Hơn chục năm trước , trong một chuyến Công việc , tôi thuê xe vào thăm làng du lịch cửa lò và xóm Nhỏ thuộc phường Vĩnh Trang Ngày ấy , làng du lịch cửa lò tồi tàn , lạnh lẽo đến cô quạnh. Lần này trở lại , những làng du lịch cửa lò trước kia đã đổi thay đến ngỡ ngàng. Vượt qua nỗi đau chúng tôi khai mạc câu chuyện với bà Nguyễn với bi kịch đau thương của đời mình cũng như nhiều nạn nhân khác khi bị vi khuẩn Hansen tuyên án tử từ đôi bàn tay quắt queo , không còn đủ ngón. Hơn 50 tuổi , bà Nguyễn đã có đến 30 năm gắn bó với làng phong Núi Sạn. Chừng ấy thời gian , đủ cho bà chứng kiến biết bao nhiêu thăng trầm của những phận người bệnh tật và từng một thời bị thiên hạ xa lánh. Bà kể: Tôi sinh ra ở Vạn Giã , lên 8 tuổi đã biết mình bị bệnh. Lúc đầu , bệnh rất nhẹ nên chỉ uống thuốc một thời gian ngắn là hết. Nhưng khi vừa vào tuổi 18 , căn bệnh tái phát , ăn sập sống mũi và những ngón tay rụng dần. Từ một thiếu nữ dung nhan có tiếng trong vùng , giờ trở thành bệnh nhân cùi , mọi thứ đã sụp đổ dưới chân. Rất nhiều lần tôi tìm cách liều mình nhưng bất thành. Lần chót nhờ gia đình cổ vũ , tôi đã tìm đến khu điều trị phong Núi Sạn. Giữa lúc vô vọng , đến đây mới biết có ngôi làng chỉ gồm những người bệnh phong sống với nhau. Họ quan hoài và ăn ở với nhau bằng tất thảy sự thương yêu của con người. Nhờ những con người cùng tình cảnh , bản năng ham sống ngấc đầu mãnh liệt trong tôi. Cũng từ đó , nơi đây trở thành mái nhà che chở tâm hồn và thân xác cho những người mang trong mình căn bệnh quái ác. Vừa nói bà Hoa phóng tầm mắt về phía đầu làng biểu hiện sự hàm ơn. Làng Núi Sạn có từ sau năm 1975. Ban đầu , làng chỉ có một vài bệnh nhân sau khi điều trị bệnh không dám về quê nên đến chân Núi Sạn tá túc. Dậu dà , nơi đây đã trở thành nơi ký thác thế cuộc bệnh hoạn của hàng chục người phong. Đến nay , cả làng có khoảng hơn 60 gia đình bệnh nhân sinh sống. Địa ngục ở làng phong có quê nhà khắp trong Nam ngoài Bắc , không họ hàng thân thích , giữa họ chỉ có một điểm chung , đó là đều mang trong mình mầm vi khuẩn Hansen. Cũng từ điểm chung ấy , nhiều người đã đến đây sống và bao bọc nhau như ruột thịt. Anh Phạm Hải Minh quê ở Lào Cai , ở đây gần 10 năm tâm sự: Đây là nơi sinh ra chúng tôi lần thứ hai , nếu không có làng này chắc hẳn không ít người đã tìm đến cái chết. Hoặc có sống thì cũng bị sự tự ti làm hao mòn tâm hồn. Giờ đây làng không chỉ có mình người bị bệnh như tôi mà đã có khoảng mấy chục gia đình những người thường nhật khác đến đây sinh sống. Giữa họ với những người bệnh không hề có khoảng cách. thầy thuốc Lê Văn Khoa - Phó Giám đốc Bệnh viện Da liễu Khánh Hòa cho biết: ngày nay , cùng với sự gắng gổ vươn lên của những người bệnh , cộng đồng không còn thái độ kỳ thị với bệnh nhân phong. Người đau yếu ở đây luôn nhận được sự chăm chút tận tình của tập thể y , thầy thuốc của Bệnh viện Da liễu mỗi khi bệnh tái phát. Kiệt tận bệnh , họ lại phản hồi với sự thương yêu , bao bọc của gia đình và cộng đồng. Cổ tích giữa đời thường Cách làng Núi Sạn không xa , làng xóm Nhỏ cùng ở phường Vĩnh Hải còn khang trang hơn dồi dào. Những căn nhà cao tầng mọc lên san sát. Hoàn cảnh sống của các gia đình ở đây đa số đều khá giả. Trên con đường trải bê tông xanh mát bóng cây dẫn vào nơi ở của những gia đình bệnh phong , chúng tôi bắt gặp dồi dào những nụ cười đầy đặn , mến khách. Thấy người lạ mặt trò chuyện với một gia đình trong làng , nhiều người dân đã kéo đến cùng trò chuyện. Tợ hồ , dù định kiến đã được xóa bỏ thì sự thèm khát hòa nhập với cộng đồng vẫn là một trằn trọc của người làng phong. Làng du lịch cửa lò. Trong những câu chuyện ở làng phong xóm Nhỏ và Núi Sạn , điều chúng tôi cảm Biện biệt nhất Ấy là niềm hạnh phúc vô biên của họ. Ở giữa nơi tưởng như chỉ có sự đau đớn do bệnh hoạn thì những câu chuyện tình ái đẹp như cổ tích lại Ấy là gam màu quản lí cho bức tranh về làng phong hôm nay. Chỉ với 120 bệnh nhân phong , nhưng có rất nhiều cặp đôi đã nên vợ nên chồng ở mảnh đất này. Khi được hỏi , ai trong làng phong cũng có thể kể ra hàng loạt cặp đôi mà chồng là người lành lặn lấy vợ bị bệnh phong hoặc ngược lại. ấn tượng với những mối tình văn vẻ và đầy dũng cảm ấy , chúng tôi đã tìm đến gia đình chị Đặng Thị Long - người mà làng phong đùa là nhân vật chính trong câu chuyện cổ tích tình ái giữa nàng điều dưỡng và hoàng tử Hansen. Khi được hỏi về tình ái của hai người , chị Long nhoẻn miệng cười đầy ý nhị: Tôi và ông xã Trần Công Lộc chẳng cùng quê , không cùng hoàn cảnh. Nhưng không hiểu tại sao trong thời gian chăm chút anh ở Khu điều trị phong Núi Sạn , nay là Bệnh viện Da liễu tự dưng phú cho hình thể đã đến với hai người. Vượt qua mọi định kiến , tôi với anh đã đến với nhau như một sự đền đáp cho mất mát và đau đớn của bệnh hoạn. Tình yêu và lễ cưới của chúng tôi cũng văn vẻ như bao cặp đôi lành lặn khác. Và chính diệu kỳ của tạo hóa đã giúp chúng tôi bao năm chung sống hạnh phúc. Nói đoạn , chị lần giở những bức hình kỷ niệm của hai người như một minh chứng cho một tình ái viên mãn. Cùng với vợ chồng chị Long , ở đây còn có rất nhiều tình ái đẹp như thế giữa những bệnh nhân với hộ lý , y tá của Bệnh viện Da liễu. Cụ Lê Văn Cời quê ở Lạng Sơn và cụ Phạm Thị Lan quê ở Đà Nẵng là một minh chứng khác cho mối tình đẹp nơi làng phong xóm Nhỏ. Vượt qua hàng trăm tuần trăng - thời khắc mà bệnh nhân phong thường bị bệnh hoạn bạo lực , ông với bà đã nương tựa vào nhau để vượt qua mọi đau đớn. Giờ đã qua tuổi 80 , nhưng ông bà đi đâu cũng có nhau. Ông vào viện thì bà chăm ông , bà vào viện ông lại chăm bà. Khi bị chọc đùa , cụ Lan chỉ đã rụng hết răng cười: Trẻ cái tình , già cái nghĩa. Bao lăm năm ở bên nhau , giờ già lại càng cần nhau hơn. u mặc , dịu dàng và kín đáo , làng Núi Sạn và xóm Nhỏ như một góc khuất nơi phố biển Nha Trang. Đi dọc làng phong , chúng tôi bắt gặp dồi dào những đứa trẻ đang hồn nhiên vui đùa , chạy nhảy trên con đường làng rợp mát bóng dừa. Giờ đây , bọn trẻ đều được cắp sách đến trường như bao bạn bè đồng trang lứa khác. Một số đã đỗ đạt cao và trở thành những người có ích cho xã hội. Chị Đặng làng phong Núi Sạn khoe: Nhà tôi có 3 đứa , đứa nào cũng ăn học đường hoàng. Nử tử đầu là Trần Thị Hạ Nguyên nay đã hoàn thành luận án thạc sĩ ở Philippines và chuẩn bị về Công việc tại quê hương. Đời chúng tôi được như vậy là toại nguyện rồi. Có một điều đặc biệt , trong số 120 người bị bệnh sinh sống ở Núi Sạn và xóm Nhỏ , tịnh không gia đình nào có con cái bị lây bệnh từ cha mẹ. Nhìn những đứa trẻ lớn lên ngay giữa làng tuyệt đối lành lặn và nhanh nhẹn , bà Nguyễn Thị Hoa ở làng Núi Sạn rưng rưng chia sẻ: Nhìn các con , các cháu nhanh nhẹn , lành lặn tôi cảm thấy hạnh phúc vô cùng. Rời làng , chúng tôi có một cảm giác bình yên rất lạ. Tuy bệnh hoạn Vẫn bạo lực không ít người nhưng sâu thẳm trong họ đã không còn sự tự ti. Vượt lên sự mong manh trong giới hạn sống , họ tự xây dựng cho mình gia đình hạnh phúc. Cùng với đó , những vòng tay dang rộng của cộng đồng đang trở thành động lực để người mắc bệnh hướng tới một mai sau Xinh đẹp hơn. Xây dựng làng du lịch cửa lò .
