy anh đang cùng một người con gái dạo ngoài bãi biển ở C.L. Cô nghe mà như nghe chuyện của ai vậy, lòng trống rỗng không cảm xúc, một chút hờn ghen vớ vẩn của phụ nữ cũng không . Nhưng, chỉ những lúc thế này, cảm giác tui tủi đó mới làm cô khổ sở. Anh, có bao giờ anh nuối tiếc. Nếu cho làm lại từ đầu liệu có giữ gìn được hay vẫn lặp lại, khi hai người luôn không cùng suy nghĩ. Cô không thể biết. Cô chỉ thấy nhớ anh, như tiếc nhớ về một quãng thời gian đã trôi. Và sẽ qua đi rất nhanh.

Cô không mang nhiều tham vọng như nhiều người vẫn nghĩ. Khi cô lên phố, vào học một trường đại học lớn, các thầy cô coi cô như một mẫu mực về nghị lực học tập, mẹ cô nhìn cô bằng ánh mắt rất đỗi tự hào. Không ai biết rằng cô đã đặt cho mình một cái ngưỡng: vào đại học không mục đích gì ngoài việc sẽ được thoát ra khỏi lũy tre làng, sẽ không phải ngắm nhìn những sợi khói lam nhàn nhạt, mỏng manh yếu ớt mỗi chiều. Đỗ đại học đồng nghĩa với việc cô có được một chuyến đi xa dài ngày. Rồi cả sau này, cô ở lại cũng bởi về quê thì không biết xin việc vào đâu. Ở lại đây, không việc này thì cũng việc khác. Nhưng mỗi dịp về quê, chứng kiến những ánh mắt thán phục của các bác, các cô và những đứa em, cô bắt đầu mơ về một ngày xa hơn, cô sẽ trở về, không phải là cô sinh viên hai má ửng hồng nữa mà là một người con thực sự đã trưởng thành, sẽ là niềm hãnh diện cho bến nước này. Và đặc biệt là mẹ cô, người đàn bà suốt cả đời hiu hắt vì con. Ngày cô dẫn anh về thăm nhà, mẹ cô chỉ dặn: "Con cố mà giữ lấy mình, thương nhau mấy cũng chỉ mới là bạn thôi". Cô quàng tay qua lưng mẹ vờ hờn dỗi: "Mẹ phải tin con gái mình chứ" mà nghe lòng tê tái, mẹ đâu biết con gái mẹ đã bước xa thế nào. Thế mà cũng đã hơn sáu năm ra trường! Cô không còn cảm thấy háo hức khi nghĩ đến việc về quê nữa, mà bắt đầu lảng tránh. Cô không biết phải đối phó thế nào với những sự quan tâm ít nhiều tò mò của những con người rất đỗi thật thà mà cô biết không chỉ có riêng ở vùng quê mình. Rồi đêm xuống mẹ giọng mẹ như van lơn: "Lên phố học mà làm gì, bạn bè con chúng nó... Cái anh dạo con dẫn về đâu rồi". Đôi khi cô tự hỏi, ở lại vì lẽ gì mà về cũng không thể, mùa xuân thì qua đi rất nhanh. Công việc đâu có gì để nuối tiếc, đã chuyển sang công ty thứ năm rồi mà vẫn chưa quá nổi một cái hợp đồng ngắn hạn. Chạy long sòng sọc hết công suất khi người ta cần nhưng ngay ngày hôm sau đã có thể bị sếp gọi vào phòng, một thôi một hồi và kết thúc là: "Anh rất tiếc, nhưng...". Dạo này cô thấy trí nhớ mình bắt đầu có vấn đề, mấy chị trong phòng nửa đùa: "Tâm bất tại rồi, kiếm một thằng nào cưới cho nó xong chuyện, bệnh gì rồi cũng tiêu hết em à". Sao cô cứ nghĩ mãi về chuyện đã qua. Giá trị cuộc sống chỉ thế thôi ư! Theo như lời Lam thì anh không phải là người cô nên nuối tiếc. Bởi một người đàn ông có trách nhiệm, có trái tim nhân từ sẽ không bao giờ rời bỏ cô một cách lạnh lùng và tàn nhẫn như vậy được. Lam không phải là cô nên làm sao Lam hiểu được.
Anh đã chờ cô từ lúc nào trước lối dẫn vào nhà trọ. Đi đâu đó một lúc được không. Cô gật đầu và lặng lẽ lên ngồi sau xe anh. Chỉ có tiếng ồn ào xe cộ về đêm. Mà anh còn biết nói ngoài những câu hỏi thăm nhạt nhẽo, rời rạc. Em gầy quá. Khi nào cần, em cứ gọi. Cô lặng nhìn theo bóng anh khuất dần con ngõ. Thế này là tốt hơn hay sao anh?

Tối qua hình như là có mưa, cô lả đi không biết gì trời đất sau đám cưới của Lam về, khi cô tỉnh dậy thấy mấy cuốn tài liệu ướt nhèm, do cô đặt dưới chỗ mái ngói bị kênh. Ngó ra sân, đúng là có mưa thật, mưa rất to là khác, cả dãy phòng trọ được gội sạch. Không màng tới việc đối phó thế nào với những con số đang nhũn ra vì ngấm nước, những lời quát tháo của sếp không có sức đe dọa nữa lúc này. Cô đang đuổi theo ánh mắt xa vắng, buồn mênh mang của Lam ngày cưới. Mừng cho Lam cuối cùng cũng đã để cuộc sống đi vào khuôn khổ, nhưng cũng xót cho bạn, thương cho một đời con gái. Lam cũng từ một miền quê lên phố học, lại tu nghiệp ở nước ngoài về, ở lại lập nghiệp, cũng từng tận hưởng một tình yêu say đắm rồi vỡ vụn khi biết người đàn ông làm cô yêu đến mất trí kia đã có vợ và một đứa con gái gần năm tuổi ở quê. Trưởng thành hơn sau cay đắng, Lam đã cô giúp cô vượt qua được nỗi chênh vênh của những tháng năm qua. Nhưng rồi, Lam cũng không vượt qua được những ánh mắt ái ngại, không vượt qua được chính mình. Lam chọn cách lấy chồng như giải pháp cuối cùng. Ở đám cưới Lam về, cô kéo đứa bạn nữa chui vào quán rượu. Cười cười nói nói mà không đứa nào biết mắt mình đang đẫm nước, không biết ai mới đáng thưong hơn, không biết rồi mình có tiếp tục chịu đựng nổi hay lại cũng chọn con đường như Lam. Rồi đây, Lam có chấp nhận và chịu yên ổn với sự lựa chọn của mình?

Cô dắt xe đi làm, bầu trời không gợn mây nhưng cũng không hứa hẹn một tia nắng. Hình như đã sắp qua mùa thu. Nắng hay mưa cũng thế thôi nếu lòng mình yên tĩnh. Cô sẽ không rẽ theo con đường Lam vừa đi, cũng không lặng lẽ chọn một chỗ ngồi thích hợp trong quán cà phê để ngẫm ngợi về mùa thu đã qua. Cô hòa mình vào dòng xe, thấy lòng nhẹ thênh thênh. Cả một bầu trời thu trong xanh thật êm dịu đang chờ cô phía trước.

Nghĩ vậy và cô phì cười, sao không lãng mạn một chút chứ...?[/FONT]

 

Tản mạn - Tình yêu - Cuộc sống!

Tôi và anh, 2 người chưa hề gặp nhau lần nào cả. Tôi biết anh qua lời giới thiệu của một người bạn đồng nghiệp, lòng tôi lúc ấy rất ngổn ngang với mối tình đầu. Tôi không đau khổ nhưng tôi biết tôi rất buồn, tôi muốn có 1 người bạn để tâm sự tôi muốn nói hết những nỗii lòng sâu kín của mình và tôi cũng không muốn cho người đó biết tôi là ai. Tôi soạn cho anh một tin nhắn nói rằng muốn kết bạn với anh. Tức thì anh liền trả lời tin nhắn của tôi, anh thắc mắc hỏi tôi là ai? Tại sao biết anh? Tôi chỉ nói rằng "anh không cần biết tôi là ai? Nhưng những lúc anh buồn anh có thể tâm sự với tôi hay những lúc anh vui anh có thể kể cho tôi nghe tôi sẵn lòng nghe anh nói nhưng anh đừng hỏi tôi là ai?" Vậy là anh cũng đồng ý với đề nghị của tôi. Tôi và anh bắt đầu nhắn tin cho nhau. Nhưng sự tò mò của anh không dừng lại ở đó anh gọi điện nhưng tôi không nghe máy, tôi không muốn anh biết tôi, tôi chỉ muốn anh mãi là người bạn mà tôi có thể tâm sự những điều sâu kín và hình như anh biết được điều đó. Anh gọi tôi bằng một số máy lạ tôi cũng không nghi ngờ điều gì nên đã bắt máy. Cũng bắt đầu từ đó tôi và anh thường xuyên nói chuyện với nhau qua điện thoại. Thời gian đó cũng vào khoảng cuối năm như bây giờ, tôi kể cho anh nghe những công việc của tôi anh cũng vậy. Quê anh ở Quảng Trị. Tết năm đó anh về quê, anh vẫn thường xuyên gọi điện cho tôi anh luôn thắc mắc và muốn biết tôi là ai? Vì những gì anh biết về tôi mông lung lắm, tôi cương quyết không nói. Anh cũng không dám hỏi, chưa gặp nhau nhưng tôi với anh trò chuyện rất thân. Anh phụ gia đình nấu bánh tét tôi cũng vậy, tôi nghêu ngao hát cho anh nghe bài "Hoa Dại" anh thích lắm, anh hỏi tôi nếu anh yêu em thì em có cho anh gặp em không? Tôi nói rằng "em sẽ không gặp anh đâu anh cũng đừng yêu em". Tôi không biết là anh có yêu tôi thật không nhưng cũng bắt đầu từ đó anh tìm mọi cách điều tra về thân thế của tôi qua những người bạn của anh. Nhưng cũng không ai biết gì cả. Anh cũng không bỏ cuộc, ăn tết xong anh lên xe vào Nam tiếp tục công việc của mình. Một ngày nọ anh về nhà cậu của anh chơi anh tâm sự và kể cho chị họ của anh nghe về người con gái bí ẩn mà anh quen, chị Vân đoán ra ngay đó là tôi. Vậy là trò chơi trốn tìm của tôi đã chấm dứt, anh hí hửng gọi điện cho tôi anh nói anh đang ở một nơi rất gần em anh gọi tôi bằng cái tên thật của tôi. Tôi ngạc nhiên xen lẫn bối rối tôi hỏi U người bạn của tôi là có nói cho T( tên anh ấy)biết không? U trả lời là không tôi càng nghi ngờ tại sao T lại tìm ra đươc tung tích của tôi. Và rồi tôi và anh cũng gặp nhau. Tôi và anh như là duyên nợ từ kiếp nào, anh nhìn tôi cười tôi cũng vậy. Cũng từ đó tôi và anh bắt đầu nhưng lần hẹn hò cùng mưa, có lẽ ai cũng ngạc nhiên nhưng đó là sự thật. Nơi làm việc của anh và tôi cách nhau khoang 80 km mỗi lần muốn gặp nhau thì anh và tôi cả 2 phải đi 1 nửa chặng đường, nhưng mỗi lần hẹn là trời lại mưa, anh đùa rằng chắc anh và em là Ngưu Lang - Chức Nữ nên mỗi lần gặp nhau trời cũng động lòng. Thời gian chúng tôi ngồi bên nhau sao mà nhanh đến thế, anh choàng khăn vào cổ cho tôi rồi đội nón bảo hiểm dặn dò tôi kỹ càng tôi và anh lại cùng nhau đi nửa chặng đường để về nhà nhưng trên con đường ấy không cùng hướng. Đó cũng chính là định mệnh của anh và tôi. Yêu nhau nhưng lại không có sự giận hờn, chia tay nhau cũng không một lời oán trách. Ngày anh mời tôi đi dự đám cưới lòng tôi đau như cắt. Anh không nhìn thẳng vào mặt tôi, tôi hiểu anh có quyết định riêng của anh. Tôi nhẹ nhàng chúc mừng anh rồi lại ra về. Ngày hạnh phúc của anh tôi không đến dự, tôi chỉ thầm chúc cho anh hạnh phúc, có những lý do anh không thể nói với tôi nhưng tôi hiểu và thông cảm cho anh có duyên mà không phận. "Lỡ duyên rồi là hết phải không em, anh đi hết đời yêu mà vẩn còn dang dỡ. Khóc cho tình xưa đã một lần mắc nợ. Giấu vào lòng năm tháng nhớ hay quên. Những quán cà phê trên phố không tên. Góc ngồi cũ đôi tình nhân mới. Người phục vụ gật đầu cười bối rối. Chỗ em ngồi như nốt lặng thênh thang. Chỗ em ngồi phố vắng giữa không gian. Giọt cafe chảy ngược về kí ức. Vị đắng cà phê hay nỗi lòng thổn thức. Lỡ duyên rồi là hết phải không em?" Đó là bài thơ anh gửi cho tôi, tôi hiểu nhũng gì anh muốn nói. Tôi gọi anh là Mưa không biết anh có được nghe những lời này của tôi không dù không được ở bên cạnh anh nhưng tình yêu của tôi dành cho anh như "hoa dại". Anh nói với tôi rằng nếu có kiếp sau anh sẽ gặp tôi sớm hơn và chỉ yêu mình tôi, không bao giờ anh là cơn mưa.

Em và mưa

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Ước mơ mùa cũ[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Lê Mỹ Ý[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Thế là mùa xuân không hẹn lại về. Mùa xuân vui tươi trải mình dưới gót giầy thiếu nữ. Em ơ hờ bước qua.
Mùa xuân ơi! Da diết nhớ một ngày xưa cũ. Vẫn còn đây con đường nhỏ, vẫn còn đây lối cỏ mềm tinh khiết xanh non, những cọng cỏ anh từng quen thuộc.

Anh đã đến trong đời em, mang theo hơi ấm mùa xuân cùng niềm vui lấp lánh. Tại hương xuân hay tại ánh mắt anh đã làm em bối rối? Hay tại chút lạnh mùa đông còn gửi lại để làm ta đến được gần nhau? Em thấy mình như nàng Lọ Lem đi hài thêu bằng cỏ, bước lên bảy sắc cầu vồng óng ánh hương hoa...

Anh đã nói những gì với em, em không còn nhớ nữa, em chỉ biết rằng mình đang run rẩy trước anh. Anh đã đọc được nỗi buồn trong ánh mắt của em, nỗi buồn của em, của một đứa con có gia đình không hạnh phúc. Ðừng trách em! Em chưa hiểu được mình, em đâu hay anh cũng là người giống em đến thế. Hơi ấm mùa xuân, ánh mắt anh hay cùng chung cảnh ngộ, em thấy mình đồng cảm với anh.

Một mùa xuân ngọt ngào trải dài trong nỗi nhớ. Có lẽ em đang trở thành thiếu nữ, em là người lớn thật rồi sao? Anh vẫn đến cùng em trong mùa xuân ấy, dù chỉ đến để nhìn em, để coi em học bài và trở về im lặng. Có anh, căn phòng nhỏ nhà em bừng sáng. Vắng anh, em lười biếng học bài. Vâng! Anh đã dạy em biết bao điều mà em chưa hiểu. Em không còn trách cứ ba má mình, em không còn ích kỷ nhỏ nhen. Em thích làm thơ hơn, em thích học bài hơn, em thích đem những điểm tốt về khoe anh như ngày nhỏ em thường khoe với mẹ. Nhưng... chỉ nỗi nhớ anh là không giống nỗi nhớ mẹ bao giờ. Em cứ băn khoăn tự hỏi với lòng mình, tại sao anh lại gần gũi em đến thế?

Biết em rất yêu thơ, anh thường đọc thơ và chép cho em những bài thơ anh thích những bài thơ về tình yêu của biển và đất. Anh thường bảo em rằng: “Em đừng bao giờ quên tình yêu của biển và đất. Ðất chắt chiu gom góp biển cho đầy, biển xô sóng vào bờ để muôn đời trăn trở”. Tình yêu đó đẹp quá phải không anh? Và em luôn tin vào tình yêu ấy, tin vào tất cả những điều anh vẫn nói cùng em.

Anh thường bảo em là cô bé Lọ Lem bướng bỉnh, cứng đầu. Làm sao anh biết những điều anh nói đã đi vào giấc ngủ của em. Em thấy mình thật dại khờ, nông nổi trước anh. Em thương những cơn mưa mùa xuân vẫn làm anh ướt áo. Em thương ngọn gió lang thang từng đêm ngoài ô cửa. Từ bao giờ em lại có thể thương những điều nhỏ nhoi đến thế, những điều mà trước đây em không bao giờ để ý, không bao giờ nghĩ suy.

Thời gian vẫn trôi qua... Em đã thật sự trở thành người lớn, biết yêu thương, căm ghét và nhạy cảm với chính mình. Mùa xuân đã tàn úa, cỏ non cũng tàn úa, con đường nhỏ ngại ngần trước ánh nắng chói chang. Anh không còn đến nữa... Ðã bao lần em day dứt với mình: Tại sao anh lại ra đi như thế, ra đi mà không nói một lời với em, chỉ ánh mắt chia tay cứ nhìn em đăm đắm! Em có lỗi gì ư? Hay tại bởi mùa Xuân không còn đến? Có phải trong mắt anh, em chỉ là bé con, bé con không bao giờ trở thành người lớn. Em không thể trách anh, cũng không thể trách mình, chỉ nuối tiếc mùa xuân cũ.

Một năm lặng lẽ đi qua. Em hiểu điều gì đã đến với em và em đã đánh mất điều gì không giữ nổi. Mùa xuân lại trở về, mùa xuân không bao giờ úa tàn vĩnh viễn. Mỗi năm có một lần, mùa xuân lại đến với em, chỉ có anh là không bao giờ trở về cùng em nữa. Bảy sắc cầu vòng ngày xưa đã tắt, nàng Lọ Lem xưa đã hóa thành thiếu nữ, em chông chênh suốt những con đường. Biết tìm đâu thế giới thần tiên mà anh đã mang đến cho em trong mùa xuân ấy. Chỉ còn quanh em là một trời nhung nhớ, xót xa. Ước gì đôi hài cỏ kia có thể đưa em về với ngày xưa cũ, nơi ấy có anh, có hương đêm mùa xuân nồng nàn, ấm áp.

Em lang thang trong mùa xuân hờ hững, nghe lòng mình rét mướt, cô đơn. Sao anh không trở về để tìm lại cho em những ước mơ đã vỡ òa trên cỏ, những ước mơ lóng lánh nỗi buồn của giọt nước mắt đêm?...[/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Ước gì còn được như xưa[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Tạ Công Bính[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bố mẹ ly dị, tôi ở với mẹ còn em tôi ở với bố. Ra đường hoặc lên lớp tụi bạn nhìn tôi với cặp mắt khác thường. Từ đó, tôi buồn bã không còn thiết đến chuyện học hành nữa. Mặc kệ, đời mình đã không còn những người thương yêu bên cạnh thì làm sao có thể yên vui mà học hành được. Cũng tại vì người lớn cả và cũng do những vặt vãnh đời thường mà người này không thể tha thứ cho người kia nên mới dẫn tôi đến chỗ thế này.
Mẹ dẫn tôi về ở với ngoại còn em tôi - em Lan - ở với bố và nội. Thế là chúng tôi coi như đứa không cha, đứa không mẹ. Mỗi tuần, tôi về thăm em và nội một lần, giữa chúng tôi không có lỗi gì cả cớ sao tôi lại không thăm nội và em của mình cho dù bây giờ nó có nhà của nó, tôi có nhà của tôi.

Ngày chia tay, nó vui vẻ bên nội, bên bố mẹ và cười nói, hỏi tôi đủ điều: “Bao giờ chị về hả chị hai? Chị đi rồi em buồn lắm đó, không ai chơi với em cả, chị nhớ về sớm chơi với em nha chị”. Trong suy nghĩ của nó, tôi và mẹ chỉ là sự ra đi bình thường rồi cũng sẽ quay về với nó. Tôi nói với nó trong sự nghẹn ngào: “Ðược rồi, chị sẽ về với em mỗi tuần mỗi lần, em đồng ý nghe”. Trông nó vô tư mà thấy tội nghiệp. Còn bố mẹ tôi trách hoặc thương người nào đây?

Ai có lỗi trong chuyện này, sao họ nỡ chia lìa chị em chúng tôi như thế. Tôi đến bên nội, nội nghẹn ngào nói với tôi khi tôi từ biệt: “Con nhớ về đây thăm em nghen con, cho dù là bố mẹ không còn sống chung với nhau nữa thì con cũng giữ cái tình với em con, với nội, với bố của con”.

Tôi khóc và nức nở trên tay nội: “Nội ơi, con thương nội nhất nhà, nội và em con đâu có lỗi gì trong chuyện này, con sẽ về thăm mà, nội ráng giữ gìn sức khỏe nha nội”. Nội vuốt tóc tôi và nội cũng khóc, nội khóc không thành tiếng nhưng nước mắt lại chảy dài xuống khuôn mặt nhiều nếp nhăn. Tôi thương nội quá chừng nhưng tôi phải làm sao đây để nội được vui những ngày cuối đời? Chưa bao giờ tôi thấy nội khóc như thế, nội khóc như chưa bao giờ được khóc, dù ở tuổi cổ lai hy nội tôi đã chứng kiến nhiều mất mát đau khổ rồi, không trách được bởi lúc đó là chiến tranh, nó đã cướp đi của nội một người chồng và hai đứa con yêu quý, còn lại một đứa được trọn vẹn trở về lập gia đình thì giờ đây ra nông nỗi này...

Ngoài em Lan ra, nội là niềm an ủi lớn nhất của tôi khi bố mẹ tôi chia tay. Tuy nhà nội và nhà ngoại không cách xa bao nhiêu nhưng tôi cảm thấy như từ đây và mãi mãi tôi sẽ xa nội. Tôi nghẹn ngào thảng thốt: “Nội ơi, nội cho con được yêu nội mãi mãi nghe nội! Từ nhỏ, con đã được sống trong vòng tay của nội, nội ru con ngủ những lúc mẹ không có ở nhà. Tiếng ru của nội hơi run vì tuổi già nhưng con vẫn ngủ say sưa bởi tiếng ru ấy”.

Tôi ôm nội vào lòng, sao tấm thân nội gầy guộc quá. Bên cạnh em Lan vẫn nhảy tung tăng, sau này khi lớn như tôi nó sẽ cảm thấy nỗi bất hạnh lớn lao này, lúc đó nó sẽ hận bố mẹ như tôi bây giờ? “Nội ơi, bao giờ nó lớn lên nội và bố sẽ nói với nó sao đây?” “Thôi con đừng khóc nữa, nội còn đây chứ nội có đi đâu đâu! Về bên ấy con nhớ thường xuyên về thăm nội và em con là được rồi, còn bố con con đối xử sao cũng được, miễn là con đừng quên bố vẫn là bố của con”.

Bố và mẹ nhìn bà cháu ôm nhau khóc suốt cũng cảm động nhưng biết làm sao được khi gương đã vỡ rồi sao lành lặn như xưa được.

Tôi đứng lên lau nước mắt đến ôm bố lần cuối, bố bảo: “Con gái của bố ngoan lắm nhưng bố biết làm sao đây khi sự việc đã rồi. Bố có lỗi trong chuyện này nhưng con vẫn là con của bố phải không? Ðây vẫn là nhà của con, con về lúc nào thì con về, ở bao lâu thì ở, bố đâu có cấm. Ở đây còn có nội và em con mà! Thôi nín đi con, về với mẹ với ngoại cho ngoan”.

Tôi xách vali ra đi chân không muốn bước, em Lan chạy ra tận ngõ, nội ngồi nhìn ra với đôi mắt ướt đẫm vì hình bóng của đứa cháu gái khuất xa dần.

Mỗi tuần vào thứ bảy, sau khi học xong tôi đạp xe đến thăm em và nội, không quên mang theo một ít quà dành cho hai bà cháu. Mỗi lần tôi đến nội mừng lắm, hỏi tôi đủ điều, trò chuyện với tôi đến tối. Rồi đến một ngày kia tôi cũng đến nhưng nội không còn, nội đã ra đi, ra đi vĩnh viễn. Có lẽ, nội đã không được sống yên vui ở những ngày cuối đời với con, với cháu cho nên nội đã ra đi đột ngột như vậy. Ðám tang của nội có đông đủ bà con lối xóm đến dự. Bố và mẹ tôi đi bên nhau vì trách nhiệm vì người đã khuất. Có lẽ, nội đi sẽ thanh thản hơn nếu như bố mẹ tôi còn như ngày xưa, nhưng ngày xưa sẽ không quay trở lại.[/FONT]

​

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Văn và số[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Phạm Thị Hoài[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Nghề văn và nghề tử vi có những tương ứng kỳ lạ. Mới vào thì hăng hái say mê như không thể dứt. Cái say của kẻ tin rằng số phận là thứ có thể lĩnh hội, văn nghiệp là thứ có thể thủ đắc. Vậy hãy khao khát băng tới đích, hãy tràn trề tham vọng, hãy ham muốn đạt được một cái gì.

Tất nhiên có một số đông trong văn giới bẩm sinh là những vị tuẫn nạn, say mê của họ thuần là khổ hạnh vì chữ nghĩa; một số đông nữa là những bậc thánh đã rửa hết tục, lòng sạch còn lại chỉ dành cho cái vĩnh cửu của văn chương mà thôi; và một số đông khủng khiếp nữa là những văn nhân luôn luôn thuộc về phe bại và đã giải hoà với số phận đen đủi của mình từ lâu, họ là tổng hoà thành công của những vị tuẫn nạn và những bậc thánh. Nhưng số đông ấy đáng kính tới mức không có gì để bàn đến nữa. Ta hãy xem cái say mê tầm thường, hạn hẹp, người ngợm hơn của thiểu số còn lại, trong đó hình như có mình, biến đổi theo thâm niên nghề nghiệp như thế nào.

Ta vào nghề viết với lòng khấp khởi, rằng văn chương là một pháo đài có thể chinh phục. Chính ta chứ không phải gã hàng xóm có cái diễm phúc làm một vị hoàng đế, một nguyên soái, một đại tướng, mèng thì làm một tay cắm cờ hay thổi kèn gõ trống, tệ nhất cũng làm chân xung phong. Chưa hẳn hiếu danh, nhưng ta thành thực hiếu thắng. Dĩ nhiên không mấy ai ưa vỗ ngực khoe mình hiếu thắng. Nếu phải lý giải, ta sẽ tìm rất giỏi những nguyên cớ phần lớn là cực sâu xa, cao thượng, phức tạp, quyết định cái hành vi đơn giản, là viết. Những nguyên cớ đó nếu không thực có trong bản thân ta cũng không hề gì, chúng là những thứ có thể vay dễ dàng ở mọi nơi. Ai dùng cũng thế. Vậy là ta đã đầy nguyên cớ. Nhưng gã hàng xóm cũng hoàn toàn có quyền đầy nguyên cớ như thế, ngoài ra gã cũng chăm đọc văn lắm, cũng tu dưỡng tư duy nghệ thuật, cũng ôm ấp những lý tưởng, cũng cho Truyện Kiều là bất hủ, cũng kính chữ như kính trời... Vì sao gã không viết? Chẳng phải lòng tin vào thành quả, niềm hy vọng ở tài năng mình và ham muốn được kẻ khác thừa nhận, nếu không muốn nói thêm là cả lòng ham đua tài đọ sức, đã đẩy ta, chứ gã thì không, qua cái cổng dẫn vào làng văn đấy ư? Không ai lỡ sẩy chân sa vào rồi đành mắc kẹt ở đó. Không ai, nhất là những kẻ một mực tuyên bố rằng mình chỉ thuần tuý rong chơi trong nghệ thuật, và những kẻ than phiền rất khổ sở rằng mình bất đắc dĩ mà dụng văn, không ai bước vào đó mà không giắt sẵn trong những khe ngách kín đáo nhất của tâm hồn mình một chút hy vọng và khao khát thành công. Không thành công thì cũng thành nhân, nghe khiêm tốn lắm. Vậy sao chẳng thành người ở chỗ khác? Nghệ thuật nào phải chỗ dễ thở nhất trong nhân gian.

Nhưng thành công trong văn chương còn lắm vẻ hơn thành công trong cuộc đời. Sớm thì ngay lập tức. Muộn thì ba trăm năm sau. Một lời khen của bạn vàng có khi đủ, một chỗ đứng trong lịch sử có khi chưa thoả lòng... Tôi không muốn phải bàn về nỗi ngây ngất khi ta đuổi theo một dấu phảy như cái đuôi tuyệt mỹ của con chồn tinh quái. Một cuộc săn bền bỉ và hùng tráng. Dấu phảy ơi, hãy đợi đấy! Hoặc phải bàn về lòng hân hoan của kẻ đang nối mạch cuối cùng ở quả bom nghệ thuật sẽ nổ vào rạng sáng ngày mai, khiến bầu trời văn chương quá tròn còn thiêm thiếp ngủ của chúng ta rạn nứt và méo theo chương trình thẩm mỹ đầy sửng sốt của hình bát giác... Vậy chỉ xin bàn về cái triển vọng khiến ta hoa mắt ở đầu đời văn: rằng ta đã bước qua đúng cánh cửa phải bước, đã nhằm đúng hướng. Ta nhất định làm nên một cái gì. Còn lại chỉ là sức lao động và thời giạn Nói cách khác, ta đã vững tin ở thành quả văn chương của mình tới mức có thể rộng rãi tuyên bố về hai yếu tố không mấy quan trọng còn lại: "nghệ thuật là một phần trăm tài năng cộng chín mươi chín phần trăm lao động" và "thời gian sẽ phán xử". Thật là một sự rộng rãi khinh suất và tai hại, nhưng vào thời điểm này, đầy lòng tin, ta còn hào phóng tuyên bố vô số chân lý bất diệt hơn nhiều.

Người mới nhập môn tử vi cũng sốt sắng tin tưởng như vậy. Y xoè bàn tay trái ra, thoăn thoắt dùng đầu ngón cái lướt trên mười hai ô viền bốn ngón còn lại để an sao lập số. Chỉ cần xong vòng Tử Vi và vòng Thiên Phủ là y đã hình dung ra đại cương của một số phận. Đã vẽ được chút tính tình và diện mạo của đương số. Cứ đà này, đủ 110 vì sao, thì chân tơ kẽ tóc của số ấy nằm trong tay y. Văn chương thông qua hình tượng nghệ thuật mà miêu tả, tái hiện, bình luận và tân tạo cuộc sống thì tử vi thông qua hình tượng tinh tú mà miêu tả, tái hiện, bình luận và tân tạo cuộc đời. Nhưng có khi chưa cần thông qua một hình tượng nào hết, mới lập xong lá số lắm người đã thấy mình là thày tử vi. Ở cái thuở toàn dân còn mải học chữ to trên bảng, có lẽ những người chép được chữ nhỏ lên giấy đã nghiễm nhiên thành văn sĩ.

Lập một lá số cần những công thức nhất định. Đôi khi người ta cãi nhau về cách an vòng Tràng Sinh, bộ Kình Đà và bộ Hoả Linh trong trường hợp âm nam dương nữ. Với Lưu Hà, Khôi Việt, La Võng và cả Tứ Hoá cũng không hoàn toàn thống nhất. Bộ sao Giải phần lớn chỉ ghi nhận Giải Thần và Thiên Giảị Thêm vào đó Địa Giải là tăng toàn lá số thành 111 vì sao. Nhưng Kim Thánh Thán chẳng bình rằng "Thuỷ Hử truyện tả nhất bách bát cá nhân tính cách, chân thị nhất bách bát dạng", khiến ta truyền tụng về Thi Nại Am dựng 108 nhân vật theo 108 tinh tú trong lá tử vi đó sảo Vậy lượng sao trời quyết định số phận ta cũng co giãn lắm. 108, 110, 111, hay thêm 9 vị sao lưu là thành 120? Song các môn đệ của tử vi biết rõ, đường đến nghệ thuật lớn phải gian truân, những hòn sỏi len vặt vào giày chưa làm ai nản chí.

Chép chữ lên giấy nào có khác. 29 chữ cái trong tiếng Việt có luật của chúng. Ta cũng cãi nhau về việc cho CH, GH, GI, KH, NG, NH, PH, QU, TH và TR quyền tự quyết, tiếng Việt vậy có thể giàu thêm 10 chữ cái. Thỉnh thoảng ta giật mình vì gặp Z, như một ngôi sao lạc (Địa Giải chẳng), rất có thể là chữ cái thứ 40. (Không có chữ ấy không có nhà thơ Hồ Dzếnh.) Cách dùng I với Y mãi không thống nhất nổi, các giải pháp xung quanh bộ D-GI-R, bộ C-K-QU, bộ S, thậm chí cả bộ CH-TR cũng đành để ngỏ, chưa kể mấy loại quy tắc đánh dấu khác nhau, mấy quan điểm ngữ pháp, mấy quy định viết hoa và dùng gạch nối, mấy phép phiên âm/không phiên âm tiếng ngoại quốc... Vô số biến thể của các phương ngữ làm nốt cái nhiệm vụ là khiến ta từ bỏ mọi ý định tìm kiếm một quy tắc hợp lý. Tài trí xuất chúng và đảm lược phi thường như cố Alexandre de Rhodes mà còn bị các phương ngữ Việt thao túng, vậy nhã độ của ta là đầu hàng. Miền Bắc đương nhiên biết vợ lẽ khác vợ lẻ, miền Nam cũng chắc rằng la ve chứ không la dẹ Nhưng phải viết thầy hay thày, y chang hay y trang, xí xoá hay xuý xoá, trần sì hay trần xì, giông bão hay dông bão, hổ lốn hay hẩu lốn, vứt bỏ hay vất bỏ, cà rỡn hay cà giỡn hay cà trớn, layơn hay laydơn hay dơn hay glaieul hay Gladiole hay gladiolus, rút cục, rốt cuộc, rút cuộc hay rốt cục, của đáng tội hay quả đáng tội, riêng tư hay riêng tây, đằng nào hay đàng nào, dấn thân hay dẫn thân, manh mối hay mành mối, trụ sở uỷ ban hay trú sở uỷ ban, khuyến mại hay khuyến mãi, lai căng hay lai cẳn... Tưởng ăn hoa hồng là phải, hoá ra ăn hoả hồng cũng là phải, tưởng miệng còn hoi sữa, nhưng miệng còn hôi sữa và miệng còn hơi sữa cũng xọng Rởm đúng rồi, nhưng dỏm cũng đúng lắm. Phải viết bất thình lình hay thình lình, gây sức ép lên ai đó hay gây sức ép với ai đó, trong giấy hay trên giấy... Tra tiếng Việt cần lắm mưu mẹo và cảnh giác cao độ. Chẳng hạn cuốn Từ Điển Tiếng Việt của Trung Tâm Từ Điển Học do Hoàng Phê chủ biên, in lần thứ sáu năm 1998, không ghi nhận những từ như chuyển giao công nghệ, công ty trách nhiệm hữu hạn, vốn pháp định, khuyến mại/mãi, tiếp thị, Việt kiều, thuyền nhân, trại cải tạo, toàn trị, quốc xã, đa đảng, kẻ sĩ, phân tâm học, tâm thức, thiện nguyện, chống cộng, đĩa bay, đường cao tốc, kẹo cao su, karaôkê, thăm nuôi, đánh quả, trúng mánh, ôsin, gái cave, cửu vạn, xe ôm, chợ đuổi, cơm bụi... Bù vào đó, từ điển này chính thức cho tiếng Việt thêm bốn mục chữ cái là F, J, W và Z. Còn ai dùng cuốn Từ Điển Chính Tả Tiếng Việt của Nguyễn Trọng Báu do nhà xuất bản Giáo Dục cho in năm 1997 lại không biết viết những từ như à, ách, am, anh, ánh, áp, âu, ầu, ấu, bạch, bám, banh, bành, bánh, bạnh... cà, cá, cam, cám... Ít nhất hàng trăm từ thông dụng đều vắng mặt không xin phép như vậy. Lẽ nào trong tiếng Việt đã xảy ra một exodus, một cuộc đào thoát? Bệnh vọng ngoại của tôi thường phát mạnh ở những chỗ thật khó hiểu, chẳng hạn cứ khi nào bế tắc trong từ điển Việt của người Việt tôi lại mò vào quyển Annamite-Francais của J.F.M. Génibrel. Năm nay ta đã chê Britannica năm trước là cũ. Quyển Génibrel xuất bản cách đây 101 nặm Thày tử vi ta cãi nhau có thể lôi sách Tàu ra dựa.Sách Tàu nhiều như muối biển, bảo quyển này đúng, quyển kia sai, là quyền ở thàỵ Nhà văn ta cãi nhau không dựa vào đâu được, nhưng bảo chữ này đúng, chữ kia sai, cũng là quyền ở mình.


Vậy mà chưa ai non gan đến mức buông bút vì phép chép chữ. Các nhà thơ có thể nhổ vào phép tắc. Thơ hay là thơ nằm ngoài ngôn từ, mới bập bẹ xếp vần ta đã nghe dạy thế. Vậy ngôn từ sai cả cũng không ảnh hưởng. Sai tới mức không biết hiểu thế nào cho phải là có thể thành sấm truyền. Tiểu thuyết hơi khác, hỏng vài trăm chữ cũng còn mấy chục vạn đáng đọc, vả lại những tác phẩm vĩ đại thường không hoàn toàn. Truyện ngắn ở vào thế bất lợi hơn cả, sai một li đi một dặm. Nhưng nhà văn Việt vốn ưa thử thách, thường nhè việc khó nhất mà đảm đương. Như thày số hăng nghề gí mắt vào lá số, trước hết là lá số của chính mình, ta cũng nôn nóng chúi mũi vào trang văn, trước hết là văn mình. Hấp dẫn biết bao! Kỳ diệu biết bao! Chẳng lá số nào giống lá số nàọ Văn chương muôn nhà muôn cách. Vậy số ta thế nào và văn cách ta thế nào?

Bất luận thế nào, đằng sau một lá số phải là một số phận sinh động, đằng sau trang văn là cuộc đời thực, ta thuộc lắm cái nguyên tắc chán ngắt đó. Giá nhanh chân hơn, được đầu thai vào thuở các văn nhân nước Việt nhiệt đới còn được phép sáng tạo những mùa đông có cây tùng đội tuyết và tự do so những mĩ nữ không thể có trong hiện thực với những loài hoa chưa ai từng biết..., giá được như vậy thì thoải mái biết bạo Nhưng lịch sử không thể quay ngược. Đã từ lâu, trước khi các nhà văn Việt Nam biết phục tùng hiện thực trong những căn nhà gương do thuyết phản ánh của mĩ học Mác-Lê thiết kế, ta đã dọn sẵn mình để sống dưới quyền năng của hiện thực. Nhưng nó có gì đáng sợ đậu Dù ai mang cả bộ Hồng Lâu Mộng ra dạy rằng văn chương cổ điển phương Đông từng theo sát cái bản lai diện mục của cuộc đời như thế nào, dù ai lấy thêm bộ Đi Tìm Thời Gian Đã Mất ra doạ rằng hiện thực cũng ngồn ngộn trong văn chương hiện đại phương Tây, dù ai khuân toàn tập Kim Dung ra chứng minh rằng bỏ qua những đoạn phi thân độn thổ thì mọi thứ trong đó đều như thật, đều theo phép tả chân cả, và cuối cùng, dù ai đem ngàn trang Chiến Tranh và Hoà Bình ra đòi cho được một tác phẩm tầm cỡ tương tự xứng đáng với thực tế chiến tranh và cách mạng vĩ đại của dân tộc Việt Nam, vâng, dù lẽ phải hiển nhiên đứng về phe những kiệt tác như thế của văn chương nhân loại, tôi dám đoán rằng ngày nay không một nhà văn nào vào nghề bằng cách nghĩ nhiều hơn một phút về hiện thực. Ta bận tâm đến đủ mọi sự, trừ một sự đương nhiên: đương nhiên văn chương xuất phát từ cuộc đời, dù đấy là một cuộc đời nhạt nhẽo và bé tí. Chẳng lẽ còn một điểm xuất phát nào khác nữa. Ở tác phẩm đầu tay, đời sống hay chí ít cái ta cho là đời sống lại thường có vẻ thừa thãi tung toé trên giấy. Lắm người tiếc của trời, đúng hơn phải gọi là của đời, nhặt những mảnh vãi mà làm tiếp, cũng thành một tác phẩm thứ hai. Tôi hiểu ra rất chậm, rằng văn chương không đương nhiên có cái bổn phận quái quỷ là xuất phát từ cuộc đời như vậy. Câu hỏi về hiện thực không hẳn là vô cớ, nhất là khi những đòi hỏi của chủ nghĩa hiện thực không hề là điều kiện nguyên uỷ của văn chượng Song vô nghĩa chủ yếu là những câu trả lời. Đời sống và nghệ thuật biết những cách ràng buộc nhau thông qua vô vàn tầng môi giới mù mịt, được một tầng minh bạch đã là nhiều. Trăm giọt sữa rỏ từ vú đời xuống giấy mà giấy vẫn trơ màu giấy, đến giọt nào giấy bỗng chuyển thành màu văn. Có thứ văn ngẫu nhiên từ đời mà ra. Có thứ văn tuyệt nhiên cứ dầm chân tại chỗ trong đời. Có thứ văn hiển nhiên cho đời với mình là một. Có thứ văn siêu nhiên, hẳn xuất phát từ siêu đời. Có thứ văn thuần tuý từ văn mà ra. Lại có thứ văn rõ ràng không sinh ra từ đâu cả... Một mô hình giữ không nổi mà bỏ cũng không nổi như mô hình Chân Thiện Mĩ rút cuộc cũng dùng được vào một việc: để xác định ba vấn đề căn bản, một là cơ sở, điểm xuất phát của văn chương; hai là mục đích, điểm đến; và ba là bản thân sự vận động của nghệ thuật ở khoảng giữa. Ta đã thấy cơ sở của văn chương, đi liền với cái Chân, chẳng có gì là đương nhiên và chắc chắn cả. Cái Thực và cái Thật không đồng nhất đã đành, mà khi lấy Chân đối với Hư là lịch sử văn học thành ngay một mớ bòng bong. Các nhà lãnh đạo nghệ thuật xưa nay không gỡ rối. Họ chỉ chặt phăng tất cả những gì không nên lọt vào các đề cương và tuyên ngôn luôn hết sức ngay ngắn gọn gàng của họ. Xung quanh hai vấn đề còn lại, đi liền với Thiện và Mĩ, tình trạng không sáng sủa gì hơn.

Nhưng trước khi thày tử vi ngờ rằng số phận là nguyên mẫu của lá số hay lá số mới thật là nguyên mẫu của số phận, trước khi thày hoảng hốt thấy mỗi lúc một trùng điệp những yếu tố trung gian che mờ mọi tương quan giữa một nhúm ký hiệu lập trên bàn tay trái hay trên màn hình máy tính với một đời sống nào đó, trước khi thày chán nản quẳng túi càn khôn với 108, 110, 111 hay 120 tinh đẩu vào một xó bụi, trước khi như vậy thì khoa tử vi còn đầy vẫy gọị Mấy ngàn câu tử vi phú và tử vi diễn ca chẳng lẽ vô dụng cả sao? Bao nhiêu kinh nghiệm chung đúc, bao nhiêu chỉ dẫn và nhắc nhở của những người đi trước, bao nhiêu công thức, bao nhiêu bí quyết... Tất cả đều hứa hẹn và khích lệ đừng bỏ cuộc.

Bao nhiêu phương châm và lời chỉ giáo ta cũng từng tuân thủ, để viết? Bao nhiêu điều kiện và những phẩm chất ta đã buộc phải có, bao nhiêu lý tưởng phải noi theo, bao nhiêu lý thuyết rồi lại bao nhiêu chủ trương, đề cương, tuyên ngôn, phong trào, trường phái. Chắc không ai đếm nổi. Những bí quyết thành công của cái nghề văn càng ngày càng khó thành đạt này chắc chắn nhiều hơn của cả nghề luyện đan và thuật giả kim gộp lại. Ta có thể bảo, vì thế mà văn chương thỉnh thoảng đạt đến độ hoàn thiện và bất tử, còn vàng ròng chưa ai chế được, linh đan càng khộng Vậy luyện văn theo bí quyết nào?

Ta thử bắt đầu với một bí quyết có vẻ giống thứ thần dược ở chợ phiên: mọi cuốn sách hướng dẫn viết truyện thành công ngay đều khuyên, hãy để nhân vật chính ở ngôi thứ ba. Điều hết sức đơn giản ấy với các nhà văn Việt lại có vẻ phức tạp không ngờ. Truyện Việt Nam dù nôm hay Tàu, văn xuôi hay văn vần, từ thuở nào đều để mọi nhân vật ở ngôi thứ ba. Đến Hồ Biểu Chánh, Khái Hưng, Nhất Linh... cũng thường như vậỵ Trừ Nguyễn Tuân, đối với các nhà viết truyện Việt Nam thời 1930-1945, "thời đại cái Tôi" theo lời Hoài Thanh, ngôi thứ nhất đảm nhiệm đầy đủ chức năng nhân vật nghệ thuật vẫn là điều không thể, dù Hoàng Ngọc Phách từng đi trước một chút với Tố Tâm, thực tế đã là giọng kể từ ngôi thứ nhất. Phạm Quỳnh trong bài diễn thuyết về văn học nước Pháp tại Hội Trí Tri năm 1921 có tha thiết lưu ý giới thưởng ngoạn Việt Nam đến Montaigne với bộ Cảo Luận (Essais) chỉ thuần nói về mình, kể chuyện mình, lấy mình làm đích. Thời của Montaigne, hơn bốn trăm năm trước, là thời văn chương Việt còn ém mình kĩ lưỡng trong những cách khiếm danh và phiếm xưng. Có lẽ nhà văn nước ta những năm 20 chê Montaigne là quá cũ, hoặc có lẽ ông chủ Nam Phong đã gây đủ ác cảm trong những giới thức giả nhất định, Cảo Luận không tìm được hồi ậm Tuỳ bút của Nguyễn Tuân chắc chắn có những người cha tinh thần khác. Theo tiết lộ của Nam Cao trong "Đường Vô Nam" (1946), đấy có thể là Paul Morand.

Trở lại với các ngôi nhân vật, độc giả Việt Nam cho đến nay vẫn hâm mộ truyện tiền chiến, cũng do công lao của các nhân vật chính ở ngôi thứ ba chăng?Vậy vì lẽ gì mà nhà văn Việt sau này càng ngày càng xa rời cái bí quyết thành công ấy? Trong văn học Việt đương đại, xu hướng dùng ngôi thứ nhất đã áp đảo tới mức có thể thành một thông lệ. Tác giả mới hầu như chỉ dùng ngôi Tội Tác giả lâu năm cũng chuyển ngôi từ lúc nào không rõ. Có những tác giả chưa bao giờ dùng một ngôi nào khác Tội Cuộc Tôi hoá tập thể này hẳn có bối cảnh phức tạp và trái khoáy, bản thân tôi đã bao lần thử viết một cuốn truyện kiêng ngôi thứ nhất, lần nào cũng không thành. Chẳng hạn tôi muốn theo cái mốt khả ái là nữ lưu viết truyện trinh thám, chỉ vì không chọn nổi một đại từ nhân xưng cho nhân vật nam chính mà đành bó tay. Chàng chắc chắn là hỏng. Không phải văn chương tiền chiến mà văn chương miền Nam trước 1975 đã thoả mãn vĩnh viễn nhu cầu dùng chàng-nàng trong văn học Việt Nam, cũng như nhu cầu về đồng chí đã cạn kiệt sau văn chương hiện thực xã hội chủ nghĩa. Anh chẳng Tôi không dám hứa với độc giả là nhân vật này đáng gọi là anh như vậy, anh theo nghĩa cụ Trần Trọng Kim dạy trong Việt Nam Văn Phạm không được, anh theo nghĩa anh Kim Đồng, anh Trỗi sau này càng không. Anh ta cũng không ổn, độc giả sẽ lập tức nghi anh ta chính là thủ phạm. Hắn là đại từ ưa thích của các nhà văn, song độc giả chẳng ưa: không nghi ngờ gì nữa, hắn là thằng tội phạm! Các đại từ nhân xưng đã phá án ngay từ đầu như vậy thì tác giả còn việc gì mà làm? Nhân vật nữ chính ở ngôi thứ ba lại càng rắc rốị Hãy hình dung, chị Dậu của Ngô Tất Tố mà thành cô Dậu thì sự thể ra làm sao! Nam Cao hẳn đã khổ nhiều về niêm luật đại từ nhân xưng, giải pháp thứ nhất của ông là cho phắt cả nam nữ ngôi thứ ba một cách gọi duy nhất: y. Sinh trong Sống Mòn cũng y, mà vợ y cũng y. Giải pháp thứ hai, nam là hắn, gã, thằng, nữ đơn giản là thị. Chẳng lẽ thị Nở có thể là chị Nở, ả Nở, cô Nở, nàng Nở? Những đại từ ấy dùng cho thế giới nhân vật của Nam Cao, đám người khốn nạn mọi đàng, có vẻ đích đáng lắm. Song không dùng được cho những trai tài gái sắc, Lan và Điệp, Loan và Dũng... Lẽ nào lại có một thị Kiều và một thị Vân dang tay dạo bước trên đồi thông Đà Lạt, một thị Sứ trong Hòn Đất, một thị Út Tịch? Tiếng Việt tuy dành ra một giải pháp bất ngờ, lấy ngay khái niệm người để chỉ những nhân vật đáng kính. Chỉ có điều từ khi người (viết thường) - chứ không phải ngài - thành Người (viết hoa), cơ hội vốn đã nhỏ của đại từ này hạn chế hẳn ở một vài nhân vật hưởng chế độ ưu tiên, cũng như khi bác thông thường thành một Bác duy nhất. Những sáng kiến táo bạo như vậy không có nhiều và đâu dễ áp dụng trong văn học. Phan Khôi từng đề nghị dùng va cho ngôi thứ ba, song đến thế hệ tôi thì chữ ấy đã xa xôi như nghỉ, chỉ mở Kiều ra mới gặp. Giải pháp tiện hơn cả cho nhà văn Việt là thay đại từ chỉ ngôi thứ ba bằng tên nhân vật. Tên nhân vật lặp đi lặp lại dày đặc: "Người u già này ở nhà Dung đã lâu lắm, đã nuôi và săn sóc tất cả anh chị Dung từ lúc bé. Nhưng, không biết vì có phải thấy Dung ra đời trong sự lãnh đạm, mà u già đem bụng thương yêu Dung chăng." (Thạch Lam, "Hai Lần Chết"); "Tết năm nay Trâm đẹp lắm, mà Trâm sung sướng quá vì Trâm đã mười sáu tuổị.." (Khái Hưng, "Ngày Xuân Lễ Chùa"); "Chị Thời mến Nhị, khen Nhị hiền lành, ngoan ngoãn, để cho Nhị hoàn toàn tự dọ" (Mai Thảo, "Những Tấm Hình Của Chị Thời"); "Jean thì chưa được chứng kiến cảnh tượng đó bao giờ. Bố mẹ Jean có thể yêu nhau từ kiếp trước chứ đời Jean thì chỉ thấy bố mẹ chửi nhạu" (Lê Đạt, "Con Báo Hoa Xứ Tuyết")... Những tác giả vừa dẫn đều nổi tiếng với một văn cách riêng, song tôi có cảm tưởng rằng, khi họ phải dùng đến cái giải pháp phổ thông nêu trên, họ bỗng cùng nhau hoà vào một giọng. Tôi đành xin lỗi mà gọi giọng ấy là giọng tuổi mơ. Thật khó mà bi tráng, từng trải, gân guốc, dũng mãnh, bạo liệt, dữ dội, cuồng nhiệt, sắc sảo, chua chát, cay đắng, riết róng, siêu thoát, phóng túng, khinh bạc, ngạo nghễ..., thật khó mà đi tới những giới hạn cuối cùng của mọi cung bậc tình cảm bằng giọng tuổi mơ ấỵ Chỉ có thể lãng mạn nhỏ nhẹ, mãi xanh tươi, mãi ngọt ngào, thoang thoảng một chút suy tư đầu đời, man mác những nỗi đau mới lớn.

Văn chương mỗi nước có lúc già lúc trẻ, ấy là lẽ tự nhiện Văn học của xã hội Việt Nam cổ truyền chưa bao giờ thực sự trẻ. Trong bốn tài năng xuất chúng sinh ra từ đó: Du, Hương, Khiêm, Quát, chỉ có Cao Bá Quát và Hồ Xuân Hương từ chối giọng đạo mạo muôn thuở và cho phép mình hưởng một chút bồng bột nhất định của tuổi trẻ. Cao Bá Quát không kịp già. Còn Hồ Xuân Hương, thật may là ta không bao giờ biết rõ tuổi bà nữa. Tuổi không hề đóng một vai trò nào trong gần một ngàn năm nước Việt có văn học viết. Lê Ngọc Hân mới ngoài hai mươi, còn Phan Huy Ích đã ngoài bốn mươi khi Nguyễn Huệ mất. Giọng một người vợ trẻ nhất định không giống giọng một ông nho nòi đã chín muồi, vậy mà không thể dựa vào tuổi để xác định bản quyền trong vụ án Ai Tư Vãn. Trần Tế Xương ở lúc giao thời rõ ràng có khuấy đảo cảnh nghiêm trang nề nếp của một thời đại văn học đã xế chiều, song dù mòn mỏi cắp lều chõng đi thi và không thọ quá tứ tuần, ông tú ấy có thể là một ông cụ non và một thày đồ gàn chứ không đời nào là cậu học trò tinh nghịch. Văn học Việt Nam quả thật như thay da đổi thịt với Thơ Mới và văn xuôi lãng mạn tiền chiến, song bất chấp mọi cái non nớt, ấu trĩ, chông chênh, thời đại văn học ấy cũng không hoàn toàn trẻ. Sinh khí mới mẻ của nó trước khi tìm được những cơ thể trẻ trung tương ứng đều ngụ nơi những đại diện chín chắn của nền cựu học ở buổi hoàng hôn. Văn đàn sôi nổi thuở Việt ngữ vừa mới lớn, thời hiện đại vừa mới chớm và thế kỷ vừa bắt đầu ấy phần lớn vẫn giữ giọng mực thước, nghiêm nghị, thận trọng, già cả, của những tiên sinh và phu nhân, những ông những bà những thày chững chạc đến mức khiến ta quên rằng, nhiều vị trong số họ còn chưa đầy tuổi lập thân theo quan niệm truyền thống. Rồi một lúc nào đó, hương tuổi mơ cũng theo những cơn gió lãng mạn của thời đại mà sực dần vào chốn lầu văn thâm nghiêm. Nhưng phải đợi đến cơn bão lãng mạn của Cách mạng Mùa Thu, văn học Việt Nam mới thực sự cải lão hoàn đồng. Như tiền bối của nó không bao giờ trẻ dù có thể xuân sức, nó không bao giờ già dù đã mệt mỏi, đã thôi chí thanh tân, đã hết lửa lòng từ lâu. Thế kỷ đã tàn, Cách mạng đã về hưu, Việt ngữ đã trưởng thành nhiều và thời hiện đại đã đứng bóng, lẽ nào cái văn chương sinh ra từ đó mãi ngây thơ, nhí nhảnh? Mãi tuổi mở Mãi học trò? Mãi vị thành niển Mario Puzo khi đã thành danh cũng kiên quyết mách các đồng nghiệp kém may rằng, hãy viết bằng ngôi thứ ba. Bí quyết ấy có thể dùng với tiếng Anh chăng? Trong tiếng Việt đương đại, ngôi thứ ba chỉ giỏi trói nhà văn vào những thứ tình bất đắc dĩ. Như tình tuổi mơ.

Mọi kinh nghiệm đúc kết trong nghề văn thật ra đều có thể vô ích tương tự, dẫn đầu là lời khuyên điên rồ, rằng hãy lắng nghe và chỉ nghe theo tiếng nói tự đáy lòng mình. Có một chỗ xứng đáng để tin cậy quả nhiên là may mắn hiếm có. Lại là chỗ gần nhất, ngay trong chính mình, thật tiện lợi biết bao. Vả lại khi dư luận cứ nhất định im ắng ghê rợn thì tiếng lòng mình càng vô cùng cần thiết! Bạn văn cũng sẽ đồng ý ngay với tôi rằng, sau bao nhiêu nao núng và thất bại thì cuộc phấn đấu của giống nòi nghệ sĩ chống lại tất cả những áp đặt từ bên ngoài đối với bản thân mỗi cá nhân cuối cùng đã thành tựu. Mọi thế lực từng hoành hoành trên sự thui chột thảm hại của cá tính sáng tạo đã lần lượt bị thanh toán. Ở đâu đó, nơi những trật tự cố hữu nào đó vẫn sót lại, rất có thể còn những thi sĩ phải gọt thơ cho tròn, những tiểu thuyết gia phải đúc nhân vật cho vuông vắn, những nhà phê bình phải mài luận lí cho nhẵn thín, và tình yêu văn chương phải là thứ tình chân chính trong vòng xếp đặt của những bậc trưởng thượng... Nhưng xu thế chung là sự toàn thắng của một thế giới nghệ thuật tuyệt đối chủ quan. Chỉ còn tiếng lòng của chính mình. Thế giới khách quan dường như cũng đã tận diệt. Ở thời buổi này, lấy bất kỳ một chuẩn mực từng biết nào để định giá tác phẩm sẽ lố bịch biết mấỵ Đúng như vậy: đừng theo Kinh Thi, đừng dựa vào Kinh Thánh, đừng bói trong Kinh Dịch, đừng nương Kinh Phật, đừng nghe Marx, đừng căn cứ vào nghị quyết của Ban văn hoá và tư tưởng, đừng đặt cược vào chủ nghĩa tự do, đừng lấy Nguyễn Du làm chuẩn, đừng trông vào truyền thống, đừng tin những ông trùm văn chủng và nhân chủng của các đế quốc văn hoá, đừng làm nô lệ cho bon gout, đừng học Trần Dần, đừng ngã vào vòng tay hậu hiện đại, đừng tìm lời đáp trong thiên nhiên, đừng vì trách nhiệm với cộng đồng, đừng để thẩm mĩ toàn cầu mua chuộc, đừng chạy theo khoa học, đừng quan tâm đến các festivals, đừng để giải Nobel lung lạc, đừng chú ý đến các tập đoàn xuất bản khổng lồ, đừng ghé thăm hội chợ sách Frankfurt, đừng gửi tác phẩm mới in cho các nhà phê bình danh tiếng, đừng yên tâm khi được đăng trong The New Yorker, đừng đọc Liber, tất nhiên là đừng theo dõi báo Nhân Dân và báo Văn Nghệ, đừng hài lòng khi ở hải ngoại được trong nước xuất bản và ở trong nước được hải ngoại xuất bản, đừng thất vọng khi kẻ thù bỗng dửng dưng, đừng yếu lòng vì thư độc giả, đừng sờn lòng khi mọi bản thảo gửi đi lại quay về... Tôi từng dịch thư của R.M. Rilke gửi một nhà thơ trẻ, trong đó có những dòng như sau: "Không ai có thể khuyên ông và giúp ông, không một ai. Chỉ có một cách duy nhất mà thôi. Ông hãy đi vào chính mình...- và khi thơ bật lên từ cuộc hướng nội, đắm mình trong thế giới của riêng mình đó, ông sẽ không còn nghĩ đến việc hỏi ai rằng thơ ấy có được không. Ông cũng sẽ không tìm cách bắt các tạp chí phải chú ý đến thơ mình nữạ.." Song không xa đoạn trích ấy là bao, Rilke lại viết: "Ông đang trông cậy vào bên ngoài, mà đấy chính là điều không nên làm trong lúc này." Không nên làm trong lúc này! Vậy lúc nào nên làm cái việc trông cậy vào bên ngoài. Lúc nào thì cái thế giới tuyệt đối chủ quan của mỗi chúng ta lại cần đến một công cụ ít nhiều khách quan hơn? Lúc nào thì tiếng nói tự đáy lòng ta bỗng mất tăm, chẳng phải vì sự ồn ào bên ngoài lấn át, mà đúng hơn vì tự huỷ trong một không gian cách âm ngày càng thu nhỏ? Lúc nào ta lại sẵn lòng đánh đổi tất cả những thành quả đắt giá của tự do sáng tạo lấy một chút câu thúc tự bên ngoàỉ Có cái coócxê nào bó buộc và thít chặt như bộ nịt của luân lý và đạo đức? Cởi ra đã vất vả lắm, xong lại thèm đeo ngay vào. Văn chương đại chúng ở phương Tây, giữa cái thời đại được coi là không còn gì thiêng liêng và ràng buộc này, thời đại của tự do và phá phách, chẳng do dự gì hết khi phải vượt qua những giới hạn nào đó, càng quá càng tốt, miễn sao mê hoặc được lòng người. Nếu cần thì nó dùng luôn những thành tựu của nghệ thuật tiền phong, chẳng quản gì cấm kị. Nhưng rường cột của nó, nguyên tắc sống còn của nó, bí quyết cốt lõi của nó lại là cái sơ đồ luân lý bất di bất dịch về cái Thiện rồi sẽ thắng cái Ác. Thắng. Ở phút cuối cùng. (Tôn giáo cũng chẳng cho cái Thiện thắng ngay từ đầụ Nghệ thuật theo gương ấy là khôn ngoan lắm.) Hãy quẳng người đọc xuống biển, vì hắn thích được ngụp lặn trong kích động như vậỵ Hãy lùa đến đó một đàn cá mập, một đội hải tặc, một chiếc tàu ngầm khổng lồ của thằng cha mắc bệnh vĩ cuồng nguy hiểm nhất thế giới, thêm một đám thuỷ quái bầy nhầy phát sinh từ một trận thử bom Mỹ hay bom Nga... Chỉ có điều đừng quên cấp cho người đọc chiếc phao thô sơ nhưng an toàn của cái Thiện để dùng vào phút chót. Khi chăm chỉ nhấn mạnh đến lần thứ bao nhiêu không đếm nổi tính tất yếu ấy của luân lý, khi thắt chặt hơn nữa chiếc coócxê đáng ghét ấy, các phát ngôn viên của văn hoá Việt lấy văn chương bán chạy của phương Tây làm mẫu chẳng Đông đảo độc giả Việt Nam đang chờ để được quẳng xuống biển Đông, với mọi nguy hiểm tương tự và sẵn sàng để cái Thiện bao trọn gói như vậy. Mọi điều kiện cho văn chương bán chạy ở Việt Nam cũng đã chín muồị Tiêu chuẩn của đám đông ngày nay đối với cá nhân nghệ sĩ có lẽ đã thành thiên mệnh. Chữ Thiện đã đủ tầm vóc siêu thị. Nếu còn muốn theo đuổi nó thì quầy ướp lạnh với những gói luân lí hạng nhất đông cứng là điểm đến của văn chương.


Một người như Nguyễn Tuân thuở trẻ, sợ đến cả cái ràng buộc của đồ dùng - khi nền văn minh đồ dùng còn chưa kịp đến, sau một đám tang liền tính chuyện phơi dãi mình ra một chỗ thoáng - khi nền văn hoá hiếu lễ còn chưa kịp đi, người ngang trái khác thường ấy, riêng một mình một cõi, nhất nhất một tinh thần cá nhân thượng đẳng, cũng là người suốt phần đời còn lại chỉ lo tẩy xoá vất vả chính cái cá nhân đó. Đừng trông vào riêng mình, và tốt nhất là đừng trông vào mình, lời khuyên ấy có lẽ thiết thực hơn chăng?

Khoa tử vi cũng dạy ta sợ phép biện chứng chẳng kém. Tử Vi đức hạnh đủ đầy ư? Tất nhiên như vậỵ Nhưng Đế toạ La Võng hoàn vi phi nghĩa chi nhân, chớ tưởng đế tinh không lâm bại địa. Nhật Nguyệt Sửu Mùi của ông mờ ám xấu xa, của bà muôn phần rực rỡ quý hiển. Song Lộc bó nhau lại không bằng Song Hao chúng thuỷ triều động Đắc Không, ngộ Không và kiến Không là ba số Không không chung nhau điều gì... Sau những bài học chưa đáng tuyệt vọng gì như thế, các môn đệ tử vi may ra mới bắt đầu ngờ rằng mình vừa mất mấy tháng trời để múc một giọt nước giữa đại dượng Biết bao giờ đong đủ? Biết thế nào là đủ? Không phải khoa tử vi chỉ ra quá nhiều cách mà một số phận có thể rơi trúng. Trái lại thì đúng hợn Nhưng chính số lượng hạn chế của các mẫu lí lịch trữ sẵn trong cái chương trình đã hình thành gọi cho là từ đời Tống của nó mới là đầu mối của mọi sự rắc rốị Mỗi cách buộc phải toả thành nhiều cách nhánh. Đến lượt mình, mỗi nhánh lại phải thâu tóm nhiều nhánh con. Cứ như vậy, cho đến khi mỗi cách số là một bản đồ chằng chịt, lan sang những bản đồ bên cạnh, đè lên, che mờ, cộng hưởng, triệt tiêu, sinh sôi những nẻo mới... Tinh đẩu trong tử vi vì thế có vẻ thành viên mafia, đều chính thức có chân trong một tổ chức nào đó, một bộ, một nhóm, một gia đình, song hành tung chồng chéo, hoạt động chân rết và liên hệ đa phương của mỗi vị khiến thế giới ngầm ấy mãi mãi là trùng trùng bí ẩn. Rút một dây động cả rừng. Nhưng dây nào đáng rút? Chẳng trách có thày cuối cùng chỉ xem một cung Nô cho là đủ. Có thày chỉ luận thằng Phá Quận Có thày đặt mọi hy vọng ở Đào-Hồng. Có thày chỉ còn trông vào các sao Hoá. Và rất nhiều thày đã mất lòng tin từ lậu Lòng tin dường như cũng như lợi nhuận ở thị trường chứng khoán. Có thể được, có thể mất. Nhưng lấy lại thì không thể.

Bản đồ văn học cũng chằng chịt như thế và nỗi sợ của nhà văn cũng dày lên cùng với lòng tin thưa dần. Chẳng trách có nhà cuối cùng chỉ cậy vào cái gọi là Đẹp. Chữ Mĩ trở thành trại tị nạn cho những kẻ trốn chạy khỏi ngõ cụt của vô cùng.

Vào nghề thì văn học không thể thiếu ta. Bỏ nghề chẳng được, hoá ra chính là ta không thể thiếu văn học. [/FONT]

 

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Ván cờ người[/FONT]​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Nguyễn Xuân Hưng[/FONT]​

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Đã lâu lắm làng Chùa mới lại mở hội đánh cờ người. Vào chung kết là cặp một già một trẻ. Ông Nhật giám đốc xí nghiệp gà ở xóm Bờ Sông, anh Dã là dân xóm Đoài gốc. Ông Nhật có công biến xóm ngoại ven sông thành phường Phú Thịnh. Anh Dã làm nghiên cứu tận viện Khoa học. Già là kỳ cựu vô địch vùng này, trẻ năm nay mới có dịp xuất đầu lộ diện.

Cờ phấp phới. Trống giục. Các vị chức sắc mặc kiểu tây đầm. Bô lão lối cổ, áo dài khăn đóng. Bãi đất bàn cờ đã tề tựu đủ 30 hai "quân cờ" mặt hoa da phấn, xinh tươi mơn mởn, áo tứ thân thướt tha. Nếu không trông hàm răng trắng, mái tóc uốn quăn, cứ ngỡ đang thời Đại Nam, Đại Việt.

Nhóm của Dã sôi nổi. Rằng ông Nhật chơi xe mã hay, sở trường dụng tốt. Nhớ lấy! Này, thì thào, lão ta nhất định đòi ban tổ chức cho cái Nhung đóng ngôi tướng. ái chà! Cười ầm lên. Lão già đầu bạc chơi trống bỏi. Cho lão biết tay đi, Dã ơi. Dã im lặng muốn thư giãn. Nhưng cứ nghĩ lởn vởn: "Sao Nhung lại đồng ý ở bên ấy nhỉ? nhân viên thì sợ giám đốc. Thế lệ làng thì sao? Còn mình thì sao?". Lệ làng, xóm nào đấu cờ phải chọn gái đồng trinh, hoa khôi xóm ấy vào ngôi tướng. Năm nay Nhung bị giám đốc Nhật "đòi". Thanh niên xóm không thích, cũng chả làm sao được, chỉ võ mồm!

Các quân sư bên ông Nhật gật gù... Cứ ra quân nhanh, tấn công ngay. Làm sao đấu pháo! Nghe nói nó chơi cờ tàn chắc tay. Mùi mẽ gì! A, đồ nhãi ranh ngựa non háu đá, sếp phải dạy cho một bài học mới được. Ha ha...

Vào trận, trống đánh cầm nhịp. Các bô lão ngồi quanh bàn cờ con xem trận và bình. Đám trẻ cổ vũ cho Dã.

Ông Nhật kè kè bên quân tướng của ông. Nhung tươi tắn. Chả bù cho bộ mặt ỉu xìu hôm ông Nhật bảo muốn vào xí nghiệp ông thì 3 năm mới được lấy chồng. Dã đã bảo Nhung "Cũng được!". Song bụng cũng bừng bực. Bởi vì nhà Dã muốn cưới Nhung cho Dã ngay. ơ kìa, ông ấy và Nhung nhìn nhau sao có vẻ đầu mày cuối mắt?

Xem ra ông này muốn đánh tổng lực thật nhanh đây. Không sao đâu! ông già hơi sống gấp, tôi còn trẻ chán. Cứ tà tà. Xuống pháp hỏi con xe xem sao. Chạy à? Cái đồ tham nhũng chạy đâu cho thoát. Cứ đánh bóng con xe đời mới ấy đi.

Ông Nhật ung dung. Tóc đã bạc, nhưng da dẻ đỏ đẹp, còn phong độ lắm. Ông cười ruồi. Muốn giằng co à? Thằng ranh! lại còn đòi chiếu tướng nữa chứ! Đồ trí thức nghèo kiết xác. Thì ta vén sĩ che cho nàng. A ha! có lợi rồi! dí con tốt thêm một nước. Tốt mà nhập cung thì biết tay ông, nó là thằng gián điệp, có khi ngang một cây xe. Xe tăng! Ta phải xua thằng mã lên làm "chân gỗ" mới được.

Dã lâm vào nước tiến thoái lưỡng nan. Giữ thế thì mất quân. Chạy quân thì lại hết thế. Chỉ vì sơ ý để ông Nhật ra tướng. Dã lì lì đi đi lại lại. Chợt cô mã xanh của Dã thẽ thọt: "Anh Dã quá giang bắt tướng đỏ chứ? Em theo anh, đưa nàng về". ờ, phải rồi. Vượt sông! Dã khiển con mã xuất thần, rồi dí liền mấy con tốt qua sông vừa chiếu tướng vừa dồn mã đỏ vào thế chết.

Ông Nhật đanh mặt. ơ, sao lúc sa thải nhân viên ông chả suy nghĩ là mấy. Thôi vứt con nghẽo ấy đi, cứ như thay thư ký mà thôi. à, có nên để Nhung lên làm hẳn ở văn phòng giám đốc không? Dã im im, chẳng vui chẳng buồn.

Alô! Bên đỏ sắp hết thời gian....

Trống thúc dồn. ông Nhật bèn đi nước mã hồi gỡ bí. Than ôi! Đấy chính là điềm báo cuộc cờ tàn. Đám sành cờ kích động, bàn tán sôi nổi. Một số trai làng dường như chán đấu đá, quay ra trêu ghẹo các "quân cờ chết". Các nàng này thản nhiên sửa sang sắc đẹp, vẻ rất đỗi thanh bình.

Cuộc cờ nào rồi cũng kết thúc. Mấy cụ bô lão tự bỏ quên mình, còn ngồi ngẫm ngợi về ván cờ ấy. Góc sân, có vị comple- cavat rối rả gọi bên thắng lên nhận thưởng. Dã đâu? không ai biết! Đành trao thưởng cho cô tướng xanh. Nàng ngượng nghịu đi lên, lướt tà áo dài màu xanh hoà bình tha thướt như say trên cái thảm cỏ mùa xuân lúc nãy là cuộc cờ người. Hỏi "Nhung đâu?". Có người bảo Nhung vừa lên xe con giám đốc, phóng đi. Lại có người bảo cô nàng theo anh chàng Dã rồi...[/FONT]