Hà Phiên lớn lên tại Hong Kong nhộn nhịp và hỗn độn thời thế kỷ 20. Thành phố thời ấy tấp nập đến nỗi việc lần ra một phút chốc tải hình ảnh đẹp yên tĩnh tuồng như chỉ là một giấc mơ. Nhưng đến khi Hà Phiên cầm máy ảnh lên chụp ảnh bánh sinh nhật thì giấc mơ xăm ấy lại thành hiện thực. Hà Phiên trước các tác phẩm của mình Hà Phiên sinh ra tại Thượng Hải vào năm 1931, ông lớn lên ở Thương Hải và Quảng Đông (giờ là Quảng Châu) cho đến khi cùng gia đình chuyển tới Hong Kong vào năm 1948. Gia đình Hà Phiên thuộc hàng khá giả: cha ông là một doanh gia phát đạt. Khi đặt chân đến Hong Kong, gia đình Phiên mở một xưởng in nhãn. Nhưng cảnh khổ và những con người phải vật lộn để kiếm sống luôn hiện diện quanh họ, nên khi ông chú tặng cậu cháu Hà Phiên chiếc máy ảnh Rolleiflex thì hình ảnh Hà Phiên muốn ghi lại không phải là cuộc sống thị thành huyên náo no ấm. Thời đó Hà Phiên bị bệnh đau nửa đầu và phải đi dạo phố thẳng tắp để quên cơn đau, ông chú đã tặng chiếc máy ảnh cho cháu trai bấm máy giải trí lúc đi dạo. Hà Phiên chụp ánh nắng và bóng râm. Trong ảnh của Phiên gần như chơi có đám đông hay sự bừa bãi, náo nhiệt. Thay vào đó những cá nhân chủ nghĩa đơn lẻ, thường là người của từng lớp lao động – tỉ dụ như người phụ nữ với chiếc áo trắng và bím tóc dài, hay người đàn ông trên chiếc xe đạp cũ nát. Họ là đại diện cho một hòn đảo với dân số đông đúc, năng nổ, những con người này thực ra chẳng bao giờ có thời gian để ở một mình trừ khoảng thời gian chụp trong ảnh của Phiên. Phiên rất yêu chiếc máy Rolleiflex “cá nhân chủ nghĩa tôi thích khổ hình vuông của loại máy này. Kích cỡ vuông vức của phim âm bản giúp tôi dễ dàng cắt ảnh theo ý. Tôi thích tỉa tót ở rìa ngang hoặc rìa dọc. Đó là điểm rất riêng của ảnh tôi chụp”. Về kĩ thuật nhiếp ảnh của mình, Hà Phiên nói: “Đầu tiên bạn phải tìm địa điểm lý tưởng. Sau đó bạn phải kiên nhẫn tìm ra đối tượng thu hút sự chú ý của bạn, đó thậm chí có thể là một con mèo. Bạn phải canh đúng phút chốc để chụp cái thần, cái chất, cái hồn của đối tượng đó… Nếu bạn không tìm ra khoảnh khắc ấy, bạn phải đợi cho tới khi bạn cảm được nó. Đây là công việc đòi hỏi sự sáng tạo thật sự vì bạn phải có cảm xúc của chính mình. Tôi luôn đợi hàng giờ để chụp luồng ánh sáng đẹp nhất. Vì chẳng ai di chuyển nổi dữ, nên bạn phải kiên nhẫn để lấy được giác độ ánh sáng xác thực – và chờ đúng từng phút chốc cho tới khi chủ thể ăn nhập xuất hiện trong quang cảnh đó”. Ông cho biết thêm: “Tôi tụ họp để chụp nên một bức ảnh tốt. Công việc này khá nhọc nhằn. Bạn phải quan sát và suy nghĩ liên tục. Bạn phải tìm ra cách để ảnh mới luôn trội hơn ảnh cũ – có thể bằng cách tìm một góc chụp mới, một phong cách mới, hay một cảm xúc mới. Bạn phải dùng trái tim để tuyển lựa giây phút quyết định như Henri Cartier-Bresson từng nói. Bạn phải tìm hiểu xúc cảm của mình và phản hồi cảm xúc ấy qua chủ thể bạn đang chụp. Vào phút chốc đó bạn phải quan tâm, thở, và yêu thế giới này – chứ không phải chỉ nghĩ rằng mình muốn chụp ra bức ảnh đẹp. Tôi đặt cả cuộc thế mình vào từng bức ảnh đơn lẻ. Vào thời của tôi, phim âm bản rất đắt, mỗi lần bấm ‘tách’ là mỗi lần tốn tiền (nên chẳng thể chụp ẩu). Tôi giống như một chàng cao bồi với vỏn vẹn một viên đạn, rong ruổi kiếm giây phút quyết định cho mình”. Nguồn soi
